P.V: Xin bác sĩ cho biết  về tình hình bệnh SXH trong cả nước và trên địa bàn tỉnh Yên Bái hiện nay?

Bác sĩ Lại Mạnh Hùng: Trong 6 tháng đầu năm 2024, cả nước ghi nhận 30.265 ca mắc SXH, 3 trường hợp tử vong. So với cùng kỳ năm 2023 giảm hơn 23,7% số mắc, riêng số ca tử vong giảm 5 trường hợp.

Tại tỉnh Yên Bái, tình hình bệnh SXH được kiểm soát tốt và tương đối ổn định. Tính đến ngày 24/7/2024, toàn tỉnh ghi nhận 26 ca mắc SXH, trong đó 12 ca xâm nhập, 14 ca không xác định yếu tố dịch tễ. Để chủ động phòng, chống dịch bệnh, Sở Y tế đã chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tiến hành điều tra, giám sát ca bệnh, giám sát côn trùng tại nơi ghi nhận ca bệnh không xác định yếu tố dịch tễ. Tất cả ca bệnh không xác định yếu tố dịch tễ được kiểm soát nguồn lây chặt chẽ kết hợp giám sát vector và huy động cộng đồng vệ sinh môi trường không cho muỗi vằn truyền bệnh SXH sinh sản, phát triển, ngăn chặn dịch bệnh truyền nhiễm bùng phát, lây lan.

Bác sĩ chuyên khoa II Lại Mạnh Hùng - Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh.

P.V: Bác sĩ có thể nói rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng và mức độ nguy hiểm của bệnh SXH?

Bác sĩ Lại Mạnh Hùng: SXH Dengue là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến ở nước ta, dễ bùng phát vào mùa mưa và có nguy cơ gây thành dịch. Khi mắc bệnh, nếu người bệnh chủ quan, lơ là cho rằng sốt virus thông thường sẽ khiến bệnh trở nặng và gây nhiều biến chứng.

Nguyên nhân gây SXH do virus Dengue gây ra. Nguyên nhân lây lan dịch bệnh là do muỗi Aedes aegypti (muỗi vằn), vật trung gian truyền virus Dengue từ người mang mầm bệnh sang người khỏe mạnh. Bệnh xảy ra quanh năm, thường gia tăng vào mùa mưa. Bệnh nhân nhiễm với chủng virus nào thì chỉ có khả năng tạo nên miễn dịch suốt đời với chủng virus đó mà thôi. Chính vì vậy mà những người sống trong vùng lưu hành dịch Dengue có thể mắc bệnh sốt xuất huyết nhiều hơn một lần trong đời.

Triệu chứng của bệnh SXH thường trải qua 3 giai đoạn. Giai đoạn 1, các triệu chứng bệnh thường rất khó phân biệt với các loại sốt virus thông thường, thường biểu hiện sốt cao, đột ngột 39 – 40 độ C trong 1 hoặc 2 ngày đầu. Sau đó bệnh chuyển sang giai đoạn 2, tức từ ngày thứ 3 cho đến ngày thứ 7 kể từ khi bị sốt, các triệu chứng nặng của bệnh bắt đầu được nhận thấy như xuất huyết dưới da (ở mặt trước hai cẳng chân, mặt trong của cánh tay, bụng, đùi), chảy máu cam, chảy máu chân răng, thậm chí xuất huyết nội tạng (đái máu hoặc rong kinh, kinh nguyệt kéo dài ở phụ nữ). Bệnh chuyển sang giai đoạn 3, đó là giai đoạn hồi phục (người bệnh hết sốt và thể trạng bắt đầu tốt dần lên, có cảm giác thèm ăn, huyết động bắt đầu ổn định và người bệnh đi tiểu nhiều, các xét nghiệm tiểu cầu tăng dần lên và trở về trạng thái bình thường).

Bệnh SXH lây lan nhanh, có nhiều biến chứng nguy hiểm như: sốc mất máu, suy tim, gan, thận… Nếu không được chẩn đoán sớm và xử trí kịp thời rất dễ dẫn đến tử vong, đặc biệt trên phụ nữ có thai, trẻ em và bệnh nhân có mắc các bệnh mạn tính kèm theo. Những bệnh nhân SXH nặng có thể sẽ xuất hiện biến chứng rất khó lường với các dấu hiệu cảnh báo như: tất cả các triệu chứng của bệnh SXH nhẹ kèm theo tổn thương mạch máu và mạch bạch huyết, chảy máu cam, chảy máu ở nướu hoặc dưới da, gây ra vết bầm tím. Thể bệnh này có thể dẫn đến tử vong. Bệnh nhân có triệu chứng chảy máu, kèm theo huyết tương thoát khỏi mạch máu, chảy máu ồ ạt trong và ngoài cơ thể, sốc (mạch nhanh, nhẹ, khó bắt, huyết áp kẹt, tụt, khó đo). 

P.V: Bác sĩ có khuyến cáo gì để người dân nâng cao ý thức chung tay phòng, chống bệnh SXH?

Bác sĩ Lại Mạnh Hùng: Đến nay, bệnh SXH chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Chính vì thế, biện pháp phòng bệnh chủ yếu và hiệu quả nhất là diệt muỗi, diệt lăng quăng/bọ gậy và phòng muỗi đốt. Để bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và mọi người xung quanh, người dân mỗi tuần hãy dành 10 phút để diệt bọ gậy/lăng quăng và thực hiện các biện pháp phòng bệnh như:

Kiểm tra, phát hiện và diệt lăng quăng trong các dụng cụ chứa nước sinh hoạt bằng cách thường xuyên thau rửa, đậy nắp kín bể và các vật dụng chứa nước, thả cá để tiêu diệt lăng quăng. 

Thường xuyên thay nước ở các lọ hoa, thả muối hoặc hóa chất diệt bọ gậy vào bát nước kê chân chạn, bể cảnh, hòn non bộ, khay nước thải tủ lạnh... Loại bỏ các vật liệu phế thải, hốc nước tự nhiên, lật úp các vật dụng có thể chứa nước không sử dụng, để không cho muỗi đẻ trứng.

Ngủ màn phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày, mặc quần áo dài tay, dùng bình xịt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện muỗi... để diệt muỗi và phòng muỗi đốt. Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các chiến dịch diệt bọ gậy/lăng quăng và các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch. Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị kịp thời.

P.V: Xin cảm ơn bác sĩ! 

Bùi Minh (thực hiện)