Từ ngày 1/4, cùng với nhiều tỉnh, thành trên toàn quốc, Yên Bái tiến hành cân kiểm tra tải trọng xe trên tuyến quốc lộ 70. Theo số liệu thông kê, đến 14h ngày 18/5 (gần năm mươi ngày ra quân), lực lượng liên ngành đã tiến hành cân 3.192 xe, phát hiện 224 xe vi phạm. Theo ông Mai Văn Bộ- Chánh Thanh tra giao thông, Sở Giao thông Vận tải Yên Bái, lượng xe quá tải  phát hiện xử phạt ít một phần do cánh lái xe không dám chở quá tải trọng, tuy nhiên một phần do cánh tài xế sử dụng nhiều chiêu  để lách trạm cân.

Trở lại thời gian trước, khi được đặt tại ngã ba Khánh Hoà (Lục Yên), đây có thể được coi là địa điểm lý tưởng để kiểm tra tải trọng, tất cả xe quá tải đều phải qua điểm chốt chặn cuối cùng này trước khi sang địa bàn tỉnh Lào Cai. Tuy nhiên, để đối phó, cánh lái xe sử dụng chiêu xuống tải sang xe khác rồi ung dung chạy qua trạm, sau đó lại bốc hàng lên. Vụ chiếc container BKS 20C - 022.64 kéo rơ mooc BKS 20R - 000.44 chở quá tải gây tai nạn chết người tại Bảo Yên - Lào Cai là một điển hình cho hình thức này. Tuy nhiên, từ khi trạm cân chuyển về Km 33+100, chiêu được cánh tài xế lựa chọn là đi đường vòng “né” trạm.

 Có mặt tại Km 12 (thị trấn Yên Bình, huyện Yên Bình), mới hơn 9h sáng nhưng chúng tôi đã đếm được hàng chục xe tải chở hàng phủ bạt kín nằm “án binh bất động”. Lân la vào một quán ăn gần đó tìm hiểu, bà chủ quán cho biết: Toàn xe quá tải đấy, họ chờ tối mới “hành quân”. Từ giờ đến chiều còn nhiều nữa!

Để “mục sở thị” quá trình lách trạm cân của cánh tài xế, chúng tôi đã có một đêm trắng cùng xe quá tải. Hơn 22 h đêm, khu vực chợ thị trấn Yên Bình náo động bởi tiếng gầm rú phát ra từ động cơ của những xe siêu trường, siêu trọng. Tuy nhiên quan sát, hãn hữu lắm chúng tôi mới thấy có xe tiến về phía trạm cân để kiểm tra, đa số còn lại tiếp tục dừng lại bên đường chờ đợi “thời cơ”. Theo nguồn tin riêng của phóng viên, để lách trạm cân, cánh lái xe chọn đường Nguyễn Tất Thành rồi rẽ vào đường Nguyễn Đức Cảnh đi ngược lên km 9 hoặc rẽ vào đường Thanh Liêm (xã Minh Bảo) ra quốc lộ 70. 

23h, “phục kích” tại khu vực cổng chào trên đường Nguyễn Tất Thành. Đúng như dự đoán, chỉ sau ít phút cả một đoàn xe tải trọng lớn loại 6 trục phủ kín bạt nối đuôi nhau lao ầm ầm theo hướng Yên Bình - Yên Bái. Dẫn đầu là xe biển kiểm soát 19C - 04191. Đến khu vực ngã tư giao cắt với đường Nguyễn Đức Cảnh, các xe đồng loạt giảm tốc độ rồi rẽ trái ra hướng chợ Yên Thịnh, đi ngược về ngã ba km 9 (Yên Bình) rồi rẽ lên Lào Cai. Chỉ trong vòng hơn 1 giờ đồng hồ, chúng tôi đếm được gần 20 xe quá tải chạy qua cung đường này. Theo ông Phong, chủ quán hàng ăn đêm cho biết: Gần mười đêm rồi, đêm nào cũng có tới vài chục chiếc xe tải trọng lớn chạy qua đây! Quan sát, chúng tôi nhận thấy, những xe quá tải này không nối đuôi nhau chạy liên tục mà phân thành các tốp nhỏ từ 2 đến 5 chiếc và di chuyển cách nhau từ 10 - 30 phút một tốp.

Ở một mũi khác, vào khoảng 3h sáng tại đầu đường Thanh Liêm (Trung tâm Giới thiệu việc làm thuộc Sở Lao động – Thương Binh xã hội), trong vòng hơn giờ đồng hồ, nhóm phóng viên đếm được gần chục xe tải phủ bạt lặc lè chạy qua. Tìm hiểu được biết, để né trạm cân và lực lượng chức năng, những chiếc xe này đã lựa chọn di chuyển theo quốc lộ 32, qua cầu Yên Bái, vào thành phố, rồi từ đó rẽ vào đường Thanh Liêm (Minh Bảo)  ra quốc lộ 70 khu vực xã Đại Đồng.

