Vụ đông 2012, huyện Văn Yên gieo trồng trên 2.500ha, trong đó, cây ngô tiếp tục giữ vai trò chủ đạo với diện tích 2.000ha, còn lại là rau màu, củ, quả khác. Tuy nhiên, như nhiều địa phương khác, khi bước vào đầu vụ, Văn Yên cũng vấp phải muôn vàn khó khăn do khung thời vụ của lúa mùa bị chậm và thời tiết mưa bão đúng vào dịp thu hoạch lúa nên nhiều diện tích ruộng của nhân dân đã chín nhưng không thu hoạch được.

Bên cạnh đó, ở nhiều nơi vẫn còn một số người dân chưa thực sự quan tâm và thấy được giá trị của cây vụ 3, trong khi đó khung thời vụ lại rơi đúng vào mùa hoạt động của các nhà máy sắn, nhà máy tinh dầu quế và nhà máy giấy đóng trên địa bàn xã nên lực lượng lao động của xã đã tập trung đi làm tại các nhà máy không tham gia sản xuất nông nghiệp… Trước những khó khăn trên, huyện đã có những chỉ đạo quyết liệt về thời vụ cũng như tăng cường các biện pháp chăm sóc, bảo vệ cây trồng.

Theo ông Khổng Giang Lam - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, để đảm bảo việc gieo cấy cây trồng vụ đông theo đúng tiến độ, Phòng đã huy động cán bộ tăng cường phối hợp với các xã, thị trấn chỉ đạo nông dân ươm bầu ngô trên diện tích đất hai lúa và ươm trước khi gặt lúa 5-7 ngày vì phương pháp này rút ngắn thời vụ của cây ngô; tập trung làm đúng kỹ thuật ngô bầu đảm bảo khung thời vụ và xuống bầu ngô ngay khi giải phóng được đất.

Đồng thời, với ngô trồng trên đất hai vụ lúa phải lên luống, khơi rãnh thoát nước xung quanh ruộng, tăng mật độ trồng 5,5-6 vạn cây/ha, tập trung bón phân lân, phân chuồng để cây sinh trưởng phát triển tốt. Ngoài ra, lực lượng cán bộ khuyến nông, thú y còn tuyên truyền người dân chú trọng công tác phòng, chống sâu bệnh hại cây trồng, lưu ý sử dụng thuốc trừ sâu đúng loại và chú ý theo dõi đồng ruộng để kịp thời phun thuốc, phòng, chống sâu bệnh hiệu quả; phòng chống mưa, ngập úng và phòng chống hạn cho cây ngô đông...

Với những giải pháp quyết liệt trên, toàn bộ 2.088ha ngô đông đều sinh trưởng, phát triển tốt, đến nay đã cho thu hoạch 100% với năng suất trên 32 tạ/ha. Ông Hà Văn Ngọc, thôn Cầu Có, xã Đông Cuông cho biết: “Vụ đông vừa qua, nhà tôi trồng hơn 6 sào ngô đông, trong đó có 1 sào ngô nếp MX4. Với năng suất bình quân trên 30 tạ/ha, theo giá thị trường hiện nay gia đình cũng thu về trên 5 triệu đồng. Ngoài ra, thân, lá ngô cũng là nguồn thức ăn dự trữ rất tốt cho gia súc”.

Ngoài cây trồng chủ đạo là ngô đông, đến thời điểm này, trên 450ha rau màu các loại, 160ha khoai lang, 20ha khoai tây cũng đã cho thu hoạch, góp phần  nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo cho nông dân. Đặc biệt, trong vụ đông vừa qua, Văn Yên cũng đã đưa vào trồng thử nghiệm 1ha cà chua trên đất 2 vụ lúa theo chương trình xây dựng nông thôn mới tại xã Đông Cuông. Sau 3 tháng chăm sóc, diện tích này cơ bản đã cho thu hoạch.

Đứng bên thửa ruộng cà chua trĩu quả, bà Phạm Thị Liên, thôn Sân Bay hồ hởi: “Nhà tôi trồng có 2 sào nhưng nhờ làm đúng hướng dẫn của cán bộ khuyến nông nên cây sinh trưởng, phát triển rất tốt, đến nay gia đình tôi đã thu được tới trên 2 tấn cà chua, với giá thị trường bình quân như hiện nay thì 1 sào cà chua thu nhập gần 20 triệu đồng”.

Theo ông Đoàn Ngọc Sơn, Trưởng thôn Sân Bay, đây là loại cây trồng mới, cho năng suất và sản lượng cao, phù hợp với điều kiện tự nhiên ở địa phương và là hướng phát triển kinh tế có hiệu quả, giúp người dân địa phương có thêm thu nhập trên 1ha đất canh tác.

Theo đánh giá của UBND huyện, những kết quả đạt được trong sản xuất vụ đông đã góp phần đáng kể vào việc hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội của huyện Văn Yên, nhất là trong lĩnh vực sản xuất nông, lâm nghiệp. Đặc biệt, với việc đẩy mạnh trồng cây vụ đông trên đất 2 vụ lúa, đến nay huyện đã có gần 1.000ha đạt giá trị canh tác trên 100 triệu đồng/ha/năm.

Có thể nói, từ lâu Văn Yên là một trong số những địa phương có phong trào sản xuất vụ đông khá mạnh. Tuy nhiên, thực tế sản xuất vụ đông  ở nơi đây vẫn chưa thực sự mang lại hiệu quả kinh tế cao, năng suất, chất lượng cây trồng chưa đồng đều. Do vậy thời gian tới, các cấp, các ngành cần tích cực vận động, hướng dẫn người dân đưa vào các loại cây trồng có năng suất, chất lượng cao cũng như áp dụng các biện pháp canh tác hiện đại để nâng cao hơn nữa vị thế của cây trồng vụ đông.

 Hùng Cường