Để hiểu rõ hơn về những điểm mới, cũng như những kế hoạch cụ thể của ngành giáo dục địa phương, chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn với bà Tô Thị Ánh - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT. Qua đó, chúng ta sẽ có cái nhìn sâu sắc về những nỗ lực và chiến lược mà Yên Bái đang triển khai để hỗ trợ học sinh vượt qua kỳ thi này một cách tốt nhất.
P.V: Xin bà cho biết kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 có những thay đổi lớn gì so với những năm trước và sẽ ảnh hưởng như thế nào đến học sinh?
Bà Tô Thị Ánh: Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 là kỳ thi đầu tiên đánh giá kết quả, hiệu quả của Chương trình GDPT 2018. Ngay từ năm 2024, Bộ GD&ĐT đã ban hành cấu trúc đề thi mới nhằm đáp ứng yêu cầu đánh giá năng lực người học.
Trong đó, môn Ngữ Văn vẫn thi tự luận nhưng sẽ không thi các văn bản trong sách giáo khoa nhằm hạn chế học tủ, học theo văn mẫu và phát huy sáng tạo của thí sinh. Các môn còn lại thi theo hình thức trắc nghiệm nhưng cũng thay đổi dạng câu hỏi, không chỉ có câu hỏi trắc nghiệm khách quan mà còn có câu trắc nghiệm đúng sai, trả lời ngắn. Kỳ thi này là kỳ thi chính thức đầu tiên áp dụng cấu trúc này.
Bà Tô Thị Ánh - Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo.
Bên cạnh đó, ngày 24/12/2024, Bộ GD&ĐT ban hành Quy chế thi tốt nghiệp THPT kèm Thông tư số 24/2024/TT-BGDĐT. Ngoài việc kế thừa những nội dung đã được triển khai thuận lợi, ổn định các năm qua, kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 có những điểm mới đáng chú ý như sau:
Thứ nhất, thí sinh chỉ tham gia 3 buổi thi, gồm: 1 buổi thi môn Ngữ Văn, 1 buổi thi môn Toán và 1 buổi thi bài tự chọn; bài thi tự chọn sẽ được sắp xếp theo các tổ hợp để thí sinh thi thuận lợi nhất và tối ưu phòng thi, điểm thi.
Thứ hai, tiếp tục sử dụng kết hợp điểm đánh giá quá trình (học bạ) và kết quả thi trong xét công nhận tốt nghiệp nhưng điểm trung bình học bạ tăng lên 50% và tính cả các năm lớp 10, 11, 12 (lớp 10, lớp 11 có trọng số nhỏ hơn lớp 12).
Thứ ba, chứng chỉ ngoại ngữ vẫn được tiếp tục sử dụng để miễn thi trong xét công nhận tốt nghiệp nhưng không được quy đổi thành điểm 10 trong xét công nhận tốt nghiệp như trước đây (công thức tính điểm xét tốt nghiệp không có điểm ngoại ngữ).
Thứ tư, bỏ cộng điểm chứng chỉ nghề đối với tất cả các thí sinh; bỏ cộng điểm chứng chỉ tin học, ngoại ngữ, bằng trung cấp nghề đối với thí sinh giáo dục thường xuyên.
Thứ năm, cho phép thí sinh là người nước ngoài được sử dụng chứng chỉ tiếng Việt để miễn thi môn Ngữ Văn trong xét công nhận tốt nghiệp THPT.
Thứ sáu, cũng là điểm mới nhưng ít ảnh hưởng đến thí sinh. Đó là lần đầu tiên trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT có thêm phương thức vận chuyển đề thi tới điểm in sao qua hệ thống đường truyền của Ban Cơ yếu Chính phủ. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ; giúp chuyển đề thi gốc nhanh, kịp thời, giảm bớt thời gian và nhân sự.
P.V: Với những thay đổi này, Sở có những sự chuẩn bị cho Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025? Các trường học trên địa bàn tỉnh đã được hướng dẫn như thế nào để xây dựng kế hoạch ôn tập cho học sinh?
Bà Tô Thị Ánh: Để chuẩn bị cho Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 diễn ra an toàn, nghiêm túc và hiệu quả, Sở GD&ĐT đã chủ động thực hiện một số công việc. Về công tác tham mưu, tuyên truyền: Sở GD&ĐT đã đang tích cực phối hợp với các cơ quan truyền thông tuyên truyền những điểm mới của các kỳ thi để phụ huynh và dư luận xã hội nắm bắt, đồng thuận và các em học sinh tự tin ôn tập và bước vào kỳ thi; tuyên truyền về công tác chuẩn bị tổ chức kỳ thi của Sở GD&ĐT và các cơ sở giáo dục trên địa bàn toàn tỉnh.
Trong công tác chỉ đạo dạy học, ôn tập, ngay từ đầu năm học, Sở GD&ĐT đã ban hành các văn bản để chỉ đạo các cơ sở giáo dục thực hiện công tác dạy học, thực hiện chương trình, kiểm tra định kỳ theo đúng kế hoạch năm học; tiếp tục chỉ đạo cam kết chất lượng ở tất cả các bậc học, trong đó chú trọng đối tượng học sinh cuối cấp; chỉ đạo công tác tư vấn hướng nghiệp để các em lựa chọn ngành nghề phù hợp với năng lực, sở trường, từ đó lựa chọn môn thi, khối thi phù hợp.
