>>Khó thực hiện Dự án chăn nuôi trâu, bò cho hộ nghèo ở Văn Chấn vì thiếu... đất trồng cỏ / Khôi phục và phát triển đàn đại gia súc

Lòng vòng mãi rồi chúng tôi cũng đến được nhà chị Nông Thị Hương thôn Làng Đát, xã Trung Tâm, thuộc diện hộ nghèo được xét hỗ trợ trâu cái sinh sản theo Đề án của huyện. Được biết, gia đình chị đã hoàn thành chuồng trại từ rất lâu, hiện chờ hỗ trợ vốn để mua trâu.

Khi chúng tôi ngỏ ý đi xem chuồng nuôi trâu gia đình đã làm thì cháu Vĩ (con trai chị) reo to: “Mẹ ơi nhà mình sắp được lấy trâu rồi!”. Cu Vĩ mới học lớp mầm non 5 tuổi, thế mà nó đã tỏ tường đủ chuyện. Nó liến thoắng: “Cháu thích trâu lắm, có trâu cháu sẽ đi lấy cỏ, chăn trâu nữa!”.

Chị Hương cho biết, vào tháng 5/2010 thôn Làng Đát đã họp và bình xét 2 hộ được hỗ trợ trâu cái theo Đề án, gia đình đã triển khai làm chuồng với nền bê tông, cột gỗ, mái lợp phibrô xi măng. Tuy nhiên, đến cuối năm 2011 mới được nghiệm thu và được hỗ trợ tiền làm chuồng là 1 triệu đồng và mãi đến bây giờ vẫn chưa được làm thủ tục vay vốn để mua trâu cái. Có chuồng, không có trâu, hiện gia đình tạm thời cho người anh em nhốt nhờ 2 con trâu.

Vòng xuống nhà anh Lương Văn Miến ở thôn Lũng Cọ là một trong hai hộ nghèo của thôn cũng được hưởng Đề án. Nhưng chuồng trâu đã được gia đình dỡ bỏ chỉ còn trơ cái nền được đổ bê tông trông dày và chắc chắn.

Thấy cán bộ xã đi cùng, chị vợ anh Miến nghĩ sắp được vay tiền mua trâu vội giục chồng: “Mai anh ở nhà làm lại cái mái chuồng trâu đi chứ”. Chị phân trần, lúc triển khai xã cứ giục nên gia đình làm vội để nghiệm thu. Đợi nhiều tháng rồi, sợ mấy cái cột gỗ không chịu được đổ xuống vỡ mất mấy tấm lợp thì phí nên đành phải dỡ xuống.

Ông Lý Văn Quy - Chủ tịch UBND xã Trung Tâm cho biết: Thực hiện sự chỉ đạo của UBND huyện, xã đã thành lập Ban chỉ đạo hỗ trợ phát triển chăn nuôi trâu, bò cho các hộ nghèo. Trong tháng 5/2010, các thôn đã triển khai họp bình xét công khai tại thôn bằng các phương pháp như bình chọn hoặc bốc thăm đối với các hộ nghèo. Qua đó, đã có 25 hộ được lựa chọn và có đơn đăng ký thực hiện hỗ trợ trâu cái sinh sản.

Ngày 5/6/2010, UBND xã Trung Tâm đã có công văn, kèm theo danh sách 25 hộ nghèo đăng ký thực hiện Đề án gửi UBND huyện, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) huyện để báo cáo triển khai các bước tiếp theo.

Tuy nhiên, đến cuối năm 2011, huyện mới nghiệm thu được 20 hộ đạt tiêu chí. Còn việc hỗ trợ vốn mua trâu cái sinh sản, các hộ vẫn phải chờ đợi suốt từ đó đến nay khiến bà con không yên tâm sản xuất, bức xúc, nhiều lần đề nghị xã xem xét tiếp tục triển khai…

Đề án hỗ trợ chăn nuôi trâu, bò cho các hộ nghèo huyện Lục Yên giai đoạn 2010- 2011 được thực hiện tại 23 xã trong huyện. Cụ thể, tại 7 xã vùng 135 đặc biệt khó khăn gồm: Khánh Thiện, An Phú, Tân Lập, Phan Thanh, Khánh Hòa, Phúc Lợi, Trung Tâm… được hỗ trợ mua trâu cái sinh sản tổng số 350 con. Còn lại 16 xã ngoài vùng 135 được hỗ trợ mua bò cái sinh sản tổng số 850 con, hỗ trợ mua bò đực giống 18 con.

Ông Hoàng Văn Số - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Lục Yên: Việc triển khai thực hiện Đề án chậm có nhiều nguyên nhân cả chủ quan và khách quan. Khi mới thực hiện Đề án, trên địa bàn huyện xảy ra dịch lở mồm long móng (tháng 9/2010). Ngay sau khi dịch được khống chế, UBND huyện đã có hội nghị chung tiếp tục triển khai. Nhưng các tháng cuối năm 2010, đầu năm 2011 lại xảy ra rét đậm, rét hại làm chết 765 con trâu, bò, dê trên địa bàn huyện nên cũng ảnh hưởng không nhỏ tới Đề án. Về chủ quan, công tác triển khai ở các xã để các hộ bình xét, đăng ký còn khó khăn nên số lượng đăng ký chưa nhiều, mới đạt trên 50% đề án (185 trâu cái, 350 bò cái).

Đề án thực hiện hỗ trợ cho vay vốn không tính lãi mua trâu, bò cái sinh sản, mức giá một trâu cái sinh sản tối đa được vay là 10 triệu đồng, một bò cái sinh sản tối đa được vay là 6 triệu đồng. Các hộ nghèo tham gia Đề án được vay không tính lãi từ nguồn ngân sách, thông qua Ngân hàng Chính sách Xã hội, thời gian vay tối đa là 5 năm.

