Không chỉ dừng lại ở việc bán mũ kém chất lượng, một số đối tượng kinh doanh còn phóng đại chất lượng, tự ý dán tem nhái các thương hiệu lớn hòng đánh lừa người tiêu dùng.

Bày bán công khai

Trên các con đường ở thành phố Yên Bái có muôn hình vạn trạng kiểu dáng MBH được người tham gia giao thông sử dụng. Loại mũ khoét sau đầu được chị em ưa chuộng, khách hàng chỉ cần bỏ ra vài chục ngàn đồng là có ngay một chiếc MBH thời trang đẹp mắt. Những loại mũ giá rẻ như vậy đang được bày bán khắp nơi trên địa bàn tỉnh nhưng chất lượng của chúng ra sao thì dường như ít ai quan tâm đến. Các loại MBH kém chất lượng, hàng nhái có dán tem được bày bán tràn lan. Không khó để mua cho mình một chiếc MBH với giá chỉ 30 - 50 ngàn đồng.

Cầm trên tay chiếc MBH thời trang bóng nhoáng màu đỏ với hình hoa văn cách điệu, bên trong lót nỉ và một lớp xốp mỏng, Trần Thị Thu Hà, sinh viên Trường Cao đẳng Y tế Yên Bái khoe: “Em vừa mua cái mũ này trên đường Điện Biên. Mấy loại MBH này vừa rẻ, không may có mất cũng không tiếc”.

Những loại MBH bán ngoài đường phần lớn đều là hàng “chợ đen” với đủ màu sắc và kiểu dáng, khách tha hồ lựa chọn cho mình một chiếc với giá rất rẻ. Dừng xe vào nơi bán MBH trên đường Điện Biên (gần Công an tỉnh Yên Bái), chúng tôi ngạc nhiên khi thấy các loại MBH ở đây đều có dán tem ghi rõ tên công ty sản xuất hẳn hoi nhưng khi cầm lên và quan sát thì thấy rất nhiều mũ không đúng quy chuẩn chất lượng, quai đeo không chắc chắn, trọng lượng nhẹ.

Chị bán hàng ngoài 40 tuổi nhanh miệng quảng cáo: “Chỗ chị bán nhiều loại lắm, giá nào cũng có, phần lớn khách đến mua MBH thời trang loại rẻ tiền. Chị bán ở đây đã lâu nên không nói thách em đâu. Loại mũ “y sì phóc” như thế này nếu là hàng “xịn” phải mấy trăm ngàn”.

Nhìn khách hàng có vẻ không hài lòng, chị nói thêm: “Mấy cái MBH xịn đội nặng đầu lắm, đi xe trong thành phố thì mua mũ giá rẻ đội là được rồi. Công an chỉ phạt do không đội MBH, chứ có kiểm tra chất lượng mũ đâu mà lo”!.
 
Khó phân biệt thật, giả

Dạo quanh các cửa hàng bán MBH trên đường Hoàng Hoa Thám, TP Yên Bái, có thể nhận thấy hầu hết các cửa hàng ở đây đều bán MBH chất lượng nhưng giá thành so với MBH “hàng ô”  bán ngoài lề đường phải cao gấp 4 - 5 lần.

Chị Nguyễn Thị Thắm ở phường Hồng Hà giải thích: “Tôi mua MBH loại “xịn” dùng mới thấy an tâm. Mấy loại mũ ngoài chợ tuy rẻ nhưng đi xe máy lỡ có va quệt gì thì nguy hiểm lắm”.

Tay xoa xoa chiếc sẹo sắp lành trên trán, ông Nguyễn Khắc Minh - phường Nguyễn Phúc kể: “Tuần trước, tôi đi thăm con gái ở phường Yên Thịnh khi vào đoạn cua qua chợ Minh Tân thì đâm phải con chó. Do đi chậm và cũng kiểm soát được tốc độ nên chỉ bị ngã nhẹ nhưng không may mảnh vỡ của chiếc mũ cứa vào trán nên phải vào Bệnh viện Đa khoa tỉnh khâu mất 6 mũi. Hôm đó mà đội mũ có cằm, đúng tiêu chuẩn chắc là tôi không bị thương thế này”.

