Lễ hội “Cầu cơm mới” của đền Đông Cuông năm nay diễn ra trong hai ngày 14 và 15.10, tức ngày 18 và 19.9 âm lịch. Để lễ hội được tổ chức an toàn, vui tươi và lành mạnh, Ban Quản lý Di tích đền Đông Cuông cùng các cấp, các ngành địa phương đã chuẩn bị cho lễ hội rất chu đáo.

Bà Nông Thị Minh - Phó chủ tịch UBND huyện Văn Yên, Trưởng ban Tổ chức lễ hội đền Đông Cuông cho biết, huyện đã thành lập Ban Tổ chức và các tiểu ban phục vụ lễ hội gồm Tiểu ban Tuyên truyền, Tiểu ban An ninh, Tiểu ban Lễ, Tiểu ban Hội, Tiểu ban cơ sở vật chất, đời sống…. Ban Tổ chức đã xây dựng các nội dung chi tiết, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên của Ban Quản lý đền, các tiểu ban và các cơ quan, ban, ngành liên quan.

 Việc tổ chức lễ hội bảo đảm theo đúng qui chế của Bộ Văn hóa - Thể thao & Du lịch và được xây dựng kịch bản chi tiết, kết hợp hài hòa giữa phần lễ và phần hội. Mục tiêu của lễ hội là tạo không khí trang trọng, an toàn, vui tươi, lành mạnh, kết hợp hài hòa giữa văn hóa truyền thống với hiện đại, tôn vinh và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống. Ban Tổ chức cũng đã xây dựng các phương án bảo vệ, bảo đảm an ninh trật tự, giữ gìn vệ sinh môi trường và cảnh quan, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, phòng chống dịch bệnh, tai nạn thương tích, hỏa hoạn trong trong suốt thời gian diễn ra lễ hội.

Theo phong tục, lễ hội “Cầu cơm mới” đền Đông Cuông mở đầu bằng nghi lễ mổ trâu đen tế thần vào lúc 0 giờ ngày 14.10 (tức ngày 18.9 âm lịch). Sau khi chủ lễ làm xong các thủ tục trình thần linh thổ địa cùng các quan ngài thần thánh, trâu sẽ được treo lên gốc cây mít cổ thụ hàng trăm năm tuổi trước cửa đền và được mổ rồi xả thịt làm 42 mâm cỗ đưa vào trong đền cúng khao quân. Cốm xanh là lễ vật không thể thiếu trong mâm lễ dâng Mẫu Đông Cuông trong lễ hội này.

Nét đặc sắc trong lễ hội “Cầu cơm mới” của đền Đông Cuông năm nay là hội thi giã cốm do người dân địa phương thực hiện. Cốm xanh không chỉ là lễ vật dâng lên tế Mẫu Đông Cuông trong nhiều năm qua mà còn gắn với đời sống của người Tày Khao. Tuy nhiên, xã Đông Cuông hiện cũng chỉ còn khoảng chục người cao tuổi biết làm cốm. Hàng năm, vào dịp lễ “Cầu cơm mới”, Ban Quản lý Di tích đền Đông Cuông phải cử người sang thị xã Nghĩa Lộ hoặc huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai mới mua được cốm xanh dâng tế Mẫu.

Để gìn giữ và phát huy các giá trị, nét đẹp văn hóa truyền thống của địa phương, với sự chỉ đạo của Huyện ủy - Hội đồng nhân dân - ủy ban nhân dân huyện, Sở Văn hóa - Thể thao & Du lịch tỉnh Yên Bái, Ban Quản lý Di tích đền Đông Cuông quyết tâm khôi phục việc làm cốm. Đầu tiên là vận động nhân dân địa phương cấy lúa nếp Lang Liêu đồng thời giao cho các thôn chuẩn bị những điều kiện cần thiết để tổ chức hội thi giã cốm tại đền trong lễ hội “Cầu cơm mới”. Đây chính là dịp hội tụ các nghệ nhân người Tày Khao truyền lại kinh nghiệm làm cốm cho con cháu. Hội thi này cũng sẽ tạo điều kiện cho nhân dân địa phương giao lưu, học tập kinh nghiệm, nâng cao chất lượng sản phẩm cốm, từng bước đưa sản phẩm cốm đền Đông Cuông trở thành hàng hóa phục vụ du khách thập phương.

Đến với lễ hội “Cầu cơm mới” đền Đông Cuông năm nay, du khách thập phương sẽ được hòa mình vào thiên nhiên, được tham gia hội thi giã cốm, được hiểu thêm về nét sinh hoạt văn hóa vừa có yếu tố tâm linh vừa mang hơi thở của cuộc sống hiện đại. Lễ hội này là một hoạt động giáo dục truyền thống lịch sử - văn hóa, giúp người dân địa phương thêm hiểu và tự hào về quê hương mình cũng như luôn hướng về nguồn cội.

Ông Hà Văn Giấy - đời thứ 5 của dòng họ Tày Khao giữ sắc phong, thủ từ đền Đông Cuông lên hương làm thủ tục chuẩn bị cho lễ hội “Cầu cơm mới”.

Bà Nông Thị Minh (ngoài cùng bên trái) - Phó chủ tịch UBND huyện Văn Yên, Trưởng ban Tổ chức lễ hội đền Đông Cuông cùng bà con thôn Khe Chàm nướng lúa làm cốm.

Hồng Vân