Cùng đó, Sở cũng kiện toàn đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên cốt cán, chỉ đạo đổi mới công tác sinh hoạt tổ chuyên môn, sinh hoạt chuyên đề giữa các trường, cụm trường nhằm nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn cho đội ngũ, hiệu quả công tác dạy học, ôn tập; chỉ đạo các nhà trường chủ động xây dựng kế hoạch ôn tập, phù hợp chương trình giáo dục phổ thông và tình hình thực tế; tăng cường thời gian ôn tập, phụ đạo học sinh có kết quả yếu kém.
Đặc biệt, khi Thông tư số 29, ngày 30/12/2024 của Bộ GD&ĐT quy định về dạy thêm, học thêm có hiệu lực; Sở GD&ĐT chỉ đạo các nhà trường tiếp tục duy trì ổn định việc tổ chức ôn tập cho học sinh cuối cấp không thu tiền, đảm bảo các em có đủ kiến thức, năng lực bước vào kỳ thi; chỉ đạo các nhà trường phổ biến những điểm mới của kỳ thi; áp dụng để tổ chức kiểm tra, khảo sát thường xuyên nhằm đánh giá kết quả để tiếp tục điều chỉnh kế hoạch ôn tập.
Sở GD&ĐT đã tổ chức thi thử tốt nghiệp THPT vào hai đợt, tháng 11 và tháng 3 theo đề thi chung toàn tỉnh, bám sát cấu trúc đề thi mới nhằm giúp các em làm quen với cấu trúc đề thi; đánh giá thực trạng dạy và học; tiếp tục chỉ đạo, điều chỉnh kế hoạch ôn tập; giúp giáo viên và học sinh thực hành quy chế, nghiệp vụ thi.
P.V: Theo bà, những thay đổi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 sẽ ảnh hưởng đến giáo dục tỉnh Yên Bái trong những năm tới như thế nào?
Bà Tô Thị Ánh: Trên thực tế, cùng với Chương trình GDPT 2018, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 đã tác động sâu rộng đến công tác GD&ĐT:
Thứ nhất, công tác chỉ đạo dạy và học của ngành phải sâu, sát hơn: từ công tác chỉ đạo đầu năm học cần bám sát yêu cầu của Chương trình GDPT 2018 và đổi mới kiểm tra đánh giá; công tác tư vấn, hướng nghiệp và phân luồng học sinh cần được chú trọng, nhất là vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn; chỉ đạo công tác dạy học, ôn tập học sinh cuối cấp cũng cần linh hoạt, đáp ứng yêu cầu thực tiễn của địa phương và từng nhà trường.
Thứ hai, các trường cần chủ động trong công tác xây dựng kế hoạch, ôn tập với học sinh cuối cấp; các tổ chuyên môn, các bộ môn cần phân công cụ thể để mỗi giáo viên có trách nhiệm ôn tập, bồi dưỡng cho học sinh đảm bảo hiệu quả. Tăng cường tổ chức sinh hoạt chuyên đề, từng bước chuyển đổi số trong dạy học và ôn tập.
Thứ ba, bản thân các em cần chủ động hơn trong việc học tập, định hướng nghề nghiệp để lựa chọn môn học cho phù hợp, nhất là môn tự chọn. Trong quá trình học tập, cần thực hành các năng lực cần thiết để đáp ứng yêu cầu của mỗi môn học, nhất là các môn mình lựa chọn tham gia kỳ thi.
Những thay đổi này giúp toàn ngành chủ động từ sớm, từ xa nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác dạy học và chuẩn bị cho các kỳ thi, nhất là Kỳ thi tốt nghiệp THPT cho những năm tiếp theo.
P.V: Bà có những lời khuyên gì cho các em học sinh lớp 12 để chuẩn bị tốt nhất cho Kỳ thi tốt nghiệp THPT sắp tới?
Bà Tô Thị Ánh: Ngày 20/3, Bộ GD&ĐT đã ban hành Công văn số 1195/BGDĐT-QLCL khẳng định giữ nguyên lịch thi như đã công bố, tức là từ ngày 26/6 đến ngày 27/6. Vì thế, các em học sinh cần lưu ý:
Thứ nhất, thực hiện nghiêm túc kế hoạch ôn tập của nhà trường, hướng dẫn của các thầy cô giáo; xác định rõ mục tiêu và có định hướng ôn tập phù hợp; dành thời gian tự học, tự ôn tập, tự trau dồi kiến thức, kỹ năng;
Thứ hai, cần bám sát và thực hiện tốt chương trình, sách giáo khoa, các yêu cầu về phẩm chất, năng lực của chương trình GDPT 2018. Cần nghiên cứu bộ đề thi tham khảo của Bộ, hai bộ đề thi thử của Sở để tập dượt, làm quen với định dạng đề thi và phương thức thi theo bài để tiếp tục ôn luyện, chuẩn bị cho kỳ thi.
Thứ ba, các em cần căn cứ vào kết quả các kỳ thi, đặc biệt là kỳ thi thử của tỉnh để chủ động xây dựng thời gian biểu hợp lý để đảm bảo sức khỏe thể chất và tinh thần; không nên học dồn nén, dẫn đến quá tải; bình tĩnh - tự tin - không tự tạo nên áp lực, tâm lý trong trong suốt thời gian ôn tập và tham dự kỳ thi.
Cuối cùng, mong rằng các em hãy chuẩn bị một tâm thế tự tin, bình tĩnh để hoàn thành tốt nhất kỳ thi của mình!
Thanh Ba (thực hiện)