Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, Yên Bái đã xây dựng kế hoạch cụ thể thực hiện trong giai đoạn 2010 - 2020, phấn đấu đến năm 2015 toàn tỉnh có 20% số xã và đến năm 2020 có 50% số xã đạt tiêu chí NTM. Tỉnh cũng tiến hành xây dựng 2 mô hình điểm là xã Đại Phác, huyện Văn Yên và Tân Đồng, huyện Trấn Yên, còn lại mỗi huyện, thị lựa chọn xây dựng điểm 1 mô hình tại địa phương mình.

Những mục tiêu đó không phải là quá lớn nhưng nếu không làm một cách bài bản cùng sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị và các doanh nghiệp, doanh nhân và nhân dân thì rất khó đạt kết quả như mong muốn. Đến nay, các địa phương trong tỉnh đã hoàn thành xây dựng đồ án, đề án và đã được các cấp có thẩm quyền phê duyệt, đồng thời lập kế hoạch triển khai thực hiện.

Qua rà soát, đánh giá theo Bộ tiêu chí thì hầu hết các xã đều đã đạt từ 4-5 tiêu chí là hệ thống chính trị cơ sở, hệ thống điện, trường học, trạm y tế và chợ, còn lại hầu hết là không đạt. Đến trung tuần tháng 3 năm 2012, hầu hết các địa phương đều khẳng định đã triển khai thực hiện xây dựng NTM nhưng thực tế tất cả mới chỉ là đang bắt đầu, thậm chí có xã vẫn còn hiểu rất lơ mơ về xây dựng NTM.

Có dịp đi công tác tại các huyện thị miền Tây, hỏi lãnh đạo một huyện về vấn đề xây dựng NTM đã được địa phương triển khai thực hiện như thế nào, suy nghĩ một lúc, đồng chí này trả lời: huyện đã triển khai và đã thành lập ban chỉ đạo nhưng việc thực hiện vẫn chưa có gì vì “vốn đầu tư đã có gì đâu”. Khi về xã chúng tôi cũng nhận được câu trả lời tương tự là xã đã thành lập ban chỉ đạo và triển khai nhưng chưa có vốn nên chưa làm được gì. Quả thật, vốn đầu tư xây dựng NTM là rất cần thiết và cấp bách nhưng để xây dựng thành công chương trình NTM, ngoài nguồn vốn đầu tư của Nhà nước, rất cần sự đóng góp của các tổ chức, doanh nghiệp, đặc biệt là sự vào cuộc tích cực của người dân.

Một vấn đề nữa là vốn đầu tư thực sự quan trọng nhưng không phải là tất cả để xây dựng NTM như trong vấn đề vệ sinh môi trường, quy hoạch đồng ruộng, xóa đói giảm nghèo mà cái chính là phải vận động giúp người dân hiểu rõ được tầm quan trọng cũng như lợi ích kinh tế mang lại từ chương trình NTM. Khi đã rõ mục đích, tư tưởng đã thông, họ sẽ sẵn sàng chung tay, chung sức, hiến kế cùng xây dựng bởi thực tế cũng đã có rất nhiều hộ dân hiến đất làm giao thông nông thôn, vệ sinh làng bản, nỗ lực phát triển kinh tế gia đình.

Nhiều già làng, trưởng bản, người cao tuổi huy động con cháu trong gia đình đóng góp ngày công cùng thôn, xóm tham gia vệ sinh môi trường, làm đường giao thông nông thôn. Không chỉ góp công, góp của mới là tham gia xây dựng NTM mà ngay cả việc các hộ nghèo vươn lên phát triển kinh tế gia đình, các hộ khá giả hơn, giàu có hơn giúp công, của, kiến thức và hướng dẫn các hộ nghèo phát triển kinh tế đã là đóng góp tích cực trong chương trình xây dựng NTM.

Nếu mỗi cấp chính quyền, mỗi cán bộ lãnh đạo cơ sở quá quan tâm vào nguồn vốn đầu tư của Nhà nước mà quên đi sự huy động sức mạnh từ nội lực trong xây dựng NTM là sai lầm lớn. Đường có tốt, các thiết chế văn hóa có được đầu tư xây dựng hoàn chỉnh nhưng người dân vẫn nghèo, phong tục, tập quán lạc hậu, sản xuất manh mún thì xã NTM vẫn sẽ chỉ là hình thức. Xây dựng NTM cũng chính là xây dựng cho cuộc sống người dân khấm khá hơn, giàu có hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân nông thôn vươn lên trong cuộc sống, làm chủ trên mảnh đất quê hương mình.

Thực tế đó đòi hỏi các cấp các ngành, các tổ chức chính trị xã hội và mỗi người dân đều phải vào cuộc, chung tay góp sức xây dựng NTM.

Thanh Phúc