Cùng đi tuần tra kiểm soát với lực lượng công an xã Nậm Búng (Văn Chấn) vào những ngày đầu tháng 4/2008, không quá khó để bắt gặp những trường hợp điều khiển môtô, xe máy không đội mũ bảo hiểm (MBH).

Dừng xe, lập chốt kiểm tra trên tuyến đường ra vào thôn mới Nậm Pươi, ngay lập tức, lực lượng công an xã đã phát hiện và tiến hành xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông (TT ATGT) đối với xe môtô mang biển kiểm soát 21-T2 3135 do anh Bàn A Vẳng ở thôn mới Nậm Pươi điều khiển.

Mặc dù sai phạm là rất rõ ràng, khi anh Vẳng không đội MBH, không có giấy phép lái xe và cũng không có giấy chứng nhận bảo hiểm môtô, xe máy nhưng anh vẫn lý lẽ, quy định bắt buộc đội MBH chỉ áp dụng đối với những người đi xa, đi trên các tuyến đường quốc lộ hay tỉnh lộ, chứ đi trong đường thôn thì đội làm gì cho rườm rà! Ngay sau đó, anh Vẳng đã về nhà gọi người thân đến gây rối, gây ảnh hưởng rất lớn đến quá trình xử lý vi phạm.

Trao đổi lại vấn đề với ông Phạm Bá Dư - Chủ tịch UBND xã, kiêm Trưởng ban ATGT xã Nậm Búng, ông Dư được biết, những năm gần đây, đời sống vật chất của nhân dân trong xã ngày càng phát triển, nên toàn xã đã có trên 300 xe máy. Đi chợ bằng xe máy đã đành nhưng nay đi làm đồng, đi lên nương, thậm chí đi chăn trâu người dân cũng sử dụng xe máy. Số người biết điều khiển xe máy thì nhiều, nhưng người biết Luật Giao thông đường bộ thì ít.

Mặc dù cấp uỷ, chính quyền xã đã tăng cường mọi biện pháp tuyên truyền, song do trình độ dân trí thấp nên chưa phát huy được hiệu quả thiết thực. Tỷ lệ người dân đội MBH khi tham gia giao thông tại các tuyến đường nông thôn là rất thấp, có những thời điểm chưa đến 20%. Riêng đối với trường hợp của vi phạm của anh Bàn A Vẳng tại thôn mới Nậm Pươi, chúng tôi sẽ chỉ đạo lực lượng công an xã kiên quyết xử lý theo đúng quy định pháp luật.

Không chỉ riêng tại Nậm Búng mà trên các tuyến đường liên thôn, liên xã ở nhiều địa phương tình trạng người dân vi phạm quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm diễn ra cũng khá phổ biến. Không ít cảnh, nam nữ thanh niên chở từ 3 - 4 người lướt cứ vù vù trên đường không đội MBH, thỉnh thoảng gặp xe đi ngược chiều còn ngoái cổ lại hỏi: “Có công an không?”.

Dọc theo tuyến đường liên thôn tại xã Bảo Hưng, huyện Trấn Yên, chúng tôi nhẩm đếm có gần 50 chiếc xe máy đi lại nhưng số người đội MBH cũng chỉ đếm được trên đầu ngón tay; trong đó, phần lớn trường hợp đi xe không đội MBH thuộc lứa tuổi thanh niên. Có những người đem MBH đi theo chỉ để đối phó với lực lượng CSGT.

Trên thực tế, rất nhiều người đã biết và hiểu được tác dụng của việc đội MBH khi tham gia giao thông. Nhưng tiếc thay, không ít người dân vẫn đầu trần khi điều khiển môtô, xe máy.

Theo thống kê của Phòng CSGT Công an tỉnh Yên Bái, trong 3 tháng đầu năm 2008, lực lượng CSGT đã phát hiện và xử lý gần 5500 trường hợp vi phạm (trong đó có gần 2000 trường hợp người đi môtô, xe máy không đội MBH), tạm giữ trên 1800 lượt phương tiện.

Vì sao người dân đi môtô, xe máy ở nông thôn ít đội MBH? Điều này không quá khó khi nhận ra, ở các tuyến đường này, đặc biệt vào lúc chập tối và ban đêm hầu như không có lực lượng CSGT tuần tra kiểm soát. Bên cạnh đó, tại một số địa phương vì “tình làng, nghĩa xóm” nên lực lượng công an xã “cả nể” không xử phạt kiên quyết và triệt để. Vì vậy, người dân càng chủ quan hơn.

Thêm vào đó, cũng không thể không nhắc đến trách nhiệm của cấp uỷ, chính quyền tại một số địa phương khi chưa thật sự quan tâm, chủ động và sáng tạo trong công tác tuyên truyền pháp luật ATGT tại các thôn bản vùng sâu, vùng xa, vùng có trình độ dân trí thấp.

Để việc đội MBH trở thành thói quen mỗi khi ngồi trên xe máy, trước hết người dân nông thôn cần nâng cao ý thức bảo vệ tính mạng cho chính mình. Chính quyền các địa phương bên cạnh việc tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật ATGT thì cần phải chỉ đạo lực lượng CSGT và công an các xã cần tập trung tuần tra kiểm soát, xử lý nghiêm các vi phạm theo đúng các quy định của pháp luật trên các tuyến đường thuộc các khu vực nông thôn...

Đức Thành