ĐTĐ là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh mạch máu như: bệnh mạch vành, đột quỵ, mạch máu ngoại vi, giảm thị lực, mù lòa, tổn thương thận, loét bàn chân, cắt cụt chi, bất lực tình dục.

Theo y tế thế giới thì ĐTĐ gồm các loại như:

+ ĐTĐ typ 1 chiếm 5% - 10%, phần lớn ở trẻ em, thường có yếu tố miễn dịch hay còn gọi ĐTĐ phụ thuộc Insulin.

+ ĐTĐ typ2 chiếm 90% - 95%, thường gặp ở tuổi trên 30 hay còn gọi ĐTĐ không phụ thuộc Insulin. ĐTĐ typ2 hoàn toàn có thể phòng chống được.
Ngoài ra còn có ĐTĐ thai kỳ, ĐTĐ do hóa chất hoặc bệnh lý của hệ thống nội tiết, viêm tụy...

Bệnh ĐTĐ là một vấn đề rất quan trọng và hết sức nguy hiểm đang gia tăng nhanh chóng trên toàn cầu, trong đó có ở Việt Nam cũng như Yên Bái. Điều tra dịch tễ học bệnh ĐTĐ và các yếu tố nguy cơ năm 2002 tại Việt Nam và Yên Bái cho thấy, tỷ lệ mắc bệnh ĐTĐ là 2,7%. Từ tháng 7-11/2008, điều tra dịch tễ học ĐTĐ trên toàn quốc lần hai, dự báo tỷ lệ mắc bệnh tăng gấp đôi so với năm 2002. Ở Yên Bái, chỉ tính năm 2006, tại Trung tâm Nội tiết tỉnh khám và quản lý khoảng 8.000 lượt bệnh nhân ĐTĐ thì năm 2007, con số này đã tăng lên 10.000 lượt bệnh nhân và trong 10 tháng của năm 2008 đã khám, quản lý hơn 10 nghìn lượt bệnh nhân ĐTĐ.

Để giảm bớt gánh nặng bệnh tật và tử vong do bệnh ĐTĐ gây ra, toàn dân và cả xã hội hãy tích cực phòng chống bệnh ĐTĐ. Bởi tất cả người trưởng thành trên 30 tuổi và có kèm theo các yếu tố như béo/qua cân có chỉ số khối cơ thể > 23 (Bình thường chỉ số  khối cơ thể = Cân nặng cơ thể/Chiều cao (m)2 = 18 - 22,9) và có  tăng huyết áp, tiền sử gia đình mắc bệnh ĐTĐ (bố, mẹ, anh, chị, em ruột...), phụ nữ có tiền sử sinh con nặng > 4.000gr (4kg), rối loạn dung nạp đường huyết, rối loạn dung nạp đường huyết lúc đói đều có nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ typ2 trong tương lai.

Phòng chống bệnh ĐTĐ trước hết bằng việc điều chỉnh lối sống. Lối sống đóng vai trò quan trọng đối với sự xuất hiện và phát triển bệnh ĐTĐ typ2, đặc biệt là thừa cân, béo phì, không hoạt động thể lực, chế độ ăn không cân đối, không hợp lý. Có thể điều chỉnh lối sống bằng tăng cường luyện tập thể lực trên nguyên tắc:

+ Phải lựa chọn loại hình luyện tập phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, công việc, sở thích mỗi cá nhân, điều kiện thời tiết... và từ 45 phút đến 1 giờ đồng hồ mỗi ngày.

+ Bằng chế độ ăn cân đối và hợp lý, ăn theo nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể, duy trì cân nặng lý tưởng (lấy chiều cao trừ đi 100 rồi chia cho 10, nhân với 9 được cân nặng lý tưởng); không nên ăn mặn, dưới 300gr muối/người/tháng; ăn ít đường, không ăn bánh kẹo, nước ngọt trước bữa ăn; ăn chất béo có mức độ, ăn thêm dầu 600gr/người/tháng; ăn vừa phải thức ăn dầu đạm (thịt, cá, trứng, sữa), tối thiểu 3 bữa cá/tuần; tăng cường các sản phẩm chế biến từ đậu tương; ăn nhiều rau quả có nhiều vitamin, chất khoáng chất xơ; bảo đảm vệ sinh thực phẩm, tổ chức bữa ăn gia đình ngon lành, tình cảm, tiết kiệm, mỗi ngày ăn 3 bữa, bữa tối không ăn no quá.

+ Ngoài ra nên khám sức khỏe định kỳ 6 tháng - 1 năm/lần, phát hiện sớm bệnh, đến ngay cơ sở y tế khi thấy mệt mỏi, sút cân, nhìn mờ, môi khô, khát nước... không rõ nguyên nhân.

+ Xây dựng nếp sống văn minh, khỏe mạnh, tạo môi trường làm việc khoa học, hợp lý, tránh stress, kịp thời phát hiện các nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ để can thiệp.

T.L