Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói về vai trò của Tổ chức Công hội Đỏ - tiền thân của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam hiện nay: “Tổ chức công hội trước hết là để công nhân đi lại với nhau cho có tình cảm, hai là để nghiên cứu với nhau, ba là để sửa sang lại cách sinh hoạt của công nhân cho khá hơn bây giờ, bốn là để giữ gìn quyền lợi cho công nhân, năm là giúp cho quốc dân, giúp cho thế giới”. Lời Bác cho thấy vai trò, chức năng của tổ chức công đoàn được thể hiện trên nhiều phương diện, nhiều việc làm cụ thể vì lợi ích của công nhân lao động.

Trong các đại hội công đoàn cơ sở hiện nay, thường có xu hướng lựa chọn cán bộ công đoàn là người dám đối đầu với cấp ủy, với lãnh đạo đơn vị, vì theo họ có như vậy công đoàn mới thực sự đứng về phía người lao động, bảo vệ quyền lợi cho đoàn viên. Quan điểm này đúng trong trường hợp các đơn vị, cấp ủy, lãnh đạo “có vấn đề, quyền lợi người lao động bị ảnh hưởng”. Ngược lại, có xu hướng chọn cán bộ công đoàn là người biết phục tùng lãnh đạo. Cả hai xu hướng này đều dẫn đến công đoàn không thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ, không khẳng định được vai trò trong hoạt động của đơn vị.

Hạn chế của đội ngũ cán bộ công đoàn cơ sở hiện nay trước hết là cách làm việc hành chính, coi trọng giấy tờ, hội họp, không sâu sát quần chúng nhân dân. Trước đây, từng có quan niệm: “Công đoàn là cha là mẹ”, ý nói sự gần gũi, thân tình như trong gia đình; người lao động vui, buồn đều có thể chia sẻ với cán bộ công đoàn. Nhưng bây giờ, có trường hợp tìm gặp công đoàn lại rất khó khăn, vì họ sợ phải giúp đỡ, phải giải quyết những việc họ cho là chuyện riêng. Mặt khác, nhiều cán bộ công đoàn đã đơn giản hóa công việc: thu công đoàn phí - trừ lương tháng; khi ốm, đau - trích quỹ 50 - 100 nghìn đồng mua quà thăm hỏi... Vì thế, cán bộ công đoàn không cần học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và lý luận chính trị.

Thực tế cho thấy, hiện nay, vai trò, chức năng của cán bộ công đoàn hết sức quan trọng, đòi hỏi người cán bộ công đoàn cơ sở phải không ngừng nâng cao trình độ lý luận chính trị và chuyên môn, nghiệp vụ; có khả năng am hiểu về quản lý, về đời sống; là nhân tố đoàn kết, tập hợp, động viên cán bộ, công chức, viên chức hoàn thành nhiệm vụ chính trị; bảo vệ người lao động và không nhất thiết phải “đối đầu” với cấp ủy, lãnh đạo đơn vị. Vấn đề là làm sao để cán bộ công đoàn vừa giúp cho lãnh đạo đơn vị trong việc quản lý, triển khai thực hiện nhiệm vụ lại vừa là người được đoàn viên tin tưởng, chia sẻ, tìm đến mỗi khi gặp khó khăn.

Có thể khẳng định, làm cán bộ công đoàn cơ sở thật không dễ, nhưng cũng không ít cán bộ công đoàn cơ sở lại đơn giản hóa công việc, tự hạ thấp vai trò và chức năng của công đoàn cơ sở. Đây là vấn đề cần được các cấp công đoàn xem xét, khắc phục.

Quang Thiều