Doanh nghiệp xây dựng công trình gây bức xúc

Vụ việc lên đến đỉnh điểm vào sáng ngày 27/8/2012 tại địa điểm tổ 11,12 phường Pú Trạng. Mặc dù chưa được sự đồng thuận của nhân dân, Công ty cổ phần Phát triển cơ sở hạ tầng Viễn tin thi công xây dựng đã tự ý chuyển vật liệu xây dựng cùng trang thiết bị lắp đặt công trình trạm thu phát sóng BTS tại nhà ông Phan Đức Thắng ở tổ 11. Hơn 30 hộ dân đã đổ ra đường dùng cây cối, đất đá cản không cho xe ô tô của Công ty đi vào hiện trường và báo cho chính quyền phường đến giải quyết.

Ông Nguyễn Ngọc Hoan, Bí thư Chi bộ 11 cho biết, đầu tháng 10/2011, Công ty Viễn thông tỉnh Yên Bái đã thuê người đào móng xây dựng cột BTS cấp I thu phát sóng điện thoại di động trên khu đất nhà ông Phan Đức Thắng ở giữa khu dân cư của tổ 11,12. Nhân dân thấy nhiều dấu hiệu sai phạm nên đã báo cáo ngay với cấp ủy chính quyền phường Pú Trạng.

Sáng ngày 7/10/2011, Ông Bùi Quang Luật - Chủ tịch UBND phường cùng cán bộ tư pháp, cán bộ địa chính phường, đại diện cấp uỷ, Mặt trận Tổ quốc, tổ dân phố và một số chủ hộ ở khu vực đã họp tại địa điểm. Tại cuộc họp đã có kết luận về những sai phạm của Công ty như: không xin cấp giấy phép xây dựng; không thông qua chính quyền địa phương; gây nhiều sự bất bình trong dân và yêu cầu Công ty cho ngừng và đình chỉ thi công nhưng Công ty vẫn phớt lờ và tiếp tục xây dựng.

Đến ngày 18/10/2011, cấp uỷ, chính quyền 2 tổ dân phố đã tiến hành lập biên bản, yêu cầu Công ty ngừng xây dựng nhưng không chấp nhận yêu cầu của nhân dân đơn vị này vẫn tổ chức cho công nhân vào xây dựng. Chính vì vậy, ngày 31/10/2011, nhân dân đã mời cán bộ tư pháp phường, công an khu vực cùng chứng kiến lập biên bản yêu cầu Công ty ngừng xây dựng công trình.

Tiếp đến đầu năm 2012, UBND phường Pú Trạng đã chỉ đạo họp nhân dân 2 tổ dân phố do ông Bùi Quang Luật - Chủ tịch UBND phường trực tiếp chủ trì. Cuộc họp có cả đại biểu của Viễn thông Yên Bái, Công ty Viễn thông Miền Tây và bên thi công. Kết luận của cuộc họp là Công ty Viễn thông có những hành vi vi phạm như đã nêu trên và nhân dân vẫn không đồng thuận cho xây dựng trạm BTS trong khu dân cư, đề nghị chuyển ra nơi khác thưa dân hơn. 

Không đồng ý với kết luận của cuộc họp, Công ty Viễn thông Yên Bái đã tiếp tục hoàn thiện làm các thủ tục pháp lý và yêu cầu phường Pú Trạng tổ chức họp dân. Ngày 5/8/2012, UBND phường tổ chức cuộc họp, do ông Bùi Quang Luật chủ trì. Cuộc họp đã đi đến kết luận, yêu cầu chuyển trạm BTS này ra ngoài khu dân cư tổ 11,12.

Nguyên nhân chính mà nhân dân 2 tổ đưa ra vì lo phát sinh một số bệnh trầm trọng nguy hiểm đến tính mạng của nhân dân và các thế hệ con cháu. Tư tưởng nhân dân không ổn định luôn lo lắng, không yên tâm làm ăn công tác.

Song, bất chấp kết luận của cuộc họp ngày 25/8/2012, công ty này vẫn cho tiếp tục xây dựng. Đây là nguyên nhân chính để gây bức xúc, nhân dân  làm rào chắn không cho xe chở nguyên vật liệu vào.

