Cùng dòng chảy của lịch sử đất nước, nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái đã hun đúc truyền thống yêu nước, đoàn kết, anh dũng, kiên cường trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm; cần cù, sáng tạo trong lao động sản xuất. Điển hình là cuộc khởi nghĩa của Tổ chức Việt Nam quốc dân Đảng do chí sĩ yêu nước Nguyễn Thái Học lãnh đạo. Cuộc khởi nghĩa tuy không thành công, nhưng tinh thần yêu nước, bất khuất, kiên cường của các nghĩa sĩ đã thức tỉnh lòng yêu nước của nhân dân và cổ vũ, bồi đắp thêm lòng yêu nước của nhân dân cả nước. Truyền thống đó được nhân lên gấp bội vào mùa xuân năm 1930, khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, mở ra một trang sử mới cho lịch sử cách mạng Việt Nam, tác động mạnh mẽ đến phong trào yêu nước của nhân dân các dân tộc tỉnh nhà.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đầu những năm 40 của thế kỷ XX, một số cơ sở cách mạng đã được xây dựng ở huyện Trấn Yên và thị xã Yên Bái, nhiều tổ chức cứu quốc được thành lập. Ngày 7/5/1945, chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên đã ra đời ở thị xã Yên Bái. Ngày 30/6/1945, Xứ ủy Bắc Kỳ đã quyết định thành lập Ban cán sự liên tỉnh Yên Bái - Phú Thọ.

Sáng ngày 22/8/1945, Ban cán sự  Đảng tổ chức cuộc mít tinh quần chúng ở sân Căng - thị xã Yên Bái với gần một vạn người tham dự; UBND Cách mạng Lâm thời tỉnh Yên Bái làm lễ ra mắt nhân dân, đồng chí Ngô Minh Loan là Chủ tịch, đồng chí Nguyễn Phúc là Phó chủ tịch. Đồng chí Nguyễn Phúc, thay mặt UBND Cách mạng Lâm thời tỉnh tuyên bố xóa bỏ chế độ thực dân phong kiến, công bố chính sách của Mặt trận Việt Minh, kêu gọi nhân dân các dân tộc trong tỉnh đoàn kết ủng hộ, giúp đỡ chính quyền cách mạng sẵn sàng đập tan mọi âm mưu của đế quốc và các thế lực phản động, vượt qua mọi khó khăn gian khổ quyết tâm bảo vệ thành quả cách mạng, từng bước xây dựng cuộc sống mới.

Một chiều thu tháng 8, chúng tôi tìm đến nhà ông Phạm Văn Xiển ở tổ 25, phường Nguyễn Phúc, thành phố Yên Bái - một trong số những cán bộ tiền khởi nghĩa của tỉnh. Năm nay đã 88 tuổi nhưng ông Xiển vẫn còn khá minh mẫn, ông chia sẻ: “Là người lính từng tham gia chiến đấu ở chiến trường được chứng kiến công cuộc xây dựng đất nước sau chiến tranh, tôi thấm thía hơn hết cái giá để có được nền độc lập hôm nay. Vì thế, cứ đến ngày Quốc khánh 2/9, trong lòng tôi lại dâng lên cảm xúc bồi hồi, sâu lắng. Đã hơn 70 năm kể từ khi Cách mạng tháng Tám thành công, lúc này đây tôi tin chắc bất kỳ ai là con dân đất Việt ở trong, hay ngoài nước đều nhớ đến Bác Hồ, người có công lao to lớn lãnh đạo toàn Đảng, toàn dân giành được độc lập và tiếp tục kháng chiến kiến quốc thành công”.

Với nhân dân các dân tộc Yên Bái, cùng với tết Nguyên đán cổ truyền, tết Độc lập càng trở nên đặc biệt với nhiều hoạt động lễ hội văn hóa đặc sắc. Đây cũng là dịp để đồng bào các dân tộc trong tỉnh nhớ ơn Đảng, Chính phủ và Bác Hồ đã mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc hôm nay.

Cách mạng tháng Tám thành công tạo ra bước ngoặt lớn trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, mở đầu thời kỳ phát triển rực rỡ của dân tộc. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chính phủ, Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái tự hào với truyền thống vẻ vang, tăng cường đoàn kết, xây dựng cuộc sống mới đúng như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong lần Người lên thăm và nói chuyện với cán bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái.

