Bên cạnh đó là hoạt động trình diễn nghệ thuật hầu đồng; Carnaval rước biểu tượng Mẫu Thượng Ngàn; thi hát chầu văn "Linh thiêng đất Mẫu” huyện Văn Yên lần thứ nhất năm 2023; triển lãm, trưng bày tranh ảnh, thực hành nghi lễ thờ Mẫu; Hội thi khéo tay làm cốm: "Mâm cốm dâng Mẫu”; tổ chức các trò chơi dân gian và các hoạt động thể thao…
Điểm nhấn của Lễ hội lần này là
Cuộc thi hát chầu văn "Linh thiêng đất Mẫu” huyện Văn Yên lần thứ nhất năm 2023 với sự tham gia của các nghệ nhân, các đội hát chầu văn, hầu đồng trên cả nước. Trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu thượng ngàn tại Đền Đông Cuông, nghi lễ chầu văn là tín ngưỡng bản địa, tích hợp các hình thức văn hoá dân gian khác nhau như: âm nhạc, ngôn ngữ, tri thức dân gian, ca hát, nhảy múa, nghề thủ công truyền thống, trang phục cùng với nghệ thuật trang trí, kiến trúc, ẩm thực…
Thông qua cuộc thi này vừa nhằm gửi gắm, biểu đạt những mong muốn, khát vọng của con người, đồng thời bằng các hình thức biểu đạt, động tác múa, âm nhạc và lời hát văn đều truyền tải dấu ấn lịch sử, ghi lại sự tích và ca ngợi công đức của những nhân vật lịch sử có công với dân, với nước.
Anh Cù Xuân Đán - Tổ hát văn Đền Đông Cuông, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên chia sẻ: "Để có những cung văn với các hình thức biểu đạt, động tác múa, âm nhạc và lời hát văn mang đậm nét truyền thống, truyền tải dấu ấn lịch sử, ghi lại sự tích và ca ngợi công đức của những nhân vật lịch sử có công với dân, với nước, Đội hát văn Đền Đông Cuông đã ngày đêm luyện tập, tìm tòi học hỏi để có những tác phẩm hát chầu văn hay, ý nghĩa tham gia Cuộc thi lần này. Là những người kế tiếp của lớp cha ông đi trước, chúng tôi mong muốn sẽ tiếp tục gìn giữ, bảo tồn và phát huy những giá trị tốt đẹp nét văn hoá này cho muôn đời sau”.
Một hoạt động mang tính truyền thống và không thể thiếu trong các lễ hội diễn ra hàng năm ở Di tích lịch sử, văn hóa cấp quốc gia Đền Đông Cuông là Hội thi khéo tay làm cốm. Lễ hội năm nay, ngoài cốm dâng mẫu, các thôn bản của xã Đông Cuông còn chuẩn bị các sản vật của địa phương, làm các loại bánh truyền thống của người Tày Khao từ gạo, bột, đậu, đỗ do chính bàn tay người dân Đông Cuông trồng cấy, sản xuất.
Hội thi khéo tay làm cốm hàng năm thu hút đông đảo nhân dân địa phương tham gia.
Đây là một hoạt động nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tại Festival Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn gắn với Lễ hội cơm mới Đền Đông Cuông năm 2023; đặc biệt là sẽ mang đến cho du khách và cả những người dân địa phương không gian lễ hội đặc sắc, đồng thời là dịp để người dân địa phương giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao chất lượng sản phẩm cốm, từng bước đưa sản phẩm cốm Đền Đông Cuông trở thành hàng hoá phục vụ du khách thập phương.
Ông Nguyễn Thanh Nam - Chủ tịch UBND xã Đông Cuông cho biết: "Hội thi khéo tay làm cốm trong Lễ hội cơm mới đền Đông Cuông từ nhiều năm nay đã để lại nhiều ấn tượng đẹp với du khách. Đây là hoạt động văn hóa dân gian đã có từ lâu đời, mang đậm bản sắc riêng của người dân tộc Tày Khao mừng vụ gặt. Cốm nếp được coi là sản vật mang hương vị tinh túy của đất trời, ngon nhất của mùa vụ được dâng lên tạ ơn Mẫu Thượng ngàn, Ngọc Hoàng và các đấng thần linh, thể hiện sự biết ơn của người dân đối với đất trời đã cho mùa màng tốt tươi, cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Đến thời điểm này, các đội thi của các thôn đã có sự chuẩn bị chu đáo, kĩ lưỡng các sản phẩm tham gia Hội thi”.
Tại không gian của Lễ hội, các thanh đồng, bản hội tiến hành các hoạt động, trình diễn nghệ thuật hầu đồng tại Cung Công Đồng, cung Chúa và phủ Sơn Trang; triển lãm các tác phẩm hội họa, nhiếp ảnh về chủ đề Mẫu Thượng Ngàn Đông Cuông, các lễ hội ở Văn Yên, các sinh hoạt về tín ngưỡng văn hóa, văn nghệ ở Văn Yên và các hình ảnh về đất và người Văn Yên nói riêng; tổ chức gian hàng giới thiệu, quảng bá, tiêu thụ các sản phẩm chủ lực của địa phương. Cũng tại không gian của Lễ hội sẽ diễn ra các trò chơi dân gian, hoạt động thể thao như: đu tiên, ném còn, bịt mắt bắt vịt, đua thuyền trên sông Hồng…
Đặc biệt trong đêm khai mạc và bế mạc Festival tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng ngàn gắn với Lễ hội cơm mới năm 2023 sẽ diễn ra chương trình nghệ thuật đặc sắc và rước các sản vật của địa phương dâng Mẫu Thượng Ngàn với sự tham gia của các nghệ nhân dân tộc Tày huyện Văn Yên; các bản hội từ các tỉnh, thành phố trong cả nước tham gia; các doanh nghiệp kinh doanh về du lịch, lữ hành; các xã, thị trấn trong huyện.
Đồng chí Lã Thị Liền - Phó chủ tịch UBND huyện Văn Yên cho biết : "Những ngày này, Ban tổ chức Lễ hội và các ngành có liên quan đang tích cực thực hiện các phần việc cuối cùng trong công tác chuẩn bị, đảm bảo theo tiến độ, thời gian… Thông qua việc tổ chức Festival Tín ngưỡng thờ Mẫu thượng ngàn gắn với Lễ hội Cơm mới năm Đền Đông Cuông năm 2023 sẽ tiếp tục quảng bá hình ảnh Di tích lịch sử cấp Quốc gia Đền Đông Cuông và Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia Lễ hội đền Đông Cuông đến với du khách thập phương trong và ngoài nước, từng bước tạo sự đột phá về phát triển du lịch tâm linh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương năm 2023 và các năm tiếp theo”.
Với sự chuẩn bị chu đáo, tích cực, tin tưởng rằng, Festival Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng ngàn gắn với Lễ hội Cơm Mới đền Đông Cuông sẽ diễn ra an toàn, trang nghiêm, mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc, thực sự là "điểm đến văn hóa tâm linh" của nhân dân và du khách.
Thu Trang