Ngày 10/9/2012, UBND phường lại tiếp tục tổ chức cuộc họp lần thứ 7 để giải quyết vụ việc này, thành phần họp gần như có mặt đầy đủ các cơ quan chức năng từ tỉnh, thị xã Nghĩa Lộ, phường và cấp uỷ, chính quyền cơ sở và nhân dân 2 tổ. Rất nhiều lập luận của các đại diện chức năng đưa ra để bảo vệ quan điểm.

Trạm thu phát sóng thông tin di động (Base Transceiver Subsystem, gọi tắt là BTS) là trạm phát sóng trung gian, thiết lập kết nối vô tuyến với điện thoại di động. Vì vậy, chất lượng các cuộc gọi điện thoại di động ở một vùng, một khu vực  phụ thuộc nhiều vào các trạm BTS.

Theo Trung tâm Viễn thông Miền Tây thì việc đầu tư này được Sở Thông tin - Truyền thông tỉnh đầu tư xây dựng gồm 44 trạm. Hiện tại đang vướng mắc ở Trạm BTS thuộc tổ 11, phường Pú Trạng chưa thể tiếp tục việc xây dựng dự án để phục vụ nhân dân. Việc dừng một trạm thì sẽ làm chậm toàn bộ kế hoạch hoạt động của 43 trạm còn lại, vì vậy Công ty tiếp tục thi công để hoàn thiện mong nhân dân tạo điều kiện cho doanh nghiệp vào xây dựng, đồng thời nhấn mạnh: "Đơn vị đã tiếp thu ý kiến của nhân dân".

Việc xây dựng trạm BTS là cấp thiết, cho nên Công ty đã hoàn thiện các thủ tục pháp lý, cơ quan chức năng chỉ thực hiện nhiệm vụ. Công trình đã được UBND tỉnh phê duyệt xây dựng không thể di chuyển hay không cho xây dựng nữa. Còn theo Phòng Tài nguyên - Môi trường thị xã Nghĩa Lộ thì Phòng đã kiểm tra và đình chỉ thi công lần đầu tiên.

Sau đó, đơn vị thi công đã làm thủ tục và đủ điều kiện xây dựng, vì vậy doanh nghiệp tiếp tục được thi công. Đối với người dân như ông Nguyễn Ngọc Hoan là Bí thư chi bộ thôn 11 lo ngại về sức khoẻ phơi nhiễm. Nhiều trạm phát sóng được xây dựng không được sự đồng thuận của nhân dân. Nhất trí với ý kiến của ông Nguyễn Ngọc Hoan, bà Nguyễn Thị Liên - Bí thư Chi bộ thôn 12 đề nghị cơ quan xây dựng chuyển trạm ra khỏi khu dân cư vì nhân dân sở tại không đồng ý.

Ông Bùi Quang Luật - Chủ tịch UBND phường cho biết: "Đến nay, đơn vị đã có đầy đủ hồ sơ xây dựng, đã thông qua chính quyền địa phương, chỉ vướng mắc từ các ý kiến của nhân dân 2 tổ dân phố phản đối, khó khăn hiện nay là trạm BTS không thể di chuyển ra khỏi vị trí khác được. Sau vụ việc này, UBND phường đã báo cáo UBND thị xã Nghĩa Lộ xin ý kiến. UBND thị xã đã chỉ đạo UBND phường ra thông báo cho Công ty Phát triển cơ sở hạ tầng Viễn tin, Viễn thông Yên Bái, Trung tâm Viễn thông Miền Tây tạm dừng ngay việc vận chuyển vật liệu xây dựng cũng như trang thiết bị lắp đặt và xây dựng công trình trạm BTS tại tổ dân phố 11,12 phường Pú Trạng.

Công trình xây dựng trạm BTS ở tổ 11, phường Pú Trạng, thị xã Nghĩa Lộ bị tạm đình chỉ xây dựng.

Doanh nghiệp cần đối thoại với dân

Có thể khẳng định rằng trong xu thế phát triển hội nhập như hiện nay, đặc biệt là đáp ứng nhu cầu trao đổi thông tin của người dân cũng như phát triển kinh doanh, nhiều doanh nghiệp viễn thông đã triển khai phát triển các trạm BTS. Tuy nhiên, để sớm hoàn thành kế hoạch các đơn vị đã xây dựng, phát triển ồ ạt các trạm BTS trong khi lại chưa chú ý đến việc hoàn tất hồ sơ kiểm định và công bố sự phù hợp cho các trạm BTS khi đã đưa vào vận hành, khai thác.

