Trước đây, tình trạng trẻ em bị xâm hại tình dục chỉ xảy ra ở những vùng sâu, vùng xa trong tỉnh, nơi trình độ dân trí còn thấp. Hiện nay, ngày càng có nhiều vụ xâm hại tình dục trẻ em được phát hiện tại các khu vực đô thị. Nạn nhân là các em gái tuổi từ 10 - 16, thậm chí có những bé gái mới chỉ 4 - 5 tuổi. Từ năm 2005 đến nay, trên địa bàn tỉnh Yên Bái đã xảy ra hàng chục vụ xâm hại tình dục trẻ em. Các địa phương có nguy cơ cao về tình trạng trẻ bị xâm hại tình dục là huyện Mù Cang Chải, Văn Yên, Trấn Yên và thành phố Yên Bái.

Quan tâm đến vấn đề trẻ em bị xâm hại, trẻ vi phạm pháp luật, các ban, ngành của tỉnh đã triển khai nhiều đề án với các biện pháp nhằm giảm thiểu tình trạng này. Đó là Đề án về đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm xâm hại trẻ em và tội phạm trong lứa tuổi chưa thành niên (gọi tắt là Đề án 4), trong đó đặc biệt là Đề án 19 với 3 đối tượng là trẻ em bị lao động trong môi trường độc hại, trẻ em phải lao động trước tuổi và trẻ em bị xâm hại tình dục.

Đề án đã tiến hành điều tra cơ bản tại những xã trọng điểm có nguy cơ cao xảy ra tình trạng trẻ bị xâm hại tình dục tại cộng đồng, trên cơ sở xây dựng mô hình điểm sau đó đánh giá hiệu quả hoạt động của mô hình và nhân rộng ra các địa phương khác. Năm 2005, Ủy ban Dân số - Gia đình & Trẻ em tỉnh Yên Bái, nay là Chi cục Dân số - Gia đình & Trẻ em đã xây dựng thí điểm mô hình phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em tại cộng đồng ở phường Nguyễn Phúc, thành phố Yên Bái.

Tuy nhiên, việc triển khai này thiếu đồng bộ nên hiệu quả không cao và cũng vì thế mà không có mô hình nào được nhân rộng thêm. Mặt khác, việc quản lý các loại văn hóa phẩm chưa được chặt chẽ. Bên cạnh đó, một số gia đình do thiếu thông tin hoặc không mấy quan tâm đến trẻ, để trẻ ở nhà một mình hoặc để các em đến trường qua những khu vực vắng mà không có người lớn đưa đón nên đã bị kẻ xấu lợi dụng. Công tác giáo dục, tuyên truyền còn mang tính hình thức, chưa sinh động, chưa thu hút được các em. Bố mẹ của các em ở một số khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa, vùng dân tộc thiểu số chưa quan tâm đến giai đoạn thay đổi tâm sinh lý của trẻ đã dẫn đến việc các em bị cuốn vào các hoạt động không lành mạnh mà gia đình không hề hay biết. Đến khi có sự việc xảy ra, nhiều gia đình lại không muốn tố giác vì sợ ảnh hưởng đến cuộc sống sau này của con mình.

 Chính những yếu tố này đã khiến nhiều kẻ phạm tội thoát khỏi sự trừng phạt của pháp luật. Mặt khác, do pháp luật còn nhiều kẽ hở nên tình trạng trẻ bị xâm hại vẫn không được giải quyết một cách triệt để. Khung pháp luật về bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em mới chỉ tập trung điều chỉnh một số hình thức xâm hại tình dục trẻ em nghiêm trọng. Và pháp luật cũng chỉ chú ý phòng ngừa tình trạng xâm hại tình dục trẻ em tại gia đình chứ chưa chú ý đến việc phòng ngừa tình trạng này xảy ra ở nhà trường, nơi làm việc...

Đặc biệt, vấn đề giáo dục giới tính cũng như giáo dục để giúp các em biết cách tự bảo vệ chưa được chú trọng.
Trẻ em là tương lai của mỗi gia đình và của cả xã hội. Do vậy, việc ngăn ngừa cũng như đấu tranh với các hình thức xâm hại trẻ em là công việc không của riêng một ngành, một cấp nào mà cần sự đồng lòng chung sức của toàn xã hội.

 Thanh Tân