Là một tỉnh miền núi, kinh tế nhiều hộ dân còn nhiều khó khăn, đặc biệt ở các huyện vùng cao như: Trạm Tấu, Mù Cang Chải... với địa thế hiểm trở chủ yếu là ruộng bậc thang, việc đưa các loại máy nông nghiệp vào cày kéo là không thể. Vậy nên, trâu, bò vẫn là đầu cơ nghiệp và là nguồn sức kéo chủ yếu trong sản xuất nông nghiệp.

Nguyên nhân chính dẫn đến trâu bò thiệt hại do rét đậm rét hại kéo dài; tập quán thả rông gia súc, thiếu thức ăn trầm trọng; người dân còn chủ quan nên thiếu các biện pháp phòng chống rét cho trâu bò... Hiện nay, diện tích đồng cỏ tự nhiên dần bị thu hẹp do sự phát triển của các loại cây trồng khác, mặt khác cỏ tự nhiên có chiều hướng thoái hoá do chăn thả quá mức, không được đầu tư và cải tạo. Người chăn nuôi chưa mạnh dạn chuyển đổi một phần đất nông nghiệp sang trồng cỏ thâm canh hoặc bán thâm canh, người dân chưa có tập quán xây dựng vùng nguyên liệu thức ăn chăn nuôi gia súc ăn cỏ, còn quen chăn nuôi quảng canh, dựa vào bãi chăn thả tự nhiên. Nguồn phụ phẩm nông nghiệp thì nhiều nhưng chưa khai thác hiệu quả để chế biến dự trữ làm thức ăn gia súc, nên dẫn đến thiếu thức ăn vào mùa đông.

Để chủ động dự trữ và sản xuất thức ăn cho gia súc các huyện thị và bà con nông dân cần dự trữ rơm và các phụ phẩm nông nghiệp khác ngay sau khi thu hoạch; hướng dẫn cho người chăn nuôi các phương pháp phối chế khẩu phần thức ăn để nâng cao khả năng tiêu hoá và sử dụng thức ăn của gia súc trong đợt rét. Trước mắt, cần khai thác triệt để nguồn thức ăn có sẵn, về lâu dài cần quy hoạch khoanh vùng trồng cỏ, cải tạo bãi chăn thả tự nhiên.

Bên cạnh đó, cần chỉ đạo nhân dân xây dựng gia cố, nâng cấp và che chắn chuồng trại đảm bảo chống rét, tránh mưa, gió lùa cho đàn gia súc và đảm bảo vệ sinh thú y; phòng dịch và môi trường chăn nuôi tổ chức tiêm phòng các loại vắc xin theo quy định của cơ quan thú y; thường xuyên theo dõi, giám sát tình hình sức khoẻ vật nuôi, nếu có biểu hiện không bình thường cần báo ngay cho cơ quan thú y can thiệp xử lý, tiến hành tiêu độc khử trùng, vệ sinh môi trường chăn nuôi; tăng cường kiểm dịch vận chuyển, kiểm soát giết mổ gia súc, không để dịch xảy ra; phát triển mạnh các dịch vụ chăn nuôi thú y để đáp ứng nhu cầu phòng chống dịch bệnh và đói rét. Và điều quan trọng nữa là vận động nhân dân hạn chế tối đa việc thả rông gia súc.

Đối với vùng cao cần tổ chức đưa gia súc thả rông trong rừng về chuồng trại trước khi mùa rét đến để tiện theo dõi và chăm sóc; thực hiện tiêu chí chăn nuôi có kiểm soát "3 không- 3 có" trong chăn nuôi(có chuồng trại- có tiêm phòng- có hệ thống xử lý chất thải- không chăn nuôi thả rông- không xử dụng chất cấm- không giấu dịch). Các huyện, thị phối hợp với Trung tâm Khuyến nông, Chi cục Thú y, Trung tâm Giống vật nuôi, tăng cường công tác tuyên truyền qua các phương tiện thông tin đại chúng hướng dẫn cho ngành chăn nuôi và cử cán bộ trực tiếp xuống cơ sở để hướng dẫn việc kiểm tra thực hiện công tác phòng chống đói rét cho gia súc để gia súc "Không bị chết rét, không bị chết đói, không bị chết dịch" trong vụ đông xuân này, góp phần ổn định và phát triển ngành chăn nuôi. Đó là việc làm cần thiết trong vụ đông xuân sắp tới.

Văn Thông