Các lĩnh vực thiếu lao động tập trung vào ngành chế biến gỗ rừng trồng, vận hành điện công nghiệp. Nhiều nhà máy chậm thực hiện hợp đồng với khách hàng do không tuyển được lao động và điều đó không chỉ là nỗi bức xúc của các chủ doanh nghiệp, mà còn là vấn đề lợi thế so sánh về môi trường đầu tư của tỉnh trong cạnh tranh với các vùng miền khác trong cả nước.

Thực tế có phải nguồn lao động tỉnh Yên Bái đang thực sự khan hiếm hay không? Câu hỏi này cần phải có số liệu thống kê của cơ quan chức năng về lao động- việc làm mới có thể trả lời chính xác. Nhưng bằng quan sát trực quan cho thấy, so với qui mô dân số toàn Yên Bái khoảng gần 800 nghìn người, thì dễ dàng nhận biết là nguồn lao động tỉnh Yên Bái chưa khan hiếm. Số lượng người có nhu cầu tìm việc làm rất nhiều, nhất là ở khu vực nông thôn, miền núi. Vậy thì tại sao các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh lại gặp khó khăn về nguồn lao động?

Vì sao lực lượng lao động còn chưa đến với các nhà máy xí nghiệp để tìm việc làm? Phân tích nguyên nhân của hiện tượng trên có rất nhiều, nhưng có thể thấy nguyên nhân từ phía các ông chủ doanh nghiệp như: chính sách với người lao động chưa hấp dẫn, chưa quan tâm đúng mức đến điều kiện lao động, làm cho người lao động không gắn bó với doanh nghiệp.

Nguyên nhân từ phía quản lý nhà nước địa phương là chính sách đào tạo phát huy nguồn nhân lực chưa tốt, chưa hợp lý nên chưa đáp ứng được nhu cầu nguồn lao động cho các nhà đầu tư. Người dân thì chưa nắm bắt được thông tin đầy đủ về nhu cầu tuyển dụng, còn tự ti, chưa chủ động liên hệ tìm việc làm… Ở đây chúng tôi không có ý định đi sâu phân tích nguyên nhân khan hiếm lao động hiện nay mà từ thực trạng này chỉ muốn nêu lên về một thực tế là nguồn lao động phổ thông còn rất tiềm năng hiện chưa được các cấp, các ngành và doanh nghiệp tạo điều kiện phát huy, đó là nguồn lao động từ con em đồng bào các dân tộc thiểu số miền núi

Những năm qua, cùng với sự phát triển kinh tế, xã hội, sự nghiệp giáo dục phổ thông khu vực miền núi cũng đã có bước chuyển biến mạnh so với trước đây. Số học sinh con em đồng bào các dân tộc thiểu số học xong THCS và THPT hàng năm ngày càng nhiều. Trong số đó chỉ một ít học sinh tiếp tục được học nghiệp vụ, học cử tuyển và được tuyển dụng vào làm việc tại các cơ quan hành chính sự nghiệp tại địa phương. Còn lại các em đều quay về với thôn, bản; chưa chủ động tham gia vào lực lượng lao động tại các khu công nghiệp của tỉnh. Vấn đề ở đây là sự tạo điều kiện cho con em đồng bào cư trú ở miền núi được học nghề để có cơ hội tham gia vào lực lượng lao động tại các khu công nghiệp ở tỉnh trong thời gian qua có triển khai nhưng chưa nhiều lắm. Vì vậy, giữa các cấp, ngành chức năng của tỉnh và các nhà doanh nghiệp chưa có sự phối hợp với nhau, để tạo điều kiện phát huy nguồn lực lao động đáng kể này.

Vài năm gần đây, mỗi năm, Trung tâm Đào tạo nghề (Sở LĐ- TB & XH) có tổ chức các lớp dạy nghề cho con em đồng bào dân tộc thiểu số, nhưng số lượng còn rất thấp và so với nhu cầu tuyển dụng lao động tại các doanh nghiệp thì chưa thấm vào đâu.

Chính sách của tỉnh trong thời gian tới đã xác định là tiếp tục đầu tư, mở rộng quy mô và ưu tiên đào tạo nghề cho con em đồng bào dân tộc thiểu số miền núi. Song vấn đề là các cấp, ngành ở tỉnh và doanh nghiệp cần phối hợp với nhau để cùng với các huyện miền núi cung cấp thông tin, tạo điều kiện thuận lợi cho con em đồng bào dân tộc thiểu số được học nghề, để có cơ hội tham gia vào lực lượng lao động tại các khu, cụm công nghiệp. Làm được như vậy sẽ lợi cả đôi đường, vừa đáp ứng nguồn lao động đang khan hiếm tại các khu, cụm công nghiệp, vừa giải quyết được việc làm cho con em đồng bào các dân tộc thiểu số.

                      Quang Thiều