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng khẳng định: “Chất lượng MBH rởm là trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước. Với các đối tượng sản xuất và kinh doanh buôn bán mũ kém chất lượng, mũ rởm thỡ phải xử phạt thật nghiêm khắc chứ không thể bắt người dân phải chịu trách nhiệm được, không thể phạt người dân vì đội MBH rởm hay mũ kém chất lượng”.

Nhiều người cũng tỏ ý lo ngại khi sử dụng MBH kém chất lượng. Họ thực sự hoang mang vì không biết đâu là mũ chất lượng tốt, đâu là hàng nhái. Anh Phạm Mạnh Hùng - làm nghề tự do ở phường Nguyễn Thái Học lo lắng: “Tuần trước tôi có mua cho bạn gái một chiếc MBH. Vào khu vực bán MBH ở siêu thị  tôi thấy loại nào cũng dán tem hẳn hoi vậy mà khi cầm lên xem thì chất lượng khác nhau hoàn toàn. Bây giờ chẳng thể phân biệt hàng thật, giả qua tem đâu. Ai tinh mắt thì quan sát chi tiết trên mũ. Loại nào cầm lên thấy nặng thì yên tâm hơn thôi”.

Nhưng không ít người lấy lý do chỉ để không bị bắt phạt nên mua đại MBH rởm đội để đối phó với cảnh sát giao thông. Anh Nguyễn Văn Đăng - lái xe ôm ở bến xe Yên Bái cho biết: “Do phải có mũ cho khách đội nên tôi đành mua MBH rởm cho đỡ tốn kém. Mà nghề của tôi mất MBH liên tục, mua loại tốt thì có mà “vỡ nợ”. Tôi làm nghề hơn chục năm trời có gây tai nạn cho ai đâu mà cần mua mũ “xịn”.

Việc đội MBH kém chất lượng đem lại nhiều hệ luỵ khôn lường. Theo các bác sỹ Khoa Chấn thương Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết, hàng năm, tỷ lệ người bị tai nạn giao thông dẫn đến chấn thương sọ não chiếm 60%. Trong đó có nhiều người sử dụng các loại MBH rẻ tiền vì ít quan tâm đến hậu quả mà MBH kém chất lượng gây ra.

Có hay không giải pháp

Hàng năm, ngành chức năng trên địa bàn tỉnh đều tổ chức các đợt kiểm tra mặt hàng MBH trên thị trường. Tuy nhiên hiện nay, MBH kém chất lượng vẫn ngang nhiên tồn tại. Lý giải điều này ông Phan Bá Hùng - Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường cho biết: “MBH không đảm bảo chất lượng vẫn bán tràn lan ngoài thị trường là do thiếu chế tài xử lý. Với chức năng, nhiệm vụ của mình, lực lượng quản lý thị trường Yên Bái chỉ xử lý những MBH nhập lậu, không rõ nguồn gốc, còn việc kiểm tra mũ có đạt chất lượng hay không thì rất khó khăn vì phải đưa mũ đó về trung ương mới kiểm nghiệm được mà trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại mũ”.

Theo Nghị định 34 và 71 của Chính phủ, lực lượng cảnh sát giao thông chỉ xử lý các trường hợp không đội MBH chứ không quy định xử lý người đội mũ kém chất lượng. Do đó, các cơ quan chức năng cần tuyên truyền, công khai các địa chỉ bán MBH đảm bảo chất lượng, cách phân biệt mũ rởm và mũ thật. Và quan trọng hơn, chính người tham gia giao thông nên chọn mua loại MBH đảm bảo chất lượng để bảo vệ chính bản thân mình.

4 bộ Khoa học - Công nghệ, Công thương, Công an và Giao thông Vận tải vừa ký Thông tư liên tịch số 06/2013 về sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh MBH cho người đi xe đạp điện, xe máy. Thông tư này quy định MBH chuẩn phải có cấu tạo đủ 3 bộ phận: vỏ mũ, đệm hấp thụ xung động bên trong vỏ mũ và quai đeo. Loại mũ này phải có kiểu dáng đáp ứng yêu cầu quy định và đã được chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, được gắn dấu hợp qui CR và được ghi nhãn hoàng hoá theo quy định của pháp luật.   Nhiều cửa hàng trên địa bàn TP Yên Bái bán mũ bảo hiểm không an toàn cho người tiêu dùng.

Quang Thiều