Một ngày thu, chúng tôi có dịp đến thăm gia đình ông Lò Văn Ché. Ngỡ ngàng trước con đường bê tông mới thênh thang rộng mở thay vì con đường mòn dốc nối dốc trước đây, Chủ tịch UBND xã Hát Lừu - Lò Văn Chiến cùng đi giải thích: “Đây là con đường mà ông Lò Văn Ché đã đứng ra huy động một nhóm hộ cùng góp công sức mở đường, cá nhân ông đã bỏ ra 60 triệu đồng để mua toàn bộ vật liệu để bê tông hóa tuyến đường này với chiều dài gần 200 m, chiều rộng 2 m. Chỉ hơn 1 năm trước thôi, con đường này là đường mòn, dốc cao, ngày nắng đi lại bằng xe máy đã khó, ngày mưa thì lầy lội nên chỉ đi bộ. Gần chục hộ dân sống ở đây không khỏi e ngại khi hàng ngày phải đi trên con đường này mỗi khi mùa mưa đến. Vì thế, khi ông Ché đứng lên mở đường bỏ tiền mua vật liệu thì mọi người cũng đồng tình hưởng ứng và bỏ công làm đường để Hát Lừu có thêm con đường mới, thuận tiện đi lại bằng xe máy”.

Cùng với con đường này, năm 2015, cũng chính ông Ché đã huy động bà con trong xóm bê tông hóa tuyến đường đi vào khu sản xuất Na Trá Phải với chiều dài 200 m, chiều rộng hơn 1 m. Ngoài đóng góp ngày công lao động cùng bà con, ông đã bỏ ra toàn bộ kinh phí mua vật liệu với khoảng 40 triệu đồng, bê tông hóa đến từng hộ gia đình ở khu vực này.

Thong thả bước trên con đường mới, tình cờ chúng tôi gặp vợ chồng ông Lò Văn Dương - người cùng thôn với ông Ché vừa đi vừa nói chuyện rôm rả: “Ngày trước, mỗi khi đi trên tuyến đường này, chả mấy khi có tâm trí mà nói chuyện cứ phải chăm chú đi cho vững không là trượt ngay vì đường dốc lại hẹp. Bây giờ, đi lại rất thuận tiện từ gánh củi đến bao thóc, bao ngô cứ cho lên xe mà chở vừa nhanh lại vừa đỡ mất sức”. 

Trước đây, mỗi khi đi vào khu sản xuất Na Trá Phải, ông Đồng Văn Ô ở thôn Hát 1 gặp rất nhiều khó khăn. Tuổi đã cao nên những ngày mưa đường trơn trượt ông không dám đi. Vì thế, khi ông Ché trình bày chủ trương mở đường, ông là người đầu tiên ủng hộ ngày công.

Ông bảo: “Nó quá thiết thực với chúng tôi! Có đường thuận lợi sẽ mở ra nhiều thứ không chỉ đi lại mà làm cái gì cũng thuận lợi, đơn cử vào mùa thu hoạch bao nhiêu lúa, ngô cứ đổ hết lên sức người, giờ thì cho hết lên xe mà chở. Tôi phấn khởi và biết ơn anh Ché lắm!”.

Nhận thấy bản mình đang trên lộ trình XDNTM nên cần cập nhật nhiều thông tin, nhất là những thông tin ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sinh hoạt của người dân, những thông tin về chủ trương phát triển kinh tế - xã hội trong nước, trong tỉnh và địa phương. Đặc biệt là để học hỏi những mô hình kinh tế ở các địa phương khác, ông Ché đã tự bỏ tiền mua một cụm loa truyền thanh không dây đặt ngay gần nhà.

Hàng ngày, gia đình ông tiếp âm Đài Truyền thanh - Truyền hình huyện phục vụ bà con đủ cả ba buổi: sáng, trưa, chiều với thời lượng 10 giờ phát thanh/ngày. Nhìn ông thành thục từng thao tác từ sửa chữa đến vận hành các thiết bị đầu thu, chúng tôi thực sự cảm phục ông - một con người nhỏ bé, nhanh nhẹn đã rất nhạy bén và tâm huyết khi nghĩ đến việc cần nâng cao nhận thức cho bản thân và những người xung quanh về công cuộc XDNTM.

