YênBái - Những chiếc “Pẻng uôi” với nguyên liệu dễ kiếm, nhưng cách chế biến tỉ mỉ, cầu kỳ, tạo nên món ẩm thực độc đáo trong lễ tết mang hương vị khó quên đối với với người xa quê trở về cũng như du khách đến với vùng đồng bào Tày Văn Chấn mỗi độ xuân sang.
Theo tiếng Tày, bánh chuối gọi là "Pẻng uôi”. Nguyên liệu làm Pẻng uôi tất nhiên là từ quả chuối, tốt nhất là quả chuối lá. Nguyên liệu để làm bánh phải từ chuối chín do những người phụ nữ Tày chuẩn bị. Quả chuối chín có thể được sấy khô trên bếp lửa từ nhiều tháng ngày trước đó.
Bếp đỏ lửa ngày đêm làm cho những quả chuối chín khô dần, giữ trong nó mùi thơm nguyên vẹn của trái chín vườn nhà. Thêm nữa là mùi lửa, mùi khói làm chuối se chắc, quắt gọn có thể cất để dành làm bánh cho những ngày lễ tết trong năm.
Tết Nguyên đán là lúc những nguyên liệu dành có từ vườn nhà được mang ra rửa sạch. Tiếp đó, chuối khô được đưa vào nấu chín rồi đánh nhuyễn. Bột nếp được nghiền từ gạo ngon cũng được chuẩn bị sẵn mang trộn đều với chuối nhuyễn. Lượng bột nhiều hay ít là yếu tố tạo ra hỗn hợp không quá khô, không quá ướt để làm ra chiếc bánh chuối đủ độ đậm nhưng vẫn dẻo, mềm.
Nhân bánh chuối có thể làm bằng đỗ xanh, lạc, nhưng hạt vừng thơm mới là thứ bà con thường dùng nhất. Vừng được rang chín, bỏ vỏ, xay hoặc giã nhỏ mịn, thêm chút nước đường.
Lá gói cũng đã chuẩn bị sẵn từ những tàu lá to khỏe của cây chuối rừng hoặc chính từ cây chuối lá vườn nhà. Lá được làm héo cho dai, dẻo khi làm vỏ bánh không rách rời. Thường 2 bánh chuối được gói trong lá chuối thơm thành từng cặp quấn quýt trông khá lạ mắt.
Gói xong, bánh được xếp vào xoong lớn, xôi dưới lửa đượm trong chừng một giờ thì chín ngấu. Nếp thơm dẻo, chuối thơm mềm, vừng thơm ngậy hòa quện trong "Pẻng uôi” thơm đậm. Xé vỏ lá, hương thơm của bánh chuối lại nhè nhẹ lan tỏa trong mâm cơm ấm cúng bên bếp lửa.
Những chiếc bánh với nguyên liệu dễ kiếm, nhưng cách chế biến tỉ mỉ, cầu kỳ, tạo nên món ẩm thực độc đáo trong lễ tết mang hương vị khó quên đối với với người xa quê trở về cũng như du khách đến với vùng đồng bào Tày Văn Chấn mỗi độ xuân sang.
Đất quế Văn Yên từ bao đời nay không chỉ là nơi lưu giữ những huyền tích linh thiêng về truyền thuyết là nơi giáng sinh của Mẫu Thượng ngàn mà còn là vùng quê nổi tiếng với ẩm thực đậm đà. Về Văn Yên mùa nào cũng có những món ăn làm ấm lòng người.
Với mục tiêu phục dựng, quảng bá, giới thiệu các món ẩm thực đặc sắc của các địa phương đến người dân và du khách thập phương, huyện Văn Yên sẽ lần đầu tiên tổ chức Lễ hội ẩm thực vào ngày 26/3/2023 tại Khu Nghỉ dưỡng Resort 3 sao Đại Phú An ở tổ dân phố 10, thị trấn Mậu A.
Chuối nếp nướng là một trong chín món ăn xuất hiện trong danh sách những món tráng miệng ngon nhất thế giới trên chương trình Culinary Journeys thuộc Đài CNN.
Ngoài cảnh quan đẹp như ruộng bậc thang Mù Cang Chải, chè Suối Giàng, nhắc đến Yên Bái, chúng ta không thể không nhắc đến những thức quà trứ danh như thịt trâu gác bếp, măng, rượu táo mèo,...
