YênBái - Những chiếc “Pẻng uôi” với nguyên liệu dễ kiếm, nhưng cách chế biến tỉ mỉ, cầu kỳ, tạo nên món ẩm thực độc đáo trong lễ tết mang hương vị khó quên đối với với người xa quê trở về cũng như du khách đến với vùng đồng bào Tày Văn Chấn mỗi độ xuân sang.
Theo tiếng Tày, bánh chuối gọi là "Pẻng uôi”. Nguyên liệu làm Pẻng uôi tất nhiên là từ quả chuối, tốt nhất là quả chuối lá. Nguyên liệu để làm bánh phải từ chuối chín do những người phụ nữ Tày chuẩn bị. Quả chuối chín có thể được sấy khô trên bếp lửa từ nhiều tháng ngày trước đó.
Bếp đỏ lửa ngày đêm làm cho những quả chuối chín khô dần, giữ trong nó mùi thơm nguyên vẹn của trái chín vườn nhà. Thêm nữa là mùi lửa, mùi khói làm chuối se chắc, quắt gọn có thể cất để dành làm bánh cho những ngày lễ tết trong năm.
Tết Nguyên đán là lúc những nguyên liệu dành có từ vườn nhà được mang ra rửa sạch. Tiếp đó, chuối khô được đưa vào nấu chín rồi đánh nhuyễn. Bột nếp được nghiền từ gạo ngon cũng được chuẩn bị sẵn mang trộn đều với chuối nhuyễn. Lượng bột nhiều hay ít là yếu tố tạo ra hỗn hợp không quá khô, không quá ướt để làm ra chiếc bánh chuối đủ độ đậm nhưng vẫn dẻo, mềm.
Nhân bánh chuối có thể làm bằng đỗ xanh, lạc, nhưng hạt vừng thơm mới là thứ bà con thường dùng nhất. Vừng được rang chín, bỏ vỏ, xay hoặc giã nhỏ mịn, thêm chút nước đường.
Lá gói cũng đã chuẩn bị sẵn từ những tàu lá to khỏe của cây chuối rừng hoặc chính từ cây chuối lá vườn nhà. Lá được làm héo cho dai, dẻo khi làm vỏ bánh không rách rời. Thường 2 bánh chuối được gói trong lá chuối thơm thành từng cặp quấn quýt trông khá lạ mắt.
Gói xong, bánh được xếp vào xoong lớn, xôi dưới lửa đượm trong chừng một giờ thì chín ngấu. Nếp thơm dẻo, chuối thơm mềm, vừng thơm ngậy hòa quện trong "Pẻng uôi” thơm đậm. Xé vỏ lá, hương thơm của bánh chuối lại nhè nhẹ lan tỏa trong mâm cơm ấm cúng bên bếp lửa.
Những chiếc bánh với nguyên liệu dễ kiếm, nhưng cách chế biến tỉ mỉ, cầu kỳ, tạo nên món ẩm thực độc đáo trong lễ tết mang hương vị khó quên đối với với người xa quê trở về cũng như du khách đến với vùng đồng bào Tày Văn Chấn mỗi độ xuân sang.
Đến với Mường Lò, Nghĩa Lộ những ngày cuối tháng 9, du khách không chỉ đắm say trong những điệu xoè bất tận mà còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc trưng của đồng bào dân tộc Thái mang đậm chất núi rừng Tây Bắc. Đặc biệt trong mâm cơm đãi khách không thể thiếu món Pa pỉnh tộp (cá nướng) mà ai đã từng thưởng thức một lần sẽ thật khó quên.
Ngày 29/9, tại Hà Nội, Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam (VCCA) đã tổ chức Lễ trao chứng nhận 121 món ẩm thực tiêu biểu giai đoạn I - 2022 và công bố giai đoạn II - 2023 Đề án “Xây dựng và phát triển Văn hóa Ẩm thực Việt Nam thành thương hiệu Quốc gia”.
Tối 19/9, tại Khu du lịch Thung lũng Tình yêu (thành phố Đà Lạt, Lâm Đồng), Hiệp hội Du lịch Lâm Đồng tổ chức sự kiện xác lập kỷ lục Việt Nam “100 món ngon từ cây atiso Đà Lạt”. Đây cũng là cuộc thi chế biến và công diễn cùng lúc các món ngon về cây atiso lần đầu tiên được thực hiện tại Đà Lạt.
