Trước đây cả thôn còn ở trên núi cao, đầu nguồn của con suối Khe Ron và cuộc sống vô cùng khó khăn của bởi không có ruộng để canh tác. Nguồn sống chủ yếu chỉ dựa vào cây ngô, cây lúa nương và một phần thu từ nhựa cây thuốc phiện, chính vì thế nên trước đây, thôn Khe Ron có rất nhiều người nghiện.

Cuộc sống của nhiều hộ gia đình ở đây đã nghèo rồi lại càng nghèo thêm, nhất là gia đình có người nghiện. Rất nhiều gia đình thiếu gạo ăn từ 3 đến 4 tháng liền, Nhà nước phải thường xuyên cứu trợ. Không thể để tồn tại và kéo dài mãi tình trạng này, năm 1996, Đảng uỷ và chính quyền xã Hồng Ca đã vận động bà con thôn Khe Ron xuống núi định cư. Ban đầu mới vận động, chính quyền xã gặp không ít khó khăn do trình độ dân trí thấp, có nhiều hộ không chịu di dời về nơi ở mới. Song, với phương châm "mưa dầm thấm lâu", qua nhiều lần vận động, tổ chức họp thôn, họp già làng, cuối cùng cả thôn đã thống nhất hạ sơn về nơi định cư mới.

Ngay sau khi về nơi ở mới, chính quyền xã đã tổ chức vận động những người nghiện thuốc phiện tự cai dần rồi từ bỏ hẳn việc hút thuốc phiện. Đồng thời, hướng dẫn bà con cách khai hoang ruộng nước để cấy lúa, tìm mua giống quế, giống tre măng về trồng  và trồng rừng kinh tế, bảo vệ rừng đầu nguồn và chăn nuôi gia súc, gia cầm...

Nhờ có những giải pháp tích cực, đến nay thôn Khe Ron không còn gia đình nào có người bị mắc nghiện. Toàn thôn đã khai hoang được trên 14 ha ruộng cấy 2 vụ, năng suất lúa bình quân đạt 160 kg/sào/vụ và còn có khoảng 15 ha ngô, trên 10 ha lúa nương. Bên cạnh đó, diện tích sắn cũng trồng đạt trên 10 ha, mỗi năm thu về cho bà con hàng chục triệu đồng. Bà con còn trồng trên 15 ha quế, trong đó hộ trồng ít thì từ 5 đến 6 sào, hộ trồng nhiều từ 2 đến 3 ha như hộ ông Sùng Giảng Pao, Sùng Sống Sềnh, Hờ Nủ Lâu, Sùng Nhìa Hình...

Hiện nay, quế được khai thác và bán với giá 11.000 đồng/kg khô và 6.000 đồng/kg tươi. Mỗi năm, cây quế đã giúp các gia đình trồng quế ở Khe Ron thu về hàng chục triệu đồng. Ngoài ra, bà con còn trồng thêm rừng kinh tế như: keo, bồ đề và tre măng Bát Độ...

 Xuống núi định cư, có đất, có ruộng và được giao lưu học hỏi với các dân tộc khác như Kinh, Tày, Dao... nay ở Khe Ron đã có nhiều gia đình biết làm kinh tế giỏi, có cơm đủ ăn, áo mặc. Đồng bào Mông còn làm được nhà cửa khang trang vững chắc bằng cột xi măng cốt thép, mái lợp phi brô xi măng, nền lát gạch hoa hoặc láng nền phẳng bằng xi măng, có đầy đủ công trình vệ sinh để sinh hoạt. Khe Ron cũng đã được Đảng và Nhà nước đầu tư xây dựng trường tiểu học để trẻ em đều được đến lớp thuận tiện.

Tất cả những kết quả trên là nhờ vào chính sách của Đảng, Nhà nước giúp bà con hạ sơn nên người Mông thôn Khe Ron, xã Hồng Ca, (huyện Trấn Yên) có được cuộc sống đổi thay hôm nay.  

Sùng Đức Hồng