Với 4 mục tiêu lớn là phát triển sản xuất nông lâm nghiệp, xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển văn hoá - xã hội và đổi mới nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở, đề án bước đầu đã nâng cao nhận thức về phát triển kinh tế - xã hội cho cán bộ và nhân dân trong huyện. Tuy nhiên, so với yêu cầu thực tiễn, Trạm Tấu còn nhiều khó khăn, thách thức rất lớn trên con đường thoát ra khỏi danh sách 61 huyện nghèo nhất cả nước.

Thực hiện chủ trương của tỉnh, huyện Trạm Tấu đã xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện cho cả giai đoạn 2006 - 2010 và kế hoạch chi tiết từng năm, đồng thời lập được 21 dự án và dự toán chi tiết theo các nhiệm vụ đặc thù theo đề án của UBND tỉnh. 

Phát triển sản xuất nông lâm nghiệp là một trong trong những lĩnh vực được quan tâm đầu tư, thông qua nhiều hoạt động, nhất là đẩy mạnh tuyên truyền, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật cho nhân dân nên Trạm Tấu đã từng bước chuyển đổi được cơ cấu mùa vụ, diện tích gieo trồng vụ đông xuân năm 2007 và năm 2008 đều đạt kế hoạch của đề án, riêng năm 2007, diện tích đã tăng 38 ha so với năm 2006, năng suất lúa tăng khoảng 1,3 lần so với năm 2006. Diện tích lúa nước vụ mùa, ngô xuân hè, đậu tương xuân, lạc... đều tăng so trước.

2 năm thực hiện đề án, lĩnh vực xây dựng cơ bản đã được đầu tư 112 tỷ 068,5 triệu đồng, một số lĩnh vực được đầu tư lớn là: công trình cấp nước sinh hoạt, giao thông, giáo dục đào tạo: sắp xếp lại dân cư...

Trong chăn nuôi đã xuất hiện mô hình nuôi bò theo phương thức bán chăn thả. Theo ông Lầu A Páo - Chủ tịch UBND huyện Trạm Tấu, bình quân lương thực ở Trạm Tấu đã đạt trên 300 kg lương thực/người/năm, đảm bảo an ninh lương thực tại chỗ. Hoạt động của các tổ chức đoàn thể hướng về cơ sở nên lĩnh vực văn hoá - xã hội bước đầu có chuyển biến tích cực. Tỷ lệ hộ nghèo hiện còn 61%.

Qua tổng hợp nguồn lực đầu tư cho Huyện trong 2 năm cho thấy một nguồn lực rất lớn đã được đầu tư vào nhiều lĩnh vực để giải quyết những nhiệm vụ trọng tâm cấp bách trong phát triển kinh tế - xã hội Trạm Tấu. Nếu chia theo bình quân đầu người thì mỗi suất đầu tư ở đây đã đạt bình quân 85 triệu đồng/người/năm, tuy suất đầu tư lớn nhưng hiệu quả đầu tư vẫn chưa thực sự nổi bật, chất lượng cuộc sống của người dân đã được nâng lên nhưng chưa tương xứng với nguồn đầu tư.

So với kế hoạch đề án, việc thực hiện ở nhiều lĩnh vực đạt thấp và rất thấp, cụ thể: trong lĩnh vực y tế, năm 2007 thực hiện đạt 3,6%, năm 2008 đạt 1,9%; lĩnh vực văn hoá, năm 2007 đạt 13,3%, năm 2008 đạt 7%; trong phát triển nông lâm nghiệp, việc hỗ trợ công tác khuyến nông năm 2007 đạt 13,3%, năm 2008 đạt 0%; hỗ trợ khai hoang ruộng nước năm 2007 đạt 55,1%, năm 2008 đạt 0%...

Sau 2 năm nỗ lực, sản xuất nông lâm nghiệp của năm 2008 lại trở về mốc thời điểm năm 2006, việc xác định cơ cấu mùa vụ còn chậm, trong công tác lâm nghiệp việc phát triển rừng còn nhiều hạn chế. Mặc dù có sự đầu tư nguồn lực lớn từ nhiều chương trình nhưng tốc độ tăng trưởng kinh tế của huyện mới đạt 3 - 6%/năm. Chỉ tiêu đạt được về sản lượng lương thực còn thiếu xa so với mục tiêu đề án, sau rét đậm rét hại, tổng đàn trâu bò đã bị giảm đi 1/3, công tác sắp xếp lại dân cư còn chậm, chưa thực hiện được theo ý định đề ra; Trong đầu tư phát triển công nghiệp tốc độ phát triển chậm, tỷ lệ vốn thực hiện trong công nghiệp còn quá thấp so với kế hoạch, đạt 0,3%.

