Mặc dù còn nhiền khó khăn, nhưng những năm qua, Yên Bái luôn dành sự quan tâm đặc biệt cho giáo dục - đào tạo với rất nhiều cơ chế nhân văn và chính sách đặc thù đã góp phần giải quyết được những khó khăn, bất cập xuất phát từ tình hình thực tiễn của địa phương. Trong đó, nổi bật là việc miễn học phí trong năm học 2024 - 2025 cho học sinh các cấp từ mầm non đến phổ thông.
Động lực mạnh mẽ cho giáo dục phát triển
Trước khi quyết định thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ bậc học mầm non đến THPT, bắt đầu từ năm học 2025 – 2026 ra đời, Chính phủ đã có Nghị quyết yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT), các địa phương thực hiện miễn, giảm học phí cho học sinh, sinh viên bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3 (Yagi) trong năm học 2024-2025. Trong đó, Yên Bái - một tỉnh nghèo với 30 dân tộc cùng sinh sống, trong đó người dân tộc thiểu số chiếm trên 56% dân số lại chịu thiệt hại vô cùng nặng nề về người và cơ sở vật chất do ảnh hưởng của cơn bão số 3 (Yagi) song lại là một trong những địa phương tiên phong trong cả nước về việc áp dụng chính sách hỗ trợ học phí cho học sinh, học viên tại các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh.
Theo đó, ngày 30/9/2024, HĐND tỉnh Yên Bái đã ban hành Nghị quyết 82 về "Hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh, học viên đang học tại các cơ sở giáo dục công lập thuộc hệ thống giáo dục quốc dân trên địa bàn tỉnh Yên Bái năm học 2024-2025”. Cụ thể, mức hỗ trợ 100% với hơn 22.000 học sinh, học viên (không bao gồm các trường hợp đã được miễn theo quy định của Luật Giáo dục và Nghị định 81 của Chính phủ về học phí) với tổng số tiền hơn 48 tỷ đồng được trích từ ngân sách địa phương.
Nghị quyết có quy định cụ thể: Hỗ trợ 100% học phí theo mức thu học phí được HĐND tỉnh Yên Bái quy định tại Nghị quyết số 10/2024/NQ-HĐND ngày 19/4/2024 (Nghị quyết quy định mức thu học phí hàng năm đối với các cơ sở giáo dục công lập thuộc hệ thống giáo dục quốc dân từ năm học 2023 - 2024 trên địa bàn tỉnh Yên Bái) đối với đối tượng không được miễn học phí theo quy định tại Nghị định số 81 của Chính phủ; hỗ trợ bằng 50% học phí theo mức thu học phí được HĐND tỉnh Yên Bái quy định tại Nghị quyết số 10 đối với đối tượng được giảm 50% học phí theo quy định tại khoản 2, Điều 16, Nghị định số 81 của Chính phủ; hỗ trợ bằng 30% học phí theo mức thu học phí được HĐND tỉnh Yên Bái quy định tại Nghị quyết số 10 đối với đối tượng được giảm 70% học phí theo quy định tại khoản 1, Điều 16 Nghị định số 81 của Chính phủ.
Chính sách nhân văn của tỉnh Yên Bái đã giúp phụ huynh vơi bớt một khoản tiền đáng kể hàng tháng, để người dân yên tâm rằng dù trong điều kiện nào, con cái họ vẫn có thể được đảm bảo cơ hội đến trường.
Ông Luyện Hữu Chung - Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Yên Bái thông tin: "Yên Bái là địa phương thứ 8 trên cả nước thông qua nghị quyết miễn học phí trong năm học 2024 - 2025 cho học sinh các cấp từ mầm non đến phổ thông. Việc đưa ra Nghị quyết đã được ngành GD-ĐT tỉnh tham mưu, đề xuất nhiều lần lên UBND tỉnh, HĐND tỉnh để nghiên cứu, tìm ra cơ chế phù hợp trong việc áp dụng chính sách này. Cái khó khi triển khai là việc tỉnh phải chi trả từ nguồn ngân sách địa phương những khoản tiền lớn mỗi năm để duy trì. Trong khi Yên Bái là một tỉnh nghèo, nguồn ngân sách cần dùng đầu tư cho các lĩnh vực khác là rất lớn. Tuy nhiên, với mong muốn chăm lo, tạo điều kiện tốt nhất cho thế hệ sau, tỉnh đã áp dụng chính sách miễn học phí cho học sinh, học viên tại các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh, khẳng định sự quan tâm, chăm lo đặc biệt của tỉnh đối với sự nghiệp GD-ĐT, bồi dưỡng tri thức cho thế hệ tương lai và tạo động lực mạnh mẽ cho giáo dục của địa phương phát triển”.
