Hiện tại, công tác chuẩn bị cho TĐT được tỉnh Yên Bái chỉ đạo, triển khai thực hiện các bước đảm bảo đúng quy trình và sẵn sàng cho thực hiện TĐT năm diễn ra vào ngày 1/4. Phóng viên (P.V) Báo Yên Bái có cuộc trao đổi với ông Đinh Bá Toản - Cục trưởng Cục Thống kê, Phó Trưởng ban Thường trực TĐT tỉnh về vấn đề này.
P.V: Từ 0 giờ ngày 01/4/2019, TĐT năm 2019 được tiến hành trên quy mô toàn quốc. Đề nghị ông cho biết quy mô cũng như ý nghĩa của cuộc TĐT này?
Ông Đinh Bá Toản: Về quy mô TĐT năm 2019 được tiến hành trên toàn quốc với quy mô rất lớn (ước toàn quốc có trên 95 triệu người với trên 25 triệu hộ, chưa tính lực lượng vũ trang). Riêng với tỉnh Yên Bái được phân chia thành 1.943 địa bàn điều tra, ước khoảng 810.000 người với tổng số 212.597 hộ, huy động khoảng gần 3.000 người, chưa tính lực lượng tuyên truyền cho TĐT) 2.775 người tham gia bao gồm: ban chỉ đạo (BCĐ) các cấp 1.428 người; điều tra viên 1.025 người, tổ trưởng 180 người và giám sát viên các cấp 142 người); đã mở 10 hội nghị BCĐ các cấp và 60 lớp tập huấn nghiệp vụ điều tra ở hai cấp, tỉnh, huyện với số học viên tham dự cộng dồn là 3.632 người.
Ông Đinh Bá Toản - Cục trưởng Cục Thống kê, Phó Trưởng ban Thường trực Tổng điều tra tỉnh.
Về ý nghĩa, đây là cuộc TĐT có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Nó thu thập một lượng thông tin lớn về dân số và nhà ở, làm căn cứ cơ bản để thực hiện các nhiệm vụ, chiến lược quan trọng, của đất nước.
Cụ thể là, kết quả TĐT phục vụ việc tính toán hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia; phân tích và dự báo tình hình phát triển dân số và nhà ở trên phạm vi cả nước và từng địa phương; từ đó, giúp cho Đảng, Chính phủ có quyết sách về chiến lược phát triển con người trong giai đoạn tới.
Đồng thời, cung cấp thông tin phục vụ việc đánh giá kết quả thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2021; xây dựng, kế hoạch, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2026; phục vụ công tác giám sát thực hiện Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới; giám sát các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết.
P.V: Để triển khai thực hiện TĐT năm 2019, đến nay, BCĐ TĐT của tỉnh đã tổ chức chỉ đạo và triển khai các bước TĐT ra sao? Thưa ông!
Ông Đinh Bá Toản: Căn cứ vào hướng dẫn của BCĐ Trung ương đến nay, BCĐ TĐT của tỉnh Yên Bái đã tổ chức chỉ đạo và triển khai các bước TĐT theo đúng kế hoạch, cụ thể:
- Đã thành lập BCĐ TĐT các cấp và Văn phòng BCĐ TĐT cấp tỉnh, cấp huyện với tổng số là 1.429 người.
- Xây dựng các kế hoạch cho TĐT, tham mưu cho UBND tỉnh ban hành chỉ thị chỉ đạo TĐT trên địa bàn tỉnh.
- Đã hoàn thành việc vẽ sơ đồ nền xã, phường, thị trấn và phân chia địa bàn điều tra và đã cập nhật lên Trang điều hành tác nghiệp TĐT năm 2019; trong đó, vẽ 180 sơ đồ nền xã, phường, thị trấn; toàn tỉnh có 1.943 địa bàn (trong đó có 26 địa bàn đặc thù).
- Đã mở 31 lớp tập huấn lập bảng kê hộ với tổng số 2.105 người tham dự; kết quả lập bảng kê có trên 810.000 người với tổng số 212.597 hộ.
- Đã mở 28 lớp tập huấn nghiệp vụ và công nghệ thông tin cho 1.347 điều tra viên, tổ trưởng và giám sát viên các cấp.
Song song với các bước tiến hành trên thì công tác tuyên truyền cho từng bước cũng được đẩy mạnh để các đối tượng cung cấp thông tin được đầy đủ, chính xác; cùng với đó là công tác kiểm tra, giám sát cũng được BCĐ các cấp quan tâm chỉ đạo sát sao, từ đó nâng cao được chất lượng thông tin.
Có thể khẳng định, đến giờ phút này công tác triển khai Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 tỉnh Yên Bái đã đạt được kết quả tốt, tất cả đã sẵn sàng cho bước tiếp theo (Rà soát bảng kê địa bàn điều tra và tiến hành điều tra thu thập thông tin từ các đối tượng điều tra). Đây là bước quyết định cho thắng lợi của cuộc TĐT. Với quyết tâm cao, nhất định Yên Bái sẽ hoàn thành xuất sắc cuộc TĐT năm 2019.
P.V: Được biết, TĐT năm 2019 sẽ triển khai đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin thông qua việc điều tra bằng máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh. Vậy, BCĐ tỉnh triển khai thực hiện nội dung này thế nào? Thưa ông!
