Một sáng cuối tuần, xe chúng tôi vượt cung đường đèo quanh co, uốn lượn đến Trạm Tấu. Nắng đầu hè hào phóng bung đầy khắp không gian, trượt qua đồi thông vi vu gió. Từng đoàn xe tấp nập nối đuôi nhau vào các điểm du lịch.
Ghé quán nước ven đường, chị chủ tên Pàng niềm nở: "Cuối tuần nào khách du lịch cũng đông như vậy đấy. Dịp nghỉ lễ vừa qua còn đông gấp nhiều lần. Sinh ra và lớn lên ở đây, tính ra cũng gắn bó với mảnh đất này gần 40 năm, tới khi du lịch phát triển, người dưới xuôi ùn ùn kéo đến chơi, tò mò đến các điểm tham quan tôi mới vỡ lẽ, thì ra quê mình thật đẹp”.
Rồi theo lời giới thiệu của chị Pàng, chúng tôi vào những bản, làng người Thái, người Mông làm du lịch cộng đồng; đi bộ xuyên qua cánh đồng, thấy từng làn sóng lúa nhấp nhô, dập dềnh khi làn gió thoảng qua, nghe tíu tít tiếng cười nói giòn giã của đám trẻ. Con người và thiên nhiên thật hòa hợp.
Không chỉ giữ được cho mình vẻ đẹp thuần khiết, Trạm Tấu còn ẩn chứa biết bao bí mật thiên nhiên. Bước những bước chân mạnh mẽ, rắn rỏi leo lên đỉnh Tà Chì Nhù, Tà Xùa ngắm đại dương mây, hít hà mùi hương của núi rừng ngưng tụ thành những hạt sương no căng đậu trên tán lá. Ngắm cánh chim chấp chới về tổ trong ánh hoàng hôn bên dòng thác Háng Tề Chơ hùng vĩ, một thoáng, chúng tôi thấy lòng mình phấp phới trước những mênh mông, mộc mạc, nguyên sơ… mà tạo hóa ưu ái phủ lên vùng sơn cước này.
Trạm Tấu - một trong những địa phương xa xôi, khó khăn nhất của tỉnh với địa hình đồi núi, đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống đã biến đó thành tiềm năng, động lực để phát triển du lịch.
Từng nhiều lần đến Trạm Tấu, mỗi lần trở lại là mỗi lần thấy sự đổi thay. Du lịch phát triển mạnh mẽ, song cảnh sắc, thiên nhiên, con người, văn hóa, phong tục tập quán Trạm Tấu vẫn được gìn giữ, bảo tồn.
Kết quả này là nhờ bám sát sự chỉ đạo, định hướng của tỉnh, của huyện. Ngay từ những ngày đầu thực hiện chính sách phát triển du lịch, ngành du lịch Trạm Tấu đã xây dựng theo hướng du lịch xanh - du lịch dựa trên nền tảng khai thác hợp lý và hiệu quả các nguồn tài nguyên, phát triển gắn với bảo vệ môi trường, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.
Vốn ít nhà nghỉ, khách sạn, cơ sở lưu trú nên Trạm Tấu đã tập trung hướng dẫn người dân tự đầu tư sửa chữa nhà, thiết lập dịch vụ, xây dựng các danh sách món ăn truyền thống, mở homestay sạch đẹp đón khách.
Chị Hoàng Thị Hà - chủ một homestay tại xã Hát Lừu chia sẻ: "Được hướng dẫn làm du lịch xanh, gia đình tôi đã sửa sang nhà sàn để đón khách. Các món ăn phục vụ du khách cũng là các món ăn truyền thống của dân tộc như măng ớt, xôi ngũ sắc, nậm pịa, trứng kiến, cá nướng pa pỉnh tộp. Nếu đúng vụ mùa cấy hay gặt lúa thì chúng tôi sẽ mời du khách cùng tham gia trải nghiệm. Du lịch đã đem lại cho gia đình tôi nguồn thu. Thật sự mừng lắm!”.
Đến nay, huyện có 14 hộ và 1 hợp tác xã hoạt động du lịch homestay có hiệu quả và 12 đội văn nghệ dân tộc Mông, Thái. Hàng năm, Trạm Tấu đã đón hàng trăm đoàn, hàng nghìn lượt khách đến lưu trú, tham quan, trải nghiệm, qua đó tạo việc làm, tăng thu nhập từ hoạt động du lịch cho người dân.
Trước trái ngọt bước đầu này, chị Dương Phương Thảo - Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Trạm Tấu cho biết: "Để hiện thực hóa mục tiêu phát triển du lịch xanh, Trạm Tấu đã nâng cao nhận thức về du lịch xanh cho tất cả các thành phần tham gia du lịch, từ nhà quản lý các cấp, các doanh nghiệp tới cộng đồng làm du lịch, nhân dân và du khách".
"Mặt khác, huyện cũng xây dựng các sản phẩm du lịch mạo hiểm, du lịch cộng đồng đi đôi với các biện pháp bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, giá trị văn hóa. Nhờ những chính sách hiệu quả, du lịch Trạm Tấu đã có sự tăng trưởng cả số lượng khách tham quan và doanh thu. Năm 2016, Trạm Tấu đón khoảng 7.000 lượt khách du lịch, tổng doanh thu từ du lịch, dịch vụ đạt trên 4 tỷ đồng. Năm 2021, đón trên 60.000 lượt khách du lịch, tổng doanh thu từ du lịch, dịch vụ đạt trên 36 tỷ đồng. Năm 2022, dự ước sẽ đón khoảng 80.000 lượt doanh thu từ các hoạt động du lịch, dịch vụ trên 56 tỷ đồng”, chị Thảo nói.
Trước tốc độ phát triển mạnh mẽ của du lịch Trạm Tấu, việc tiếp tục kiên trì con đường du lịch xanh, đề cao vai trò của người dân, trách nhiệm của du khách sẽ là "chìa khóa vàng” cho sự phát triển bền vững.
Lê Thương