Ông Sùng A Vàng - Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Yên Bái cho rằng Trạm Tấu hiện nay có 3 khó khăn lớn nhất cần giải quyết đó là việc chuyển đổi tập quán sản xuất của người dân, khó khăn thứ 2 cũng là tập quán sinh hoạt của đồng bào còn rất lạc hậu, chưa xây dựng được nếp sống mới, ăn ở hợp vệ sinh và khó khăn gây trở ngại lớn nhất trong phát triển đó là chất lượng đội ngũ cán bộ cơ sở.

Cần giải pháp thực sự hữu hiệu

Đồng chí Lê Mạnh Hùng - Phó bí thư Tỉnh uỷ cho rằng nguyên nhân của hiệu quả đầu tư không cao là do các cấp chưa nghiên cứu đối tượng thụ hưởng chính sách một cách sâu sắc, do đó người dân chưa hiểu được quyền lợi của họ khi đề án được triển khai.

Vấn đề cần đặc biệt quan tâm, trọng tâm, cấp bách và phải thực hiện quyết liệt đó là phải thực hiện chủ trương giao đất giao rừng cho nhân dân, các cấp chính quyền, đoàn thể cần xây dựng kế hoạch cụ thể, sát thực với điều kiện thực tế mà trước hết Đảng bộ huyện Trạm Tấu cần nghiêm túc quán triển nghị quyết của Tỉnh uỷ và quyết định của UBND tỉnh, phải bám sát mục tiêu của đề án để đề ra chương trình kế hoạch từng năm.

Đảng bộ huyện phải tập trung củng cố, xây dựng hệ thống chính trị để đảm bảo đủ năng lực thực hiện đề án cũng như nhiệm vụ chung toàn tỉnh đây là yếu tố quyết định thắng lợi của việc thực hiện đề án; Tổ chức tuyên truyền, vận động sâu rộng để người dân Trạm Tấu tự vươn lên xoá đói giảm nghèo, tự thay đổi tập tục sinh hoạt, tập quán sản xuất lạc hậu, đặc biệt cần thay đổi hình thức tuyên truyền theo hướng dễ hiểu, dễ nhớ theo phương thức cầm tay chỉ việc. Cán bộ tăng cường phải biết tiếng đồng bào địa phương, có kinh nghiệm, có uy tín trong cộng đồng... 

Chợ ở Trạm Tấu được hình thành đáp ứng nhu cầu giao lưu trao đổi hàng hóa cho đồng bào.

Tại hội nghị sơ kết 2 năm thực hiện Nghị quyết số 03/ NQ-TU của Tỉnh uỷ và Quyết định 326/ QĐ-UBND của UBND tỉnh Yên Bái về một số nhiệm vụ trọng tâm cấp bách phát triển kinh tế - xã hội huyện Trạm Tấu giai đoạn 2006 - 2010, đồng chí Nguyễn Văn Bình - Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh yêu cầu: Trước mắt Trạm Tấu cần phối hợp với ngành nông nghiệp, tài nguyên môi trường phải hoàn thành kế hoạch giao đất, giao rừng trong năm 2009 tới từng hộ, từng khu vực và từng tổ nhân dân để nhân dân thụ hưởng chính sách của nhà nước.

Đồng chí cho rằng huyện cần giải quyết vấn đề an ninh lương thực tại chỗ, chỉ đạo dứt điểm cơ cấu mùa vụ tập trung vào một số đối tượng cây trồng chính như: lúa nước 2 vụ, ngô đồi 2 vụ, đỗ tương...; đẩy nhanh tiến độ dự án công nghiệp trên địa bàn, nhanh chóng khỏi công nhà máy nước Trạm Tấu, tập trung triển khai công trình sử dụng trái phiếu chính phủ. Huyện xây dựng chi tiết việc phát triển giao thông nông thôn, phê duyện dự án Chương trình 135 để triển khai nhanh trong năm 2009, đặc biệt là chương trình đào tạo và hỗ trợ.

Lĩnh vực văn hoá - xã hội cần tập trung giải quyết vấn đề môi trường và nếp sống của đồng bào, tập trung xây dựng 2 xã điểm là Bản Mù xã Trạm Tấu quan tâm thực hiện mục tiêu giảm tỷ lệ sinh, đề cao công tác y tế dự phòng, nghiêm túc trong công nhận tiêu chuẩn xã chuẩn về y tế, trẻ vào lớp 1 phải biết tiếng phổ thông; triển khai hiệu quả công tác chống trồng, vận chuyển, buôn bán, tàng chữ các chất ma túy, tình trạng di cư tự do. Các sở, ngành theo chức năng của mình phải xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội huyện Trạm Tấu năm 2009...

Khánh Linh