Chủ một quán nước khu vực ngã ba giao cắt ra quốc lộ 70 cho biết, những ngày gần đây, buổi trưa và ban đêm ngày nào cũng có xe quá tải chạy vào tuyến đường trên, nhưng để đi lọt, xe nào cũng phải trả “phí” cho “cò” dẫn đường. “Cò” đa phần là người dân địa phương, khi thấy các xe quá tải dừng đỗ bên đường họ đặt vấn đề rồi dẫn đường cho các xe này đi “vòng” không qua trạm cân. Tuyến đường từ xã Minh Bảo sang Đại Đồng thời gian qua đã được tu sửa, nâng cấp một số đoạn và đã có biển cấm xe 3 trục ở 2 đầu đường, nhưng những ngày qua  đã “bất đắc dĩ” phải “gánh” nhiều xe  tải  trọng lớn.

Ông Bùi Anh Toàn - Chủ tịch UBND xã Minh Bảo lo lắng: “ Có chiều dài hơn 10 km, mặt đường nhỏ hẹp, trong khi đó nhiều đoạn đã xuống cấp, nếu cứ để các loại xe siêu trường, siêu trọng như thế này chạy qua chẳng mấy chốc đường này sẽ bị phá nát. Không những vậy, xe  còn  gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông”.

Điều lo lắng của ông Toàn đã thành sự thật. Vào hồi 14 h 30, ngày 19/5, để tránh trạm cân, đã có 6 chiếc xe tải trọng lớn đi từ Km 6 vào đường này. Đến địa phận thôn Bảo Thịnh, chiếc xe BKS 89C-01232 đã đâm vào xe mô tô BKS 21B1-26250 do chị Nguyễn Thị Nụ điều khiển. Hậu quả là chị Nụ bị gẫy chân, phải nhập viện, toàn bộ phần đầu xe mô tô bị hư hỏng. Ngay sau khi tai nạn xảy ra, lực lượng công an giao thông thành phố đã có mặt tại hiện trường, tạm giữ phương tiện gây tai nạn và xử lý theo qui định.

Nhiều xe qua tải dừng đỗ bên đường tại Km12 để chờ thời cơ lách Trạm cân. (ảnh chụp 10 giờ sáng ngày 17/5)

Tìm hiểu được biết, theo Kế hoạch số 03 của lực lượng liên ngành Công an tỉnh – Sở Giao thông Vận tải Yên Bái, trạm cân di động sẽ được đặt tại 3 địa điểm chính tại: Km 31+800, Km 98+020 quốc lộ 70, Km192+900 quốc lộ 32. Sau hơn 1 tháng triển khai kiểm tra tải trọng tại Km31+800, Km 98+020, quốc lộ 70 tình trạng xe quá tải đã giảm. Tuy nhiên, từ ngày 9/5,  trạm cân được chuyển về đặt tại Km 33+100 ( Km 10 Yên Bình – PV), số xe quá tải có cơ hội “né” trạm cân ngày một nhiều.

Lý giải về việc đặt trạm cân tại khu vực này, ông Nguyễn Quang Bình, Phó chánh Thanh tra giao thông, Trạm trưởng trạm cân cho biết, địa điểm đặt trạm cân phải đảm bảo yêu cầu về mặt đường rộng, thông thoáng, không gây ùn tắc và mất an toàn giao thông. Sau khi triển khai cân kiểm tra tải trọng tại 2 địa điểm tại Km31+800 và Km 98+020 Quốc lộ 70, lãnh đạo 2 ngành công an - giao thông vận tải đã thống nhất đặt trạm cân tại đây.

Có thể nói, việc đặt trạm cân tại Km 33+100 đã cho thấy nhiều bất cập, vô tình tạo kẽ hở để cho cánh tài xế lách trạm cân, gây bức xúc trong nhân dân, đặc biệt là nhiều tuyến đường trong thành phố có nguy cơ bị “băm nát”. Để việc triển khai cân kiểm tra tải trọng được hiệu quả, các ngành chức năng cần nhanh chóng di dời trạm cân đến một vị trí “đắc địa”, hạn chế tối đa xe tải đi “vòng” lách trạm. Đồng thời tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, nhất là vào ban đêm; kiên quyết buộc xe hạ tải và xử lý theo đúng qui định.

Bên cạnh đó, các cấp, chính quyền cần xem xét hỗ trợ mặt bằng, kinh phí, nhân lực, cơ sở vật chất…nhằm phục vụ cho tốt cho việc hạ tải cũng như quá trình làm việc của các cán bộ tại trạm cân. Từ thực thế này cho thấy, nhận thức về chở quá tải của các chủ hàng, lái xe vẫn còn thấp, chưa có nhiều chuyển biến, vì vậy, công tác tuyên truyền, giáo dục về tác hại và hậu quả của việc chở quá tải phải được làm tốt hơn, từ chủ doanh nghiệp cho đến người làm thuê. Có làm tốt những giải pháp trên, mục tiêu kiểm soát tải trọng xe đảm bảo giao thông mới đem lại hiệu quả.

 Hùng Cường - Văn Thông