Thị xã Nghĩa Lộ là địa phương thu hoạch lúa xuân sớm nhất và cũng là một trong những địa phương sản xuất lúa hàng hóa trọng điểm của tỉnh với tổng diện tích gieo cấy trên 2.000 ha; năng suất đạt trên 63,5 tạ/ha và sản lượng đạt trên 13.125 tấn. Đặc biệt, việc tập trung vào gieo cấy các giống lúa thuần, lúa đặc sản, lúa chất lượng cao đang giúp bà con nơi đây tiêu thụ lúa thuận lợi hơn với giá bán cao hơn thông thường.
Ông Nguyễn Văn Khiếu ở thôn An Sơn, xã Hạnh Sơn cho biết: Vụ xuân vừa qua, gia đình tiếp tục liên kết với doanh nghiệp (DN) trồng trên 18.000 m2 lúa bằng giống lúa Séng cù. Thời tiết thuận lợi lại không bị sâu bệnh, nên toàn bộ diện tích cho thu hoạch trên 12 tấn thóc và được DN thu mua với giá 12.000 - 13.000 đồng/kg, cao hơn vụ trước”.
Theo bà Phạm Thị Đông - Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ kỹ thuật nông lâm thủy sản TND, thị xã Nghĩa Lộ cho biết: "Vụ xuân vừa qua, đơn vị liên kết với nông dân các xã: Hạnh Sơn, Phúc Sơn, Phù Nham sản xuất trên 50 ha lúa Séng cù với hình thức DN cung cấp giống, hướng dẫn kỹ thuật và bao tiêu toàn bộ sản phẩm cho nông dân. Lúa xuân năm nay được mùa, với năng suất đạt trên 60 tạ/ha, toàn bộ diện tích thu hoạch được DN thu mua với giá 12.000 - 13.000 đồng/kg.
Vụ mùa này, chúng tôi tiếp tục liên kết với nông dân sản xuất trên 30 ha lúa Séng cù và đến thời điểm hiện tại, đơn vị đã cấp được 1,8 tấn giống cho người dân để phục vụ gieo cấy đảm bảo khung thời vụ tốt nhất.
Tại huyện Trấn Yên, hiện đã thu hoạch được trên 80% diện tích. Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, vụ xuân này toàn huyện đưa vào gieo cấy trên 2.236 ha. Qua đánh giá sơ bộ, năng suất lúa ước đạt 55,97 tạ/ha, tăng hơn 1,57 tạ/ha so với vụ xuân trước, sản lượng ước đạt 12.517 tấn, tăng khoảng 94,9 tấn.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, vụ xuân năm 2022 diễn ra trong điều kiện khó khăn do dịch Covid-19, giá cả các loại vật tư nông nghiệp tăng cao, đặc biệt là giá các loại phân bón vô cơ, đã ảnh hưởng rất nhiều đến việc đầu tư thâm canh của các hộ dân.
Song, nhờ sự chỉ đạo tập trung cùng sự nỗ lực của nông dân, sản xuất đã giành thắng lợi khá toàn diện. Tổng diện tích gieo cấy lúa xuân toàn tỉnh đạt trên 19.560 ha. Trong đó, cơ cấu giống lúa lai chiếm 57%, còn lại là lúa thuần, lúa thuần chất lượng cao.
Đến ngày 10/6, toàn tỉnh đã thu hoạch được gần 10.000 ha lúa xuân. Theo đánh giá sơ bộ, năng suất lúa ước đạt 55,77 tạ/ha; sản lượng ước đạt 109.081,5 tấn, tăng 128,46 tấn so vụ trước. Nhiều địa phương có năng suất vượt trội như: thị xã Nghĩa Lộ 63,5 tạ/ha, huyện Văn Chấn đạt 58,3 tạ/ha, Lục Yên đạt 56,78 tạ/ha, Văn Yên đạt 56,4 tạ/ha. Bên cạnh năng suất, vụ xuân này còn ghi nhận sự chuyển dịch về cơ cấu giống lúa; phương thức canh tác; trong đó, diện tích lúa chất lượng cao canh tác theo hướng hữu cơ có xu hướng tăng và sản lượng đạt khoảng 60.000 tấn.
Theo kế hoạch, vụ mùa năm nay toàn tỉnh phấn đấu đưa vào gieo cấy trên 22.070 ha lúa, sản lượng phấn đấu đạt 107.400 tấn; trong đó, khoảng 6.000 - 7.000 ha lúa mùa sớm để chuẩn bị đất cho gieo trồng cây vụ đông. Tuy nhiên, do vụ xuân gặp các đợt không khí lạnh muộn và kéo dài, đã làm thời gian thu hoạch lúa chậm hơn so với vụ xuân năm trước từ 7 - 10 ngày. Phản ứng dây chuyền đang làm cho vụ hè thu trở nên chật vật về thời vụ.
Ông Phạm Đình Vinh - Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết: "Trước áp lực về thời vụ, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị các địa phương tập trung chỉ đạo, đôn đốc thu hoạch nhanh gọn lúa vụ xuân theo phương châm "xanh nhà hơn già đồng” và gieo cấy lúa mùa càng sớm càng tốt. Đồng thời, tăng tỷ lệ các giống lúa cực ngắn và ngắn ngày có năng suất, chất lượng cao, chống chịu sâu bệnh (bạc lá, rầy nâu). Căn cứ khung lịch chỉ đạo của tỉnh, các huyện, thị xã, thành phố xây dựng khung lịch thời vụ gieo cấy cụ thể cho tiểu vùng sinh thái, chỉ đạo hướng dẫn thực hiện”.
Bên cạnh yếu tố thời vụ, ngành nông nghiệp cũng đã chủ động kiểm tra các hồ chứa nước, công trình thủy lợi đảm bảo nước cho sản xuất vụ mùa. Các huyện thị chỉ đạo nông dân các địa phương tu sửa, nạo vét hệ thống kênh mương nội đồng. Rà soát lại kế hoạch diện tích gieo trồng và năng lực tưới của hệ thống thủy lợi để có biện pháp, kế hoạch sản xuất. Với phương châm "sáng lúa xuân, chiều lúa mùa”, đến thời điểm này, các địa phương đã gieo cấy được gần 3.000 ha lúa mùa, được 13% kế hoạch.
Văn Thông