Trải qua quá trình lịch sử hình thành, phát triển, phục vụ chiến đấu, từ Z1 đổi tên thành Z111 rồi đến Z183 hiện nay, nhiệm vụ chủ yếu là sản xuất các mặt hàng kinh tế, một số mặt hàng quốc phòng phục vụ chiến đấu và sẵn sàng chiến đấu của quân đội. Kế thừa và phát huy truyền thống anh hùng của đơn vị, Nhà máy Z183 hôm nay ngày càng phát triển, sản xuất được những sản phẩm chất lượng và kỹ thuật cao, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc...

Những ngày đầu mới thành lập, trong bối cảnh khó khăn chồng chất mọi mặt, đặc biệt là trang thiết bị chắp vá, không đồng bộ, phần lớn đã xuống cấp, trong khi nhiệm vụ quốc phòng được giao rất ít, giá trị sản lượng không đáng kể, chủ yếu sản xuất các chi tiết lẻ cho các loại súng bộ binh... Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (1986) thành công đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện đất nước đã tiếp thêm sức mạnh, tạo động lực để cán bộ, công nhân viên Nhà máy vượt qua khó khăn, vững bước tiến lên trên con đường phát triển kinh tế.

Trước mắt, Nhà máy đã tập trung chấn chỉnh, kiện toàn tổ chức và đổi mới phương thức quản lý phù hợp với tình hình nhiệm vụ, giải quyết tốt khâu thiết kế và công nghệ, nghiên cứu, chế tạo máy móc để tự trang bị cho các dây chuyền sản xuất, áp dụng hàng loạt sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, nâng cao chất lượng và sản lượng. Phát huy thế mạnh và năng lực chế tạo cơ khí, Nhà máy đã nghiên cứu mẫu để thiết kế và sản xuất hàng nghìn máy công cụ cung cấp cho quân đội và nền kinh tế quốc dân.

Chính năng lực tự thiết kế và chế tạo các thiết bị gia công cơ khí đã tạo ra sản phẩm kinh tế có giá trị của đơn vị, khẳng định Nhà máy là một trong số ít các nhà máy của Tổng cục có tiềm năng gia công cơ khí mạnh. Trong 10 năm đầu, Nhà máy đã liên tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, luôn là đơn vị dẫn đầu trong phong trào thi đua của Tổng cục và Bộ Quốc phòng...

Trải qua nhiều biến động về tổ chức và nhân sự vào thập niên cuối của thế kỷ 20, hoạt động của Nhà máy có lúc tưởng như đi vào bế tắc do cán bộ nòng cốt chuyển đi, sản phẩm mất chỗ đứng trên thị trường... Tuy vậy, với bản lĩnh và truyền thống của đơn vị anh hùng, đặc biệt là sau khi triển khai thành công Dự án C2 của Bộ Quốc phòng, theo Chỉ thị của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng, Nhà máy Z183 đã hoàn thành việc tiếp nhận dây chuyền thiết bị và nhận chuyển giao công nghệ, chế tạo thành công các sản phẩm của dự án theo kế hoạch...

Từ năm 2001 đến nay, Nhà máy tiếp tục được Bộ Quốc phòng, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng quan tâm giao nhiệm vụ triển khai thực hiện các dự án đầu tư để nâng cao năng lực sản xuất quốc phòng và kinh tế với các dự án trọng điểm: chế tạo 3 loại đạn pháo chiến dịch; hoàn thiện công nghệ chế tạo đạn pháo phòng không 37 mm và 57 mm... và trở thành một trong những đơn vị nòng cốt thực hiện nhiệm vụ này trong toàn quân...

Có những thành công bước đầu, Nhà máy mạnh dạn thực hiện cuộc cải tổ lớn, mang tính cách mạng, đó là: sắp xếp lại tổ chức biên chế, tinh giản 35% lực lượng lao động gián tiếp để tăng cường cho sản xuất trực tiếp; đầu tư mua sắm trang thiết bị và chấn chỉnh các khâu quản lý, nâng cao kỷ luật lao động, chú trọng công tác đào tạo, huấn luyện cho đội ngũ cán bộ, công nhân kỹ thuật và quản lý chuyên môn nghiệp vụ; đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, tiết kiệm vật tư, nâng cao năng suất, chất lượng, hạ giá thành sản phẩm; xây dựng chiến lược phát triển các mặt hàng kinh tế theo hướng giảm cơ cấu mặt hàng nhỏ lẻ, tăng mạnh phát triển mặt hàng có số lượng, giá trị cao, tiêu thụ ổn định và hướng tới các mặt hàng xuất khẩu...

Do thực hiện tốt các biện pháp trên, Nhà máy đã khơi dậy được tính chủ động sáng tạo, tinh thần đoàn kết nhất trí cao trong tập thể lãnh đạo, cán bộ, công nhân viên, tạo nên nhiều đột phá lớn trong những năm gần đây. Cụ thể, ngoài thực hiện tốt việc sản xuất, sửa chữa các sản phẩm phục vụ quốc phòng, Nhà máy đã chế tạo thành công một số sản phẩm kinh tế, ký được hợp đồng sản xuất hàng loạt, ổn định và xây dựng thành công thương hiệu 2 mặt hàng bếp nướng không khói và hộp đựng đạn xuất khẩu trực tiếp sang thị trường châu Âu...

Qua đó, Nhà máy luôn bảo đảm mức tăng trưởng khá, bình quân 5 năm (2010 - 2015) đạt trên 10%/năm; trong đó, năm 2015, các chỉ tiêu chủ yếu về sản xuất, kinh doanh đều đạt mức tăng trưởng cao, doanh thu bằng 280%, lợi nhuận bằng 235%, thu nhập bình quân gần 8 triệu đồng/người/tháng, bằng 230% so với năm 2010. Vị thế và uy tín của Nhà máy trong Tổng cục cũng như địa phương nơi đóng quân ngày càng được khẳng định...

Với những thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua phục vụ chiến đấu và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, Nhà máy Z183 đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng 2 huân chương Chiến công hạng Nhất, 1 huân chương Chiến công hạng Nhì, 1 huân chương Chiến công hạng Ba, 1 huân chương Lao động hạng Ba và nhiều phần thưởng cao quý khác của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Quốc phòng...

Đặc biệt, nhân dịp kỷ niệm 35 năm Ngày thành lập, Nhà máy tự hào được đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì - phần thưởng cao quý của Đảng, Nhà nước trao tặng vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác từ năm 2010 đến năm 2014, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ chủ nghĩa xã hội, bảo vệ Tổ quốc. Đây là niềm phấn khởi, tự hào của các thế hệ cán bộ, sĩ quan, công nhân viên, người lao động trong Nhà máy, đồng thời là động lực quan trọng để đơn vị không ngừng phấn đấu xây dựng, phát triển bền vững...

Thiên Cầm - Nịnh Thương