Thẩm tra là việc xem xét, đánh giá các báo cáo, tờ trình, đề án, dự thảo nghị quyết được trình tại các kỳ họp của HĐND là một trong những nhiệm vụ quan trọng, chủ yếu của các ban HĐND. Qua thẩm tra nhằm xem xét tính khoa học, tính chính xác, hợp lý, hợp pháp và tính khả thi của các vấn đề được đề cập trong báo cáo, đề án, tờ trình trình HĐND. Từ đó, cung cấp nhiều thông tin giúp đại biểu HĐND thuận lợi trong thảo luận và quyết định những vấn đề quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân ở địa phương, góp phần đảm bảo cho nghị quyết của HĐND phát huy tính hiệu lực, hiệu quả và đi vào cuộc sống.
Phó Chủ tịch HĐND huyện Mù Cang Chải Nguyễn Tiến Quân cho biết: Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, thực hiện quy định của pháp luật, các ban HĐND huyện đã tổ chức thẩm tra các dự thảo nghị quyết, báo cáo, tờ trình, đề án ở các lĩnh vực kinh tế - xã hội, tài chính - ngân sách, dân tộc, quốc phòng - an ninh, xây dựng chính quyền địa phương...
Hoạt động thẩm tra được thực hiện đảm bảo đúng quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương và từng bước được đổi mới theo hướng chuyên sâu vào từng nội dung, lĩnh vực. Các ban HĐND huyện đã kết hợp giữa hoạt động khảo sát, giám sát, nắm tình hình, thu thập thông tin và nghiên cứu tài liệu để phục vụ công tác thẩm tra. Hơn nữa, giúp cho các thành viên ban có đủ cơ sở để lập luận, phản biện đối với những nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau, ý kiến trái chiều.
Qua hoạt động thẩm tra, các ban đã chỉ ra nhiều nội dung chưa phù hợp, chưa đúng quy định trong báo cáo, dự thảo nghị quyết do UBND huyện trình, làm cơ sở để đại biểu HĐND huyện nghiên cứu, thảo luận và quyết định tại kỳ họp.
"Báo cáo thẩm tra của các ban HĐND là cơ sở rất quan trọng giúp đại biểu HĐND, chủ tọa kỳ họp có thêm thông tin để thảo luận, quyết định những vấn đề được kỳ họp đưa ra xem xét. Do đó, báo cáo thẩm tra phải thu hút được sự quan tâm đặc biệt của đại biểu HĐND; phải ngắn gọn, dễ hiểu, có tính thuyết phục cao. Vì vậy, yêu cầu đặt ra là các ban của HĐND huyện thực hiện nghiêm túc về trình tự, thủ tục các bước thẩm tra các nội dung trình kỳ họp theo quy định của pháp luật, nâng cao trách nhiệm của trưởng ban, các thành viên ban trong từng khâu của công tác thẩm tra. Qua đó, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động thẩm tra của các ban HĐND huyện” - ông Quân chia sẻ.
Công tác thẩm tra các báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, then chốt nhằm nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND và nâng cao chất lượng các kỳ họp.
Bà Hoàng Thị Lan Hương - Trưởng ban Ban Văn hóa - Xã hội, HĐND tỉnh cho biết: Tại các kỳ họp, Ban luôn xác định công tác thẩm tra các báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, then chốt, phải đảm bảo đúng quy trình, khách quan, khoa học trên cơ sở tuân thủ các nguyên tắc, căn cứ theo quy định của cấp có thẩm quyền làm cơ sở để HĐND quyết nghị những chính sách quan trọng, đảm bảo đúng quy định của pháp luật, phù hợp với thực tế của địa phương. Do đó, để nâng cao chất lượng thẩm tra, ngay từ khi các ngành chuẩn bị xây dựng dự thảo nghị quyết, Ban đã chủ động tiếp cận, tham dự để nắm bắt vấn đề thẩm tra từ sớm.
Để nâng cao chất lượng công tác thẩm tra đối với dự thảo nghị quyết, đề án trình kỳ họp HĐND, theo Trưởng ban Ban Dân tộc, HĐND tỉnh Triệu Thị Bình, từ thực tiễn hoạt động, Ban Dân tộc rút ra kinh nghiệm trong thực hiện công tác thẩm tra. Đó là, cần đảm bảo tính chủ động, chuẩn bị tốt các điều kiện cần thiết để phục vụ cho công tác thẩm tra. Thường trực HĐND sớm phân công nội dung thẩm tra cho các ban, giao rõ nội dung, nhiệm vụ và tăng cường hoạt động phối hợp thẩm tra để tập trung và phát
huy trí tuệ tập thể của các ban, giao rõ nội dung, nhiệm vụ và tăng cường hoạt động phối hợp thẩm tra để tập trung và phát huy trí tuệ tập thể của các ban HĐND.
Các ban của HĐND cần chủ động trong thực hiện khảo sát, giám sát để nắm thực trạng tình hình; thường xuyên cập nhật các văn bản pháp luật, các văn bản sửa đổi, bổ sung có liên quan; tham dự các cuộc họp của UBND và cơ quan soạn thảo bàn về nội dung có liên quan... để có nguồn thông tin phong phú, đa chiều phục vụ tốt cho hoạt động thẩm tra; tuân thủ đúng các quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục và thời gian trong quá trình soạn thảo, gửi hồ sơ đến ban thẩm tra.
Đây là những nhân tố quan trọng góp phần đảm bảo cho các văn bản trình kỳ họp HĐND đạt chất lượng và thuận lợi trong công tác thẩm tra. Đồng thời, thành viên ