Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng ngành bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh Yên Bái cùng chính quyền địa phương các cấp luôn nỗ lực tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHYT tự nguyện góp phần bảo đảm an sinh xã hội trên địa bàn.
Theo Quyết định số 861/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, từ ngày 1/7/2021, xã Nghĩa Lợi, thị xã Nghĩa Lộ chuyển từ vùng III lên vùng I. Theo đó, gia đình chị Hoàng Thị Tiến ở thôn Bản Xa không được cấp thẻ BHYT miễn phí. Để đảm bảo thời gian đóng BHYT liên tục, chị Tiến đã mua BHYT tự nguyện cho bản thân và các thành viên khác trong gia đình.
Chị Tiến chia sẻ: "Được cán bộ xã tuyên truyền tại các buổi họp thôn, tôi nắm bắt được chủ trương mới nên đã chủ động đăng ký mua BHYT tự nguyện. Có thẻ BHYT khi không may phải đi viện, gia đình sẽ đỡ gánh nặng kinh tế”.
Trên địa bàn xã Nghĩa Lợi có trên 3.730 người dân ở 10 thôn, bản bị ảnh hưởng bởi Quyết định 861, do đó tỷ lệ người dân tham gia BHYT giảm còn 54%. Ngay khi Quyết định 861 có hiệu lực từ ngày 4/6/2021, Ban Chấp hành Đảng bộ xã họp quán triệt đến cán bộ chủ chốt; triển khai đến khối chính quyền, giao ban công tác Mặt trận và các đoàn thể, tuyên truyền lồng ghép qua họp thôn.
Ông Hoàng Việt Cù - Phó Chủ tịch UBND xã Nghĩa Lợi cho biết: "UBND xã đã chỉ đạo cán bộ chuyên môn rà soát lập danh sách các đối tượng không thuộc diện hỗ trợ BHYT, đẩy mạnh công tác tuyên truyền. Đồng thời, phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể, các đại lý thu và đội ngũ cộng tác viên tuyên truyền bằng nhiều hình thức nhằm giúp người dân hiểu đầy đủ quyền lợi và ý nghĩa của việc tham gia BHYT. Xã thành lập 10 tổ tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHYT, không kể thời gian đến từng nhà để tuyên truyền, vận động người dân tham gia”.
Nhờ áp dụng linh hoạt các giải pháp trong công tác tuyên truyền, vận động, đến nay, tỷ lệ người dân tham gia BHYT trên địa bàn xã Nghĩa Lợi đạt trên 90%. Thời gian tới, xã chỉ đạo tiếp tục tuyên truyền, khắc phục tư tưởng trông chờ, ỷ lại, giúp người dân thấy được BHYT là chính sách an sinh xã hội thiết thực, mang lại lợi ích cho chính mình.
Năm 2021, thực hiện Quyết định 861 của Thủ tướng Chính phủ, gia đình anh Hà Đình Kim, dân tộc Dao ở thôn Làng Câu, xã Tân Hợp, huyện Văn Yên cùng nhiều hộ gia đình trong xã cũng không còn được cấp thẻ BHYT miễn phí. Mặc dù còn nhiều khó khăn, song được chính quyền địa phương tuyên truyền về quyền lợi của thẻ BHYT, 2 vợ chồng anh quyết định mua thẻ BHYT hộ gia đình.
"Được cán bộ tuyên truyền về lợi ích của tấm thẻ BHYT nên gia đình đã cố gắng mua. Có tấm thẻ này rồi, chúng tôi cũng yên tâm nếu không may ốm đau phải đi bệnh viện” - anh Kim chia sẻ.
Tân Hợp là xã đặc biệt khó khăn của huyện Văn Yên với trên 1.300 hộ, trên 5 nghìn nhân khẩu ở 6 thôn, trong đó 65% là người đồng bào DTTS. Năm 2021, thực hiện Quyết định 861, toàn xã chỉ còn 46% người dân tham gia BHYT.
Trước thực trạng trên, cấp ủy, chính quyền địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHYT. Xã phấn đấu hết năm 2023 đạt trên 96% người dân tham gia BHYT, góp phần xây dựng xã Tân Hợp đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.
Trước đây, gia đình anh Hoàng Văn Thực ở thôn Khuôn Giỏ, xã Tân Hương, huyện Yên Bình được Nhà nước cấp thẻ BHYT miễn phí nhưng từ năm 2019 xã Tân Hương đạt chuẩn nông thôn mới, vì vậy gia đình anh không được cấp thẻ BHYT. Tuy nhiên, được cán bộ văn hóa xã tuyên truyền nên gia đình anh tiếp tục tham gia mua BHYT.
Anh Thực cho biết: "Mua thẻ BHYT là tốt là để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và các thành viên trong gia đình nên không được cấp thẻ miễn phí nữa thì gia đình tôi cũng phải dành ra 1 khoản để hàng năm mua BHYT”.
Được biết, hết năm 2023, huyện Yên Bình đặt mục tiêu có 97% dân số trở lên tham gia BHYT góp phần hoàn thành các tiêu chí cán đích huyện nông thôn mới. Để đạt mục tiêu này, ngay những ngày đầu năm, BHXH huyện Yên Bình đã chủ động làm tốt công tác tham mưu cho Huyện ủy, UBND huyện ban hành Kế hoạch số 11/KH-UBND ngày 9/1/2023 về phát triển đối tượng tham gia BHYT trên địa bàn.
BHXH huyện đã chủ động phối hợp cùng các phòng, ban, cơ quan quản lý đối tượng, UBND các xã, thị trấn tổ chức triển khai rà soát, kịp thời lập danh sách cấp thẻ BHYT cho đối tượng thuộc diện chính sách chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều theo tiêu chí thu nhập năm 2023.
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách, pháp luật BHYT mới ban hành tới người dân bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, đặc biệt là hình thức đối thoại trực tiếp với người dân thông qua các hội nghị hay qua hoạt động "Ngày cuối tuần cùng dân”, cán bộ BHXH huyện đã trực tiếp xuống các thôn mỗi tháng ít nhất 2 lần để tuyên truyền, tư vấn, vận động người dân tham gia.
Bà Mai Thị Thanh Bình - Giám đốc BHXH huyện Yên Bình cho biết: "BHXH huyện tiếp tục phối hợp với các cơ quan đơn vị, doanh nghiệp, xã, thị trấn rà soát các đối tượng chưa tham gia BHYT tập trung vào nhóm đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình, đối tượng cận nghèo, DTTS”.
Trung tâm Y tế huyện Văn Yên đầu tư các trang thiết bị y tế hiện đại phục vụ công tác khám, chữa bệnh cho người dân.
Theo Quyết định 861, Yên Bái có 79 xã chịu tác động, 22 xã ra khỏi diện đặc biệt khó khăn; có gần 170.000 người bị cắt giảm thẻ BHYT miễn phí dẫn đến tỷ lệ bao phủ BHYT toàn tỉnh giảm còn 78%.
Từ thực trạng đó, việc thực hiện Quyết định 861 đã được tỉnh xác định là nhiệm vụ hết sức quan trọng, đòi hỏi cả hệ thống chính trị phải vào cuộc tích cực, quyết liệt và với quyết tâm cao. Quyết tâm này đã được các cấp chính quyền địa phương, các ban, ngành, đoàn thể liên quan cụ thể hóa với nhiều phương pháp tuyên truyền, vận động linh hoạt, phù hợp, hiệu quả.
Để khắc phục những ảnh hưởng của Quyết định số 861 tác động tới tỷ lệ bao phủ BHYT trên địa bàn tỉnh, những năm qua, Yên Bái đã ban hành nhiều chính sách và cách làm sáng tạo hiệu quả, góp phần nâng cao tỷ lệ người tham gia BHYT, nhất là người dân vùng đồng bào DTTS.
BHXH tỉnh đã phối hợp các sở, ngành, đơn vị liên quan tham mưu cho UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo về việc thực hiện Quyết định số 861; tham mưu HĐND tỉnh ban hành Nghị Quyết số 25/NQ-HĐND ngày 6/7/2022 quy định chính sách hỗ trợ mức đóng BHYT đối với người dân có hộ khẩu thường trú tại các xã đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh khi xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2022 - 2025 và nhiều văn bản khác có liên quan để hướng dẫn, chỉ đạo về nội dung này.
Mặt khác, với phương châm "Đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng người dân”, BHXH đã chỉ đạo BHXH các huyện, thị xã tích cực phối hợp với chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan tổ chức các buổi hội nghị khách hàng, ra quân tuyên truyền theo nhóm nhỏ đến từng khu chợ, hộ gia đình để tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHYT sang các nhóm đối tượng khác như nghèo, cận nghèo, bảo trợ xã hội và nhóm BHYT hộ gia đình.
Với sự vào cuộc của hệ thống chính trị, các cấp các ngành và cấp ủy, chính quyền địa phương, đến nay, toàn tỉnh có trên 746.225 người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ trên 87%, trong đó đồng bào DTTS chiếm trên 27% số người tham gia BHYT trên toàn tỉnh.
Ông Nguyễn Quang Trung - Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: "Trong quá trình thực hiện cũng còn một số khó khăn như trình độ dân trí chưa đồng đều, số lượng hộ gia đình thuộc diện khó khăn còn nhiều, tác động của Quyết định số 861 của Thủ tướng Chính phủ người DTTS sẽ không còn thuộc diện được ngân sách Nhà nước đóng BHYT nên cũng ảnh hưởng đến số lượng người tham gia trong khi thu nhập còn thấp, hoàn cảnh khó khăn nên việc tham gia BHYT cũng có những khó khăn nhất định.
Để góp phân nâng tỷ lệ người dân tham gia BHYT, nhất là hộ vùng đồng bào DTTS, BHXH tỉnh tiếp tục tuyên truyền, phổ biến quán triệt Nghị quyết số 21 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 68 của Quốc hội về đẩy mạnh thực hiện chính sách pháp luật về BHYT, tiến tới BHYT toàn dân và các chương trình, kế hoạch thực hiện nghị quyết của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, BHXH Việt Nam đến các tầng lớp nhân dân thực hiện chính sách BHYT”.
Hồng Duyên