Chính sách đúng - trúng - hợp lòng dân
Nghị quyết về miễn học phí cho học sinh trên địa bàn tỉnh Yên Bái trong năm học 2024-2025 không chỉ giải quyết phần nào những khó khăn của gia đình học sinh mà còn có ý nghĩa rất lớn trong việc huy động học sinh ra lớp, duy trì tỷ lệ chuyên cần sau bão lũ.
Gia đình chị Nguyễn Khánh Hà - phụ huynh học sinh ở phường Hồng Hà, thành phố Yên Bái bị thiệt hại khá nặng nề trong cơn bão số 3. Gia đình chị có 2 cháu nhỏ đang theo học ở trường mầm non và THCS. Trong năm học 2024 -2025 này, các con chị theo học tại các trường mà không phải đóng học phí theo quyết định của tỉnh, chị vô cùng phấn khởi: "Từ đầu năm học, gia đình không phải lo tiền học phí cho các con nữa nên cũng bớt phần nào cho gia đình để bù vào chi tiêu các khoản khác cho các con”.
Nghị quyết về miễn học phí cho học sinh trên địa bàn tỉnh Yên Bái trong năm học 2024-2025 không chỉ giải quyết phần nào những khó khăn của gia đình học sinh mà còn có ý nghĩa rất lớn trong việc huy động học sinh ra lớp, duy trì tỷ lệ chuyên cần sau bão lũ
Đón nhận chính sách nhân văn này, toàn huyện Văn Chấn có tổng số hơn 15.200 học sinh được hưởng chính sách với tổng kinh phí trên 3,1 tỷ đồng. Theo đó, thực hiện Nghị quyết số 81 của Chính phủ, huyện đang có 6.099 học sinh được miễn giảm 100% học phí, 963 học sinh được miễn 70%, 335 học sinh được miễn 50%. Khi Nghị quyết 82 ngày 30/9/2024 của HĐND tỉnh Yên Bái có hiệu lực, toàn huyện có 7.817 em học sinh được miễn học phí 100%, miễn 30% là 963 em và miễn 50% là 335 em.
Ông Nguyễn Minh Đức - Trưởng phòng GD-ĐT Văn Chấn đánh giá: "Chủ trương miễn học phí cho học sinh mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng cho nhà trường, phụ huynh và học sinh. Trong đó, đã giúp các đơn vị duy trì sĩ số, hạn chế học sinh bỏ học, tạo điều kiện tốt hơn để nâng cao chất lượng học sinh. Đồng thời, giúp giảm gánh nặng kinh tế cho phụ huynh, hạn chế việc cho con nghỉ học sớm để lao động kiếm tiền. Đối với học sinh, các em sẽ có cơ hội học tập tốt hơn, bình đẳng giữa các học sinh”.
Việc tỉnh Yên Bái sớm ban hành Nghị quyết hỗ trợ học phí cho học sinh, học viên tại các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh đã là một việc làm rất kịp thời và nhân văn, thể hiện sự chủ động của tỉnh trong khắc phục hậu quả cơn bão số 3, góp phần chia sẻ khó khăn, hỗ trợ, giảm bớt gánh nặng tài chính với phụ huynh, học sinh, là nguồn lực to lớn "tiếp sức" cho học sinh đến trường.
Bằng hành động thiết thực, rõ ràng, chính sách miễn học phí của tỉnh Yên Bái chính là "chìa khóa” để mở ra một xã hội tri thức, nơi mọi người đều có cơ hội học tập, phát triển và cống hiến. Đồng thời, một lần nữa thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh "Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”, góp phần đào tạo, hình thành một thế hệ trẻ có lý tưởng, có trách nhiệm, sẵn sàng dấn thân và cống hiến để đưa tỉnh Yên Bái nói riêng, đất nước Việt Nam nói chung bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
>> Bài 2: Chính sách nhân văn - Bước tiến lịch sử
Thanh Chi