Đặc biệt, các doanh nghiệp xây dựng chưa bao giờ làm việc với chính quyền sở tại về việc này nên mới có chuyện cách đây vài năm một công ty viễn thông đã bỏ qua các cấp chính quyền địa phương xây dựng trạm tiếp sóng tại khu Bảo tàng thị xã với lý do là được sở, ban, ngành cấp tỉnh quản lý khu đất này đã đồng ý. Chính quyền địa phương quyết định  tháo dỡ trạm, đã có nhiều ý kiến trái chiều nhưng ở đây đã thể hiện rõ vai trò quản lý nhà nước ở địa phương.

Đối với trạm BTS đang được xây dựng ở tổ 11, phường Pú Trạng đã có nhiều quyết định được cấp thẩm quyền là xây dựng ở địa điểm Trường Trung học Sư phạm nhưng từ lâu Trường đã được chuyển đổi với tên gọi là Trường THPT - Dân tộc nội trú Miền Tây. Sau đó, Trạm BTS lại đặt vào đất của nhà dân ở tổ 11 phường Pú Trạng.

Chính vì vậy lãnh đạo Phòng Phát triển Viễn thông Yên Bái đã tự tin phát biểu trước cuộc họp với dân là: "Khi bắt đầu xây dựng còn có một số thủ tục thiếu theo qui định như chuyển mục đích xây dựng, giấy phép xây dựng sau đó chúng tôi đã hoàn thiện hồ sơ. Toàn bộ dự án của chúng tôi theo ngành dọc, vì vậy chúng tôi chỉ thông báo sau khi công trình đã đi vào sử dụng chứ không phụ thuộc vào chính quyền địa phương và nhân dân".

Vấn đề này cũng được Phòng Văn hoá - Thông tin thị xã Nghĩa Lộ xác định là đến nay không thể thống kê có bao nhiêu trạm BTS và các trạm tiếp sóng di động của các mạng di động được xây dựng trên địa bàn. Hiện nay, tác động của trạm BTS đến sức khỏe người dân vẫn là vấn đề bức xúc nhất. Ngay từ khi khảo sát xây dựng trạm BTS, doanh nghiệp viễn thông chưa lần nào có cuộc làm việc với chính quyền sở tại để họp dân xin ý kiến và trực tiếp trả lời các thắc mắc.

Có lẽ trong tư duy của các doanh nghiệp chưa bao giờ có khái niệm, suy nghĩ là phải đối thoại, giải thích về lợi ích cũng như cam kết, gắn trách nhiệm bảo đảm an toàn, không ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân khi dựng trạm BTS với một lý do là cấp trên đã phê duyệt. Đã bao nhiêu lần báo chí đưa tin, bài phản ánh về  bất cập của các doanh nghiệp đầu tư trên địa bàn thị xã Nghĩa Lộ như: Nhà máy sắn gây ô nhiễm môi trường, các nhà máy thuỷ điện trên dòng Nậm Đông, Nậm Tộc chặn dòng tích nước gây thiếu nước cho sản xuất nông nghiệp, làm thay đổi dòng chảy và ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt nhưng chưa bao giờ các doanh nghiệp này cảm thấy "có lỗi" và có kế hoạch sửa chữa  những thiếu sót đã gây ra.

Đối với các doanh nghiệp viễn thông thì xây dựng trạm BTS là điều tất yếu khẳng định sự phát triển ngành viễn thông và nhu cầu đảm bảo thông tin của nhân dân. Song, những gì mà doanh nghiệp hành xử với địa phương và người dân như trên thể hiện sự yếu kém trong đạo đức kinh doanh, không tôn trọng các cơ quan quản lý Nhà nước ở địa phương. Nên chăng, các doanh nghiệp viễn thông hãy làm việc đúng với khẩu hiệu của bưu chính - viễn thông Việt Nam: "Cuộc sống đích thực" để đem đến cho người tiêu dùng Việt Nam những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống .           

Nguyễn Nhật Thanh