Cơ quan chức năng còn phối hợp với công an các tỉnh: Lai Châu, Sơn La, Lào Cai phá bỏ 2,5 ha. So với trước, diện tích tái trồng bị phát hiện, triệt phá giảm mạnh nhưng kết quả nói chung chưa bền vững. Đơn cử như huyện Mù Cang Chải, năm 2011 tổng diện tích triệt phá cây thuốc là 1.164 m2; diện tích này  6 tháng đầu năm 2012 tăng lên 3.507 m².

Tình trạng tái trồng cây thuốc phiện bùng phát ở một địa phương hoặc nhiều địa phương, ở vùng trọng điểm hoặc không trọng điểm vì Yên Bái hiện có 56% số người nghiện ma túy là hút thuốc phiện, nhu cầu lớn nhưng đời sống còn khó khăn nên một bộ phận người dân lén lút trồng cây thuốc phiện để tự cung.

Tình trạng buôn bán, tàng trữ, nghiện hút, sử dụng ma túy trái phép đã được xử lý song vẫn còn nhiều. Lợi nhuận và nhu cầu tại chỗ về ma túy đã kích thích số hộ trồng và buôn bán, khiến việc tái trồng cây thuốc phiện tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Còn có nguyên nhân một số cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương có người nghiện hút thuốc phiện, vùng giáp ranh chưa thực sự quan tâm chỉ đạo hiệu quả phòng chống tái trồng cây thuốc phiện.

Việc sử dụng thân, rễ, quả thuốc phiện ngâm rượu thành   thứ “ mặt hàng mới” cũng góp vào nguyên nhân tái trồng.  Đông xuân 2011 – 2012, có xã tới tháng 2/2012 mới triển khai kế hoạch phòng, chống tái trồng cây thuốc phiện trong khi kế hoạch của tỉnh, huyện chỉ đạo từ tháng 10 năm trước. Vì thế,  một số xã diện tích tái trồng cây thuốc phiện bị triệt phá đã tăng đột biến tới hàng ngàn mét vuông.

Thời vụ trồng cây thuốc phiện thường kéo dài từ tháng 10 năm trước đến tháng 3 năm sau. Hiện, các đối tượng lén lút tái trồng cây thuốc phiện đang lợi dụng sự chủ quan, buông lỏng của một số cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Do vậy, ngay lúc này, các cấp ủy Đảng, chính quyền phải quyết liệt ngay trong lãnh đạo, chỉ đạo; các đoàn thể, Mặt trận Tổ quốc các cấp tích cực phối hợp làm tốt công tác phòng ngừa; lấy tuyên truyền, vận động, hướng dẫn, giải thích việc chấp hành pháp luật làm cơ bản; lấy đối tượng là người có uy tín trong dòng họ, làng bản, thanh niên, phụ nữ làm trung tâm.

Chính quyền và ban chỉ đạo 138 các cấp tăng cường kiểm tra, chỉ đạo tại chỗ, kịp thời giải quyết những vấn đề nảy sinh từ cơ sở, không để phát sinh thành điểm “nóng”, giảm tới mức thấp nhất diện tích cây thuốc phiện tái trồng. Các cơ quan pháp luật, tăng cường kiểm tra, kiểm soát, trấn áp tội phạm; phối hợp với các cấp,  các ngành kịp thời phát hiện, triệt phá diện tích tái trồng cây thuốc phiện; khởi tố, truy tố, đưa ra xét xử lưu động các đối tượng có hành vi tái trồng, mua bán, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép chất ma túy để tăng tính răn đe pháp luật.

Phòng, chống tái trồng cây thuốc phiện là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, công tác này cần có sự vào cuộc thật sự quyết liệt, đồng bộ của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể; sự tham gia tích cực của toàn dân. Song song với tăng cường hiệu quả đầu tư phát triển kinh tế - xã hội vùng cao, vùng chuyển đổi cây thuốc phiện, Nhà nước nên cải thiện kịp thời các chế độ, chính sách và đầu tư mạnh hơn nữa cho lực lượng làm công tác đấu tranh, phòng chống ma túy để lực lượng này đủ mạnh, thực sự là lực lượng nòng cốt trên lĩnh vực đấu tranh chống ma tuý.

Tuấn Anh