Ông Đinh Bá Toản: TĐT năm 2019 là cuộc TĐT đầu tiên tại Việt Nam ứng dụng công nghệ thông tin - truyền thông trong tất cả các công đoạn của TĐT từ chuẩn bị xây dựng mạng lưới, thu thập thông tin, kiểm tra và nghiệm thu số liệu, xử lý số liệu đến công bố kết quả TĐT.
Trong đó, việc thu thập thông tin vẫn áp dụng hai phương pháp bằng phiếu giấy và bằng thiết bị di động là sử dụng máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh (gọi tắt là CAPI) trong thu thập thông tin; thông tin trên phiếu điện tử được điều tra viên hoàn thành và gửi về máy chủ của Tổng cục Thống kê ngay trong quá trình điều tra thực địa. Dữ liệu được kiểm tra, duyệt và nghiệm thu bởi các giám sát viên cấp tỉnh, cấp huyện.
Đối với tỉnh Yên Bái có 1.943 địa bàn điều tra toàn bộ, thì 100% các địa bàn đều thu thập thông tin bằng CAPI; vì vậy, BCĐ quan tâm giành nhiều thời gian cho các giảng viên hướng dẫn các điều tra viên, tổ trưởng điều tra cài đặt CAPI, thực hành phỏng vấn trên thiết bị điều tra. Có thể nói, đến nay, các điều tra viên và tổ trưởng cơ bản nắm vững được nghiệp vụ và thành thạo trong thu thập thông tin bằng CAPI.
P.V: Trong quá trình triển khai thực hiện TĐT năm 2019 trên địa bàn tỉnh có gặp khó khăn gì? Thưa ông!
Ông Đinh Bá Toản:Trong quá trình triển khai thực hiện TĐT năm 2019 trên địa bàn tỉnh Yên Bái còn gặp một số khó khăn:
Một là: Yên Bái là tỉnh miền núi, địa bàn rộng, chia cắt, giao thông đi lại khó khăn, trình độ dân trí thấp, gây khó khăn không ít cho việc tuyển chọn điều tra viên và tổ trưởng có đủ trình độ, năng lực nhất là việc sử dụng công nghệ thông tin ở các xã vùng cao, vùng sâu, vùng xa. Mặt khác, việc điều tra tại cơ sở, cũng như công tác kiểm tra, giám sát cũng gặp khó khăn.
Hai là: Việc sáp nhập các thôn, bản, tổ dân phố cũng ảnh hưởng đến công tác triển khai TĐK. Bởi vì, khi vẽ sơ đồ lập bảng kê (trong năm 2018) khi chưa sáp nhập, nhưng khi điều tra vào 1/4/2019 các thôn, bản, tổ dân phố đã sáp nhập, nhất là ở vùng cao khó khăn trong công tác dẫn đường và phiên dịch.
Ba là: Thiết bị thông minh của một số điều tra viên thuộc thế hệ cũ, nên việc cài đặt phần mềm và thực hành gặp nhiều khó khăn.
Bốn là: BCĐ TĐT và văn phòng BCĐ các cấp làm việc theo chế độ kiêm nhiệm, nên phần nào có ảnh hưởng đến việc tập trung cao độ cho công tác TĐT.
Năm là: Hệ thống mạng, đường truyền Intrenet đôi khi bị nghẽn mạng chạy chậm, nhất là trong những ngày điều tra từ 01/4 có hàng triệu người cùng truy cập một lúc, khó khăn cho điều tra viên khi xuống hộ điều tra.
P.V: Thưa ông! Để thực hiện cuộc TĐT năm 2019 đạt kết quả cao, từ nay đến ngày 1/4/2019, BCĐ tỉnh sẽ tập trung triển khai các bước theo là gì? Thưa ông!
Ông Đinh Bá Toản: Từ nay đến ngày 1/4/2019, BCĐ tỉnh sẽ tập trung triển khai các công việc cụ thể:
Về rà soát bảng kê hộ: Căn cứ theo hướng dẫn của BCĐ Trung ương, BCĐ tỉnh đã có công văn số 154/CV-BCĐ ngày 15/3/2019 về việc rà soát bảng kê hộ, chọn hộ điều tra phiếu mẫu và các lưu ý khi sử dụng CAPI trong TĐT năm 2019. Thời hạn hoàn thành cập nhật bảng kê hộ đối với cấp xã chậm nhất vào ngày 20/3/2019; thời hạn hoàn thành cập nhật bảng kê hộ và duyệt bảng kê hộ cập nhật tại cấp tỉnh trên Trang thông tin hệ thống điều hành tác nghiệp TĐT chậm nhất vào ngày 25/3/2019.
Về công tác tuyên truyền: TĐT năm 2019 có quy mô rất lớn, liên quan đến các cấp, các ngành và từng người dân; do vậy, công tác tuyên truyền cần được chú trọng. Mục đích của công tác tuyên truyền là nhằm giúp các cấp, các ngành và nhân dân nhận thức được mục đích, ý nghĩa và yêu cầu của cuộc TĐT; từ đó, động viên, khuyến kích các tầng lớp nhân dân tham gia và thực hiện tốt trách nhiệm cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin cho điều tra viên.
Cùng đó, làm tốt công tác chuẩn bị lễ ra quân điều tra vào 7 giờ 30 phút ngày 01/4/2019 ở tất cả 180 xã, phường, thị trấn trong toàn tỉnh...
Thu Trang (thực hiện)