Ngày nay, trong phong trào xây dựng đời sống văn hoá, nơi nơi thi đua xây dựng làng bản văn hoá thì việc quan tâm đến trẻ em càng được thể hiện rõ nét  hơn trong cuộc sống cộng đồng. Bởi vì, muốn xây dựng làng bản văn hoá thì điều trước tiên phải xây dựng được hương ước, quy ước. Có thể nói hương ước, quy ước chính  là một văn bản được cộng đồng dân cư trong từng thôn bản thoả thuận và đi đến thống nhất với nhau những quy định điều chỉnh mối quan hệ xã hội ở khu dân cư dựa trên điều kiện thực tế và các yếu tố truyền thống như phong tục, tập quán và các đặc thù văn hoá...

Tuy nhiên, hương ước, quy ước không phải xây dựng một cách tuỳ tiện mà nó có sự hướng dẫn, xét duyệt của cấp uỷ, chính quyền, các tổ chức, đoàn thể ở cơ sở. Đồng thời, các nội dung của hương ước, quy ước phải dựa trên cơ sở nền tảng của hiến pháp, pháp luật và các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Cụ thể, đối với nội dung của hương ước, quy ước phần có liên quan đến trẻ em thì điều trước hết phải dựa theo Luật Bảo vệ và chăm sóc trẻ em...

Qua tìm hiểu những bản hương ước, quy ước ở một số làng văn hoá  nhiều nơi trong tỉnh, tất cả đều có nội dung rất cụ thể về mối quan tâm của cộng đồng đối  với trẻ em. Các nội dung phổ biến nhất được đề cập đó là: qui định không được đối xử tàn nhẫn, ngược đãi trẻ em; không được bóc lột sức lao động trẻ em; trẻ em phải được đi học và nghiêm cấm gia đình bắt trẻ em bỏ học khi trẻ em trong độ tuổi ra lớp; nghiêm cấm việc tảo hôn và những gia đình nào tổ chức cưới chui thì bà con trong thôn bản không đến dự; các gia đình phải có nghĩa vụ đóng góp quỹ ủng hộ trẻ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, quỹ khuyến học, khuyến tài; quy định về dành đất đai xây dựng bãi, khu vui chơi cho trẻ em; có nơi còn quy định không được nói dối trẻ nhỏ. Không sinh con thứ ba để nuôi dạy con tốt; quy định về truyền dạy nghề cho trẻ em...Đặc biệt, cùng với những quy định trên, các bản hương ước, quy ước còn kèm theo những cam kết và qui định xử lý vi phạm nội dung trong qui ước có liên quan đến trẻ em.

Có thể nói, những quy định về bảo vệ chăm sóc trẻ em được qui định rất cụ thể trong mỗi bản hương ước, qui ước cùng với sự thực hiện nghiêm túc của cộng đồng và các hoạt động xã hội khác nên công tác chăm sóc trẻ em ở tỉnh ta đã tạo được bước chuyển biến đáng khích lệ. Tình trạng trẻ em thất học không còn và trẻ em bỏ học giảm mạnh; tỉ lệ trẻ suy dinh dưỡng, nạn tảo hôn giảm dần; trẻ em bị ngược đãi được cộng đồng ngăn chặn kịp thời; các thôn bản văn hoá đều có những khu vui chơi cho trẻ em và việc  khuyến học, khuyến tài được đẩy mạnh; công tác chăm sóc sức khoẻ trẻ em được đôn đốc và giám sát chặt chẽ...

Sơn Nam