Trên cơ sở các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, thị ủy Nghĩa Lộ đã ban hành Chỉ thị số 08, ngày 25/2/2022 về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy, tổ chức Đảng trên địa bàn thị xã về nâng cao chất lượng các mô hình học tập, xây dựng thị xã học tập giai đoạn 2021 - 2025; UBND thị xã đã ban hành và triển khai Kế hoạch số 134, ngày 27/7/2022 về thực hiện phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị; Chương trình "Xây dựng mô hình công dân học tập” trên địa bàn thị xã Nghĩa Lộ giai đoạn 2021 - 2030.
Chỉ thị số 08 của Thị ủy Nghĩa Lộ và Kế hoạch số 134 của UBND thị xã được triển khai thực hiện đã đáp ứng kịp thời nguyện vọng của quần chúng nhân dân, nhanh chóng đi vào thực tế cuộc sống, được các cấp, các ngành, các cơ quan đơn vị, các tập thể, cá nhân đồng lòng hưởng ứng, quyết tâm thực hiện. Một phong trào thi đua đẩy mạnh hoạt động khuyến học, khuyến tài, xây dựng thị xã học tập được hình thành và phát triển rộng khắp trên phạm vi toàn thị xã.
Học tập được coi trọng, từng bước trở thành nhu cầu và thói quen của mọi tầng lớp nhân dân thị xã. Các hình thức học tập ở thị xã cũng vô cùng phong phú, như: học chính quy trong các nhà trường theo chương trình giáo dục của Bộ Giáo dục và Đào tạo, dành chủ yếu cho thế hệ trẻ; học không tập trung, học tại chức, từ xa, tự học dành cho những người đang công tác, lao động sản xuất; học ở trung tâm học tập cộng đồng theo phương châm cần gì học đấy; học từ sách báo, học từ nhau, từ gia đình, dòng họ, làng xóm, cơ quan, đơn vị; học qua các phương tiện thông tin đại chúng, qua lao động, sản xuất, qua công việc hằng ngày và qua giao tiếp xã hội... Các mô hình học tập tiếp tục phát triển nhanh và được nâng cao về chất lượng…
Sau 3 năm thực hiện Chỉ thị số 08 của Thị ủy Nghĩa Lộ và Kế hoạch số 134 của UBND thị xã, Nghĩa Lộ đã trở thành điểm sáng của tỉnh về xây dựng xã hội học tập. Mạng lưới trường lớp, số lượng học sinh được duy trì, ổn định, chương trình, kế hoạch thời gian các năm học được thực hiện nghiêm túc; chất lượng giáo dục được nâng cao. Đến nay, thị xã Nghĩa Lộ có 34/36 trường học đạt chuẩn quốc gia, 100% các xã, phường đã hoàn thành xóa mù chữ mức độ 2. Mạng lưới khuyến học đã phát triển rộng khắp trên toàn thị xã, tạo điều kiện thuận lợi cho mọi người dân đều được tham gia hoạt động khuyến học và có cơ hội được học tập.
Tính đến cuối năm 2024, Hội Khuyến học thị xã đã có 31.905 hội viên, tỷ lệ trên 43%. Số lượng các mô hình học tập đã tăng lên không ngừng, trong đó mô hình "Gia đình học tập” đạt 91%, "Dòng họ học tập” đạt 74%, "Cộng đồng học tập” thôn/bản/tổ dân phố đạt hơn 99%; 100% các xã, phường đều đạt cộng đồng học tập. Công dân học tập là nền tảng gốc rễ của xã hội học tập, là nhân tố cơ bản để xây dựng nên "Gia đình học tập”, "Dòng họ học tập”, "Cộng đồng học tập”, do đó, nhanh chóng thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia và đạt tỷ lệ hơn 60% số người từ 18 tuổi trở lên. Hàng năm, các mô hình đều được đánh giá, xếp loại theo các tiêu chí của Hội Khuyến học Việt Nam và Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Đặc biệt, Hội Khuyến học thị xã bằng các hình thức phong phú đã gắn phong trào học tập với giữ gìn bản sắc văn hóa. Bà Hoàng Thị Hồng Hạnh - Chủ tịch Hội Khuyến học thị xã Nghĩa Lộ chia sẻ: Hội đã linh hoạt kết hợp tinh thần ham học hỏi của người dân với truyền thống, bản sắc văn hóa các dân tộc địa phương xây dựng mô hình "Khuyến học gắn với du lịch cộng đồng” với các homestay phát triển ở hầu hết các xã như Nghĩa An, Hạnh Sơn, Nghĩa Lợi, Sơn A, các phường Trung Tâm, Tân An bởi các homestay là nơi giữ gìn, phát huy, truyền bá các hoạt động mang bản sắc dân tộc, song cũng là nơi người dân bản địa được giao lưu học hỏi, tiếp thu tinh hoa văn hóa các vùng miền trong nước và quốc tế.
Hội cũng đã liên kết với các nghệ nhân người địa phương mở các lớp học chế biến ẩm thực truyền thống, dạy múa hát, dạy chữ Thái cổ và nhạc cụ dân tộc. Các phong tục, tín ngưỡng như Lễ Xên đông (Lễ Cúng rừng), Hội Hạn Khuống…, đặc biệt là xòe Thái đã được Hội quan tâm, được thể hiện và lưu truyền từ đời này qua đời khác. Bên cạnh đó, Hội còn kết hợp với Hội Khuyến học tỉnh mở lớp học tiếng Anh giao tiếp, tạo thuận lợi trong tiếp xúc, giao lưu giữa người dân làm du lịch cộng đồng và khách quốc tế đến tham quan trải nghiệm - bà Hạnh cho biết thêm.
Có thể thấy, việc nâng cao chất lượng các mô hình học tập, xây dựng xã hội học tập trong những năm gần đây của thị xã đã được cả hệ thống chính trị và đông đảo quần chúng nhân dân tích cực tham gia. Kết quả đạt được đã góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, nâng cao chất lượng cuộc sống cho cộng đồng từ các công dân đến các gia đình, dòng họ, thôn bản tổ dân phố, các cơ quan, đơn vị trường học…; đồng thời, tiếp tục lưu giữ và phát huy bản sắc văn hoá truyền thống các dân tộc gắn với đặc trưng văn hóa của vùng Mường Lò - Nghĩa Lộ.
Thu Hạnh