Chia sẻ với chúng tôi, ông khiêm tốn: “Thời buổi này tiếp thu càng nhiều thông tin càng tốt, đặc biệt là những thông tin về thời tiết, cảnh báo thiên tai, biết rồi mà chủ động phòng tránh. Ở địa bàn chúng tôi, mùa nóng thì thông tin về phòng chống cháy rừng, mùa đông thì rét đậm, rét hại, mùa mưa thì bão lũ, sạt lở đất..., toàn những thông tin bổ ích cả. Bà con mải làm nương, làm ruộng nên chỉ có thể nghe qua loa”.

Ông Lò Văn Ché (bên phải) trao đổi cùng lãnh đao xã Hát Lừu và người dân phương.

Từng là cán bộ, lại là đảng viên, bản thân ông Ché luôn ý thức phải tiên phong gương mẫu trong cuộc sống, không chỉ gương mẫu làm các phần việc phục vụ cho lợi ích chung như mở đường giao thông, mua loa truyền thanh ông còn mạnh dạn trong phát triển kinh tế gia đình. Nhận thấy lợi thế của đồng đất nơi mình sinh sống, ông đã khai thác tối đa hiệu quả mô hình vườn - ao - chuồng, lựa chọn những con giống và cây trồng phù hợp khí hậu, thổ nhưỡng và đem lại hiệu quả kinh tế cao vào sản xuất.

Với một khuôn viên rộng, phía đất đồi thấp gần nhà, ông trồng mận tam hoa, phía cao hơn là những vạt ngô xanh mướt, phía trước nhà ông đào ao thả cá. Để cá phát triển tốt, ông đầu tư đường ống dẫn nước từ trong khe núi về, cá lớn nhanh và không bị dịch bệnh.

Tận dụng khoảng đất trống gần ao, ông trồng thêm giàn gấc - một loại quả đang được người tiêu dùng ưa chuộng, lại sản xuất tự nhiên không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nên gấc nhà ông chín đến đâu bán hết đến đó. Ngoài ra, ông luôn duy trì đàn gia cầm vài trăm con các loại, đặc biệt là giống gà chọi thịt chắc, giòn. Không dừng lại ở việc nuôi, trồng một cây con giống nào nhất định mà ông liên tục thay đổi, bổ sung theo nhu cầu thị trường. Nhờ đó, kinh tế gia đình ông ngày một khấm khá, đủ để nuôi dạy 5 đứa con khôn lớn, trưởng thành.

Ông chia sẻ: “Nông thôn mới là phải cùng đổi mới chứ không chỉ dừng lại ở một cá nhân nào nhất định. Tôi muốn vận động bà con cùng đổi mới cách làm ăn nhưng nếu chỉ nói suông thì bà con sẽ chẳng tin. Vì thế, tôi gương mẫu làm trước, để phục vụ cho bản thân và mọi người nhìn theo tôi mà làm theo. Giờ thì cũng nhiều người đến hỏi tôi kinh nghiệm chăn nuôi, rồi trồng cây gì cho có hiệu quả”.

Là xã được chọn làm điểm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về XDNTM của huyện, 6 năm qua, Hát Lừu luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của Đảng, Nhà nước, sự tạo điều kiện của cấp ủy, chính quyền địa phương. Nhờ đó, đến nay, Hát Lừu đã đạt 13/19 tiêu chí nông thôn mới. Diện mạo nông thôn miền núi đang dần thay đổi, cuộc sống của người dân có nhiều khởi sắc.

Phấn khởi trước những thành quả trong công cuộc XDNTM, ông Lò Văn Chiến tự hào: “Bên cạnh sự quan tâm của Đảng và Nhà, nước sự đoàn kết đồng lòng của người dân, những đóng của cá nhân ông Lò Văn Ché đã góp phần không nhỏ để xã từng bước thực hiện công cuộc XDNTM, nhất là tiêu chí số 2 về làm đường giao thông nông thôn. Bên cạnh đó, chính sự mạnh dạn trong cách nghĩ, cách làm để phát triển kinh tế của ông cũng đang được nhiều người học tập và làm theo”.

Hơn 30 năm gắn bó với sự nghiệp trồng người, nay khi về hưu, thầy giáo Lò Văn Ché vẫn luôn phát huy vai trò gương mẫu, phẩm chất tốt đẹp của nhà giáo bằng những việc làm thiết thực, góp phần XDNTM. Ghi nhận những đóng góp đó, ông đã được huyện Trạm Tấu tặng giấy khen và người dân nơi đây đặt cho ông tên gọi trìu mến: “thầy giáo” nông thôn mới.

Hoàng Hằng - Lộc Chầm (Đài TT-TH huyện Trạm Tấu)