Có mặt tại địa phương khi cơn lũ vừa đi qua, tôi được người dân ở đây kể cho nghe câu chuyện về những người lính dự bị động viên, dân quân tự vệ địa phương với thái độ đầy trân trọng và cảm phục.

Ngay từ tối mùng 9/8/2008, nước từ hai con suối Thịnh Hưng và suối Lem trên địa bàn xã Văn Lãng dồn lại ở nơi giao nhau tại thôn 2 rồi cứ dâng cao dần, trong khi trời vẫn mưa tầm tã. Nhận thấy tình hình diễn biến phức tạp, Xã đội phó Nguyễn Đức Thu cùng anh em quân dự bị động viên đã nhóm họp chủ động phân công nhau làm các công việc đối phó với mưa lũ. Cùng lúc đó, được tin báo cây si cổ thụ ở đầu thôn 2 đã bật gốc đổ đè lên đường điện khiến dây điện đứt sà xuống đất, Xã đội phó Nguyễn Đức Thu đã phân công Đội trưởng Dân quân tự vệ thôn Khổng Minh Hiệp gác tại đây để báo cho người dân không đi qua tránh nguy hiểm, còn anh cùng các đồng chí Nguyễn Văn Toàn, Phạm Văn Nhật, Dương Thừa Trí, Phạm Ngọc Tân, Hà Văn Cảnh... tỏa xuống các hộ giúp dân sơ tán tài sản và đưa dân đi tránh lũ. Cho đến sáng, tất cả lại cùng dồn sức giải phóng cây si đổ để giải tỏa giao thông.

Trong suốt đợt mưa lũ, lực lượng dự bị động viên và dân quân tự vệ xã Văn Lãng đã tích cực chủ động cùng với nhân dân phòng chống thiên tai và khi lũ đi qua, họ lại tất bật giúp bà con thu dọn nhà cửa, làng mạc, tổ chức dọn dẹp vệ sinh môi trường. Khi chúng tôi về Văn Lãng thì lực lượng dân quân tự vệ ở đây đang chuyển đất sạt lở trên con đường dẫn vào xã. Xã đội trưởng Nguyễn Văn Thoa cho biết, Văn Lãng có tất cả 88 quân nhân dự bị động viên, 53 dân quân tự vệ. Tuy cuộc sống của gia đình còn nhiều khó khăn, đại đa số làm nông nghiệp nhưng ý thức tự giác rất cao, khi cần tập trung là anh em có mặt đông đủ; hễ có nhiệm vụ là điều động lực lượng được ngay. Và đợt mưa lũ vừa rồi đã một phần thể hiện điều đó.

Không chỉ với Văn Lãng, trong suốt những ngày qua, cùng đoàn công tác của Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh về các vùng bị ngập lũ, được tận mắt chứng kiến cán bộ, chiến sỹ lực lượng vũ trang tỉnh và các đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn đang tích cực tham gia vét bùn, vệ sinh môi trường, khắc phục hậu quả sau lũ càng thấu hiểu hơn nỗi vất vả của các anh. Trên đường phố Yên Bái, những học viên của Trung đoàn 121 thuộc Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, già có, trẻ có đang đánh vật với những đống bùn, rác rưởi cao chất ngất - sản phẩm của trận ngập lụt vừa mới rút.

Dấu vết của lũ lụt vẫn còn để lại những ngấn nước trên tường nhà dân cao đến hàng mét. Toàn bộ số quân tham gia khắc phục hậu quả của lụt là học viên lớp chuyển hạng dự bị động viên của Trung đoàn 121 đang trong giai đoạn chuẩn bị kết thúc khóa học. Thượng tá Phạm Văn Cường - Chính ủy Trung đoàn 121 khẳng định: “Chính những đợt hành quân dã ngoại, những đợt đi cứu trợ đồng bào lũ lụt và tham gia lao động như thế này là những bài học sống động nhất về ý thức công dân, ý thức của người quân nhân cách mạng, trách nhiệm xã hội đối với dân, với nước”.

Trở lại với câu chuyện của các chiến sỹ quân dự bị động viên, dân quân tự vệ xã Văn Lãng. Những ngày qua, câu chuyện về họ đã lan tỏa trong nhân dân, trong cả các đơn vị lực lượng vũ trang tỉnh Yên Bái với những lời ngợi khen tốt đẹp. Dù họ không là quân nhân tại ngũ, nhưng từ những năm tháng trong quân ngũ, được rèn giũa mang trong mình phẩm chất, truyền thống tốt đẹp của anh bộ đội Cụ Hồ, phẩm chất của người chiến sĩ, người quân nhân cách mạng như một hành trang quý báu.

Và người viết bài này cho rằng, đã có một một sức mạnh diệu kỳ lan toả, xuyên suốt như một sự thẩm thấu tự nhiên giữa các thế hệ, giữa mỗi cá nhân trong môi trường quân ngũ và nó luôn được phát huy, được tỏa sáng trong mọi lúc, mọi nơi của cuộc sống đời thường, đó chính là "chất lính"!

Năm Thủy