Trước năm 1983, huyện Mù Cang Chải chỉ có hệ thống trường dạy mẫu giáo, tiểu học và THCS, không có trường THPT, con em nhân dân trong huyện muốn tiếp tục bậc học cao hơn đều phải học nhờ huyện bạn. Được sự chỉ đạo của Đảng bộ huyện, Ty Giáo dục Hoàng Liên Sơn, cùng với sự quan tâm giúp đỡ của các ban, ngành, đoàn thể, tháng 9 năm 1983, một lớp "nhô” với 8 thầy cô giáo và 17 em học sinh cấp 3 được thành lập - tiền thân của Trường THPT Mù Cang Chải ngày nay, đã đáp ứng sự kì vọng, niềm mong mỏi của người dân trong huyện và tạo ra những tín hiệu tích cực cho sự phát triển sự nghiệp giáo dục địa phương.
Những ngày đầu với bao gian nan vất vả, lớp học nhà tranh vách đất, bàn ghế đóng tạm bằng tre nứa thô sơ, song các thầy cô đều quyết tâm vì học sinh thân yêu, tâm huyết với sự nghiệp giáo dục vùng cao. Năm học 1984 - 1985, Trường có tên gọi là Trường Liên cấp II - III huyện Mù Cang Chải.
Những thế hệ các thầy cô đặt "viên gạch hồng" đầu tiên để xây dựng bậc học THPT đều là các thầy cô từ miền xuôi hoặc vùng thấp lên công tác. Đó là thầy Phạm Văn Quynh, thầy Ngô Văn Hợp, cô Cao Ngọc Chiến, thầy Sa Văn Ngăn, thầy Đặng Xuân Cường, cô Lò Thị Hoa, thầy Vũ Xuân Mạnh, thầy Hoàng Văn Đồng , thầy Đỗ Sơn, thầy Phạm Khắc Thiên, cô Bùi Thị Lành, thầy Phạm Thế Hảo, thầy Vũ Tiến Đức...
Các thầy cô đã đến từng nhà để vận động học sinh ra lớp, dạy chéo - dạy kiêm để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên bộ môn. Bằng tình yêu thương học trò và tâm huyết với nghề, các thầy cô đã dành cả thanh xuân cho học sinh nghèo vùng cao.
Trường THPT Mù Cang Chải đã lớn mạnh dần cả về số lượng và chất lượng.
Năm tháng qua, Trường đã lớn mạnh dần cả về số lượng và chất lượng, số lượng học sinh tốt nghiệp THCS, tốt nghiệp THPT… và tỉ lệ thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp không ngừng tăng lên.
Cùng với đó, đội ngũ giáo viên đã được nâng lên về số lượng và trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Trường THPT Mù Cang Chải trở thành nôi đào tạo nguồn nhân lực, nguồn cán bộ cốt cán cho huyện nhà với 1.052 học sinh, học viên tốt nghiệp. Giai đoạn này, trên 90% học sinh tốt nghiệp bậc THPT đều đi học hoặc đào tạo ở bậc học cao hơn và trở thành những cán bộ lãnh đạo chủ chốt, những trí thức cống hiến cho sự phát triển toàn diện của địa phương.
Năm học 2002-2003 Trường Trường Liên cấp II-III Mù Cang Chải đã tách riêng bậc THPT thành 1 đơn vị với 13 lớp học, 27 cán bộ giáo viên và 486 học sinh. Đến năm học 2023 - 2024, nhà trường đã có tổng cộng 17 lớp học với 34 cán bộ giáo viên và 790 học sinh, tăng nhanh về quy mô và chất lượng.
Năm học 2019-2020, nhà trường đã đối mặt với thử thách rất lớn từ đại dịch COVID-19. Khó khăn lớn nhất là học sinh không được tập trung đến trường mà phải học tập trực tuyến tại nhà trong điều kiện các em đa số là người dân tộc Mông ở các xã đặc biệt khó khăn, thiếu các thiết bị kết nối, nhiều địa điểm không có đủ điều kiện kết nối mạng. Song, trên tinh thần, ý chí vượt khó, khắc phục mọi khó khăn của thầy và trò nhà trường, số lượng - chất lượng của nhà trường vẫn được duy trì đảm bảo, hoàn thành các mục tiêu nhiệm vụ được giao.
Các thầy cô giáo Trường THPT Mù Cang Chải tặng quà cho học sinh tại Lễ khai giảng năm học 2023-2024.