Đề án thực hiện hỗ trợ cấp không bò đực giống mức tối đa được hỗ trợ là 10 triệu đồng; hỗ trợ hộ nhận nuôi trâu, bò trồng cỏ 250.000 đồng để trồng 1000m² cỏ trở lên; hỗ trợ mỗi hộ tham gia Đề án 1 triệu đồng để làm chuồng nuôi trâu, bò.

Ngoài ra, Đề án có qui định các giải pháp kỹ thuật về giống, chuồng, chăm sóc, nuôi dưỡng, triển khai tập huấn kỹ thuật cho các hộ tham gia…

Đặc biệt, trách nhiệm của UBND huyện, ngành chức năng, các xã và gia đình được hỗ trợ vốn đều được qui định thực hiện nhiệm vụ cụ thể trong Đề án. Tuy nhiên, thời gian thực hiện Đề án (2010- 2011) đã qua nhiều tháng nhưng nhiều hộ nghèo ở các xã vẫn chưa được vay vốn để mua trâu, bò khiến các hộ dân bức xúc liên tục đề nghị xã, huyện xem xét.

Tính đến ngày 10/7/2012, toàn huyện mới thực hiện hỗ trợ 137 con trâu, bò (59/350 con trâu cái, đạt 16,8%; 78/850 con bò cái, đạt 9,1%). Cũng như xã Trung Tâm, hiện còn 10 xã nữa hoàn toàn chưa được hỗ trợ vay vốn mua trâu, bò cái sinh sản.

Kinh phí Ngân hàng Chính sách Xã hội huyện đã giải ngân cho các hộ vay mua 137 con trâu, bò là 1,058 tỷ đồng. Kinh phí hỗ trợ trồng cỏ cho 31 hộ là trên 3,3 triệu đồng; hỗ trợ các hộ làm chuồng cho trâu, bò là 352 triệu đồng. 

Trong thực tế, việc thực hiện chuyển đổi cơ cấu kinh tế, sự hỗ trợ của Nhà nước về chính sách khuyến khích phát triển sản xuất nông lâm nghiệp đạt được nhiều kết quả. Đặc biệt, việc phát triển chăn nuôi trâu, bò là một hướng giảm nghèo có tính khả thi bởi trâu, bò có giá trị kinh tế cao, dễ nuôi, tận dụng được lao động.

Việc thực hiện Đề án hỗ trợ phát triển chăn nuôi trâu, bò cho các hộ nghèo trên địa bàn huyện sẽ tạo điều kiện sớm giảm nghèo cho các hộ. Khi thực hiện Đề án, nhiều xã, nhiều hộ đăng ký tham gia nhưng chưa được đáp ứng như đã triển khai, không bảo đảm thời gian đề ra, làm giảm lòng tin của người dân với chính quyền địa phương cơ sở. Thực tế, việc thẩm định chuồng trại chậm tiến độ khiến việc lập kế hoạch xin vay vốn tương ứng số thẩm định trong năm cũng chậm theo.

Nhiều chuồng trâu đã bị dỡ bỏ còn trơ lại nền.

Vấn đề này được ông Hoàng Ngọc Giang- Phó giám đốc Chi nhánh Ngân hàng Chính sách Xã hội huyện cho biết: Căn cứ vào kết quả nghiệm thu chuồng, diện tích trồng cỏ đối với các hộ của Phòng NN&PTNT huyện, đơn vị sẽ tổng hợp nhu cầu vay vốn và triển khai đầy đủ các bước thủ tục cho các hộ theo qui định. Do việc nghiệm thu chậm nên đơn vị cũng không kịp đề nghị cấp vốn để thực hiện ngay trong năm 2011 của giai đoạn.

"Vừa qua, đơn vị đã tổng hợp nhu cầu vay vốn Đề án chăn nuôi trâu, bò đề nghị tỉnh cấp kinh phí bổ sung năm 2012 với tổng kinh phí 1,684 tỷ đồng để hỗ trợ các hộ vay mua 97 trâu cái, 119 bò cái. Số vốn đề nghị tỉnh cấp tương đương với số chuồng trâu, bò đã được nghiệm thu đạt tiêu chí và đã được hỗ trợ làm chuồng" - ông Giang nói.

Đề án hỗ trợ phát triển chăn nuôi trâu, bò cho các hộ nghèo huyện Lục Yên giai đoạn 2010- 2011 được triển khai còn nhiều tồn tại, bất cập trong quá trình thực hiện.

Để Đề án có tính khả thi, có hiệu quả thiết thực cả về mặt kinh tế và xã hội, Ban chỉ đạo cấp huyện và xã cần có sự chỉ đạo thường xuyên, cùng tháo gỡ giải quyết vướng mắc nảy sinh. Trong điều kiện Đề án chậm hoặc chưa thực hiện tại các xã, ban chỉ đạo các cấp cần tuyên truyền để người dân nắm rõ, đầy đủ thông tin cần thiết và yên tâm tiếp tục tham gia Đề án và giúp cho việc triển khai các chính sách xã hội khác sau này ở địa phương được người dân ủng hộ.

Ban chỉ đạo các cấp tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các tổ chức đoàn thể xã hội, nhất là Ngân hàng Chính sách Xã hội để tiến hành bổ sung, giải ngân cho các hộ vay vốn đầy đủ và kịp thời, bảo đảm sử dụng vốn đúng mục đích, trả nợ vốn vay đúng thời hạn. Cùng với đó, đề nghị nâng mức kinh phí hỗ trợ vay vốn mua trâu, bò lên để phù hợp với giá trâu, bò trên thực tế.

Huy Phong