Theo báo cáo giám sát nhiều năm, trên địa bàn tỉnh Yên Bái không có muỗi Aedes - loại muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết và Zika trong các mẫu được giám sát (từ tháng 10/2015 đến nay, đã giám sát 594 mẫu muỗi tại 130 địa điểm đều không phát hiện muỗi Aedes), nên Yên Bái không phải là tỉnh có nguy cơ cao xuất hiện loại vi rút này.

Song, không vì vậy mà chủ quan, bởi nguy cơ bệnh do vi rút Zika xâm nhập vào tỉnh Yên Bái có thể xảy ra do trên địa bàn tỉnh có nhiều điểm du lịch có nhiều du khách tham quan, người lao động nhập cảnh trở về Yên Bái từ các quốc gia có dịch. Đặc biệt, loại vi rút này theo các phương tiện giao thông mang muỗi truyền bệnh từ nơi khác đến...

Qua tìm hiểu được biết, bệnh do vi rút Zika là bệnh truyền nhiễm cấp tính do muỗi truyền, có thể gây thành dịch. Bệnh lây chủ yếu qua trung gian truyền bệnh là muỗi Aedes, muỗi Aedes đốt người bệnh và truyền vi rút Zika từ người bệnh sang người lành. Cũng có những trường hợp trên thế giới ghi nhận lây truyền qua đường tình dục, nhưng tỷ lệ rất thấp. Khi mắc vi rút, người bệnh sẽ sốt, phát ban, kèm theo có thể có viêm kết mạc, đau cơ, đau đầu. Hầu hết các trường hợp nhiễm vi rút Zika có biểu hiện triệu chứng nhẹ và vừa hoặc không có biểu hiện triệu chứng, bệnh có thể tự khỏi.

Trao đổi với chúng tôi về mức độ nguy hiểm của loại vi rút này và cơ chế lây nhiễm, bác sỹ Lê Thị Hồng Vân - Phó Giám đốc Sở Y tế, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh cho biết: “Trước những diễn biến phức tạp của vi rút Zika tại Việt Nam, ngày 4/4/2016, Viện Vệ sinh dịch tễ Pasteur đã xét nghiệm 1.215 mẫu bệnh phẩm từ các trường hợp có biểu hiện tương tự như nhiễm vi rút Zika tại 32 tỉnh, thành phố trên cả nước. Trong đó, đã phát hiện 2 trường hợp dương tính với vi rút Zika tại tỉnh Khánh Hòa và thành phố Hồ Chí Minh. Bệnh do vi rút Zika rất nguy hiểm, ảnh hưởng nhiều đến bà mẹ và thai nhi, đây cũng là vấn đề đáng lo ngại là nguy cơ mắc hội chứng đầu nhỏ với thai nhi. Khi người mẹ mang thai trong 3 tháng đầu mà nhiễm vi rút zika thì có khả năng đứa trẻ sinh ra sẽ bị chứng đầu nhỏ, hay teo não, em bé sẽ phát triển không bình thường, ảnh hưởng lớn về sau này. Tuy nhiên, theo giám sát của các chuyên gia thì không phải tất cả các trường hợp nhiễm vi rút Zika đều gây hội chứng đầu nhỏ. Nếu các trường hợp có thai trong 3 tháng đầu khi có biểu hiện nghi ngờ nhiễm vi rút Zika cần phải được giám sát đầy đủ và có kế hoạch theo dõi thai nhi tại cơ sở y tế”.

Trước tình hình trên, thực hiện chỉ đạo và hướng dẫn các biện pháp phòng, chống dịch bệnh của Bộ Y tế, ngành Y tế Yên Bái đã tổ chức tập huấn triển khai hướng dẫn chuyên môn cho tất cả các đơn vị y tế trong ngành. Bên cạnh đó, ngành đã xây dựng kế hoạch cụ thể phòng, chống dịch bệnh do virut Zika trên địa bàn toàn tỉnh, trong đó, chia ra các tình huống dịch bệnh: chưa có ca bệnh, có ca bệnh rải rác và tình huống dịch lây lan trong cộng đồng để chủ động các phương án đối phó kịp thời.

Song song với đó, công tác chuyên môn được tập trung đẩy mạnh, cụ thể: tổ chức giám sát chặt chẽ muỗi Aedes ở một số nơi tập chung đông dân cư, giao thông đi lại thường xuyên; phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai giám sát, cung cấp thông tin cập nhật các trường hợp đi về từ vùng dịch (hiện nay, có trên 200 người từ nước ngoài đến Yên Bái, chưa phát hiện người nào từ vùng có dịch về). Đối với các cơ sở y tế, tăng cường giám sát, phát hiện trường hợp nghi hội chứng đầu nhỏ ở thai nhi và sẵn sàng các điều kiện chuyên môn cho công tác chống dịch.

Đặc biệt, tăng cường công tác tuyên truyền và phát động phong trào diệt muỗi, diệt bọ gậy, vệ sinh môi trường ở tất cả các huyện, thị, thành phố; huy động người dân vào cuộc trong việc chủ động phòng bệnh.

Bác sỹ Lê Thị Hồng Vân - Phó Giám đốc Sở Y tế, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh cho biết thêm: “Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, để chủ động phòng chống bệnh do vi rút Zika xâm nhập và lây lan, cần giám sát chặt chẽ người về từ quốc gia đang có dịch bệnh do virus Zika, theo dõi sức khỏe trong vòng 12 ngày, nếu có dấu hiệu bất thường về sức khỏe hãy đến cơ sở y tế để được khám, tư vấn và điều trị, không tự ý điều trị tại nhà.

Để phòng bệnh cùng ngành y tế, người dân cần chủ động sử dụng các biện pháp diệt loăng quăng (bọ gậy), đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng; hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như: chai, lọ, mảnh chai; tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất diệt muỗi để phòng, chống dịch. Đối với phụ nữ có thai hoặc dự định có thai, không nên đến các quốc gia đang có dịch bệnh do virus Zika khi không cần thiết…”.

Trần Minh - Trần Ngọc