Đại hội XIX Đảng bộ tỉnh, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra 1 trong 7 nhiệm vụ trọng tâm là "Khơi dậy khát vọng vươn lên, phát huy giá trị, bản sắc văn hóa và xây dựng con người Yên Bái "thân thiện, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo, hội nhập”. Nhận thức được tầm quan trọng về phát triển con người toàn diện, nhà trường đã tập trung thực hiện các giải pháp nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thông qua việc tích cực đổi mới phương pháp dạy học.
Nhà trường chú trọng phát huy tư duy, tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh thông qua việc học tập theo nhóm, tổ, soạn câu hỏi trắc nghiệm để củng cố, vận dụng kiến thức cho học sinh; cho học sinh tự soạn các bài thuyết trình;… ; thực hiện đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo hướng chủ động, tích cực, phát huy tư duy, năng lực của học sinh trong quá trình học tập...
Cùng với đó, công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học cũng được giáo viên tăng cường thực hiện tốt trong nhiều tiết học, tạo hứng thú, say mê học tập cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.
Bên cạnh việc truyền đạt kiến thức phổ thông, nhà trường còn coi trọng giảng dạy kiến thức xã hội để các em có hành trang vững chắc khi bước vào cuộc sống bằng cách thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp như: tuyên truyền, giáo dục về pháp luật, đạo đức, lối sống; ý thức chấp hành luật giao thông, bảo vệ môi trường, phòng chống các tệ nạn xã hội…; tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao; phong trào "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”… Qua đó, bồi dưỡng các em học sinh phát triển toàn diện cả về tri thức lẫn nhân cách, hình thành lối sống, đạo đức lành mạnh, có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội, có kỹ năng sống, tính tự lập, phát triển năng khiếu, óc sáng tạo.
Thầy trò Trường THPT Mù Cang Chải trong giờ Tin học .
Với sự nỗ lực, cố gắng vượt qua mọi khó khăn của một huyện nghèo, thầy và trò nhà trường đã đạt được nhiều thành tích tự hào: Chi bộ nhà trường nhiều năm liền đạt "Chi bộ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ”, Công đoàn nhà trường được tặng Bằng khen của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, tập thể nhà trường đạt Tập thể lao động xuất sắc... Nhiều thầy cô giáo đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi các cấp. Giáo dục mũi nhọn của nhà trường có nhiều tiến bộ với 7 lượt học sinh đã đạt học sinh giỏi cấp tỉnh các môn: Lịch Sử, Tiếng Anh, Ngữ Văn... Nhiều học sinh tiêu biểu của nhà trường đã được tuyển thẳng, đỗ điểm xét tuyển vào các trường đại học top đầu cả nước,...
Trải qua 40 năm xây dựng, trưởng thành và phấn đấu không ngừng cho sự nghiệp "trồng người”, từ một ngôi trường đơn sơ nứa lá, đến nay, Trường đã đổi thay với cơ sở vật chất ngày càng khang trang, sạch đẹp, hiện đại, đáp ứng yêu cầu của giáo dục trong thời kỳ mới. Các thế hệ cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường đã có những đóng góp quan trọng trong việc nâng cao dân trí, góp phần đào tạo nguồn nhân lực lao động cho huyện và tỉnh. Đến nay ,100% cán bộ, giáo viên nhà trường đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn. Các thầy cô không ngừng đổi mới sáng tạo trong từng tiết dạy, truyền lửa cho nhiều thế hệ học sinh.
Vượt qua bao khó khăn, thách thức nhìn lại chặng đường đã qua, nhà trường tự hào về sự trưởng thành, đóng góp thầm lặng mà cao cả của các thế hệ thầy cô giáo. Phát huy truyền thống của nhà trường, thời gian tới, Trường THPT Mù Cang Chải phấn đấu góp phần đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xứng đáng với lòng tin, sự mong đợi của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể, nhân dân. Các thế hệ cán bộ, giáo viên - những kỹ sư tâm hồn trong tập thể sư phạm nhà trường nguyện đồng sức đồng lòng, bền tâm vững chí kiến tạo tương lai; xây dựng nhà trường trưởng thành, lớn mạnh để bài ca vinh quang về sự nghiệp "trồng người" nơi vùng cao còn vang xa mãi...
Nhà giáo Bùi Văn Chuyển
(Hiệu trưởng Trường THPT Mù Cang Chải)