Đón tết Độc lập năm nay, cũng như mọi năm, toàn thể nhân dân các dân tộc từ vùng thấp đến vùng cao của tỉnh lại rộn ràng cùng thi đua học tập, lao động sản xuất. Khắp các ngõ phố, bản làng, từ thành thị đến nông thôn đều rực rỡ màu đỏ của cờ Tổ quốc và những tấm băng rôn, khẩu hiệu chào mừng ngày Quốc khánh. Một không khí thật rộn ràng đã và đang làm sống lại những giây phút hào hùng đó của dân tộc trong Mùa thu lịch sử tháng 8 năm xưa.

Ông Đặng Khuê - tổ 5, phường Minh Tân, thành phố Yên Bái: Năm 1945, tôi 17 tuổi, trước Cách mạng tháng Tám cùng với những thanh niên yêu nước đồng lứa, tôi hoạt động rất hăng hái tại địa phương. Sau khi Tổng khởi nghĩa giành chính quyền thành công, tôi là Phó Bí thư Đoàn Thanh niên cứu quốc xã. 71 năm đã trôi qua nhưng hình ảnh ngày Quốc khánh đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - 2/9/1945 mãi không phai trong tâm trí tôi. Năm đó, hưởng ứng ngày Quốc khánh, địa phương tổ chức mít tinh ủng hộ chính quyền cách mạng. Dưới lá cờ đỏ sao vàng, ai cũng hào hứng, đồng thanh hô vang "Ủng hộ Chính phủ lâm thời, ủng hộ Hồ Chủ tịch". Thời điểm đó, nhân dân ai cũng đói khổ nhưng tinh thần cách mạng rất lớn vì sau bao năm lầm than nô lệ, con người sinh ra được sống đúng nghĩa với chữ “người”, đã thoát cảnh nô lệ, được sống trong độc lập, tự do. Cuộc sống của các bạn trẻ hôm nay đã tốt hơn rất nhiều so với thời trẻ của chúng tôi, hạnh phúc của các bạn đã được đổi bằng sự hy sinh to lớn của nhiều lớp người đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Sự phấn đấu vươn lên trong học tập, lao động để xây dựng đất nước ngày càng phát triển và lớn mạnh chính là lời tri ân thiết thực và ý nghĩa của các bạn trẻ đối với những thế hệ đi trước.           Trung úy Khuất Duy Hoàng - Đội Văn hóa tổng hợp, Phòng An ninh Chính trị nội bộ, Công an tỉnh Yên Bái:  Với tôi, ngày 2/9 luôn là một ngày ý nghĩa nhất trong năm. Bởi nếu không có ngày Quốc khánh, không có Bản Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chủ tịch thì những thế hệ ngày sau như chúng tôi liệu có được sống trong hòa bình, trong niềm yên vui được học tập, được theo đuổi những đam mê của mình? Những ngày này, tôi lại nhớ đến công lao của những người đi trước đã ngã xuống bảo vệ mảnh đất thiêng liêng của dân tộc. Từ lòng biết ơn sự hy sinh của các thế hệ cha ông, tôi nguyện sẽ phát huy hết khả năng của mình, một lòng trung thành với Đảng, hết lòng phụng sự Tổ quốc và nhân dân.     Thiếu úy Đỗ Khánh Hằng - Trợ lý Quân số chính sách, Nhà máy Z183, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng: Ngày 2/9 không chỉ có những ý nghĩa lịch sử mà còn nhắc nhở thế hệ trẻ chúng em những bài học quý báu về lòng yêu nước. Giờ đây, em tự hào và vinh dự được khoác trên mình chiếc áo lính. Phát huy truyền thống và sức trẻ, em luôn chủ động trong công việc, đang từng ngày khẳng định mình, năng động, nhiệt huyết, đầy hoài bão, sẵn sàng mang sức trẻ để đóng góp vì sự phát triển của Tổ quốc cũng như xây dựng đơn vị ngày càng vững mạnh.      Ông Lương Hồng Quân - cán bộ Chi cục Thi hành án dân sự thành phố Yên Bái: Là một người trẻ, được sống trong hòa bình, được hưởng quyền và nghĩa vụ của một công dân tôi hiểu rằng để có được cuộc sống như ngày hôm nay biết bao người đã ngã xuống - đó là giá trị của nền hòa bình, độc lập. Vì vậy, tôi luôn xác định sẽ cố gắng không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn để phục vụ ngày càng tốt hơn cho nhân dân, cho đất nước, xứng đáng với sự hy sinh của các thế hệ đi trước. Trần Minh - Thu Hiền (thực hiện)

 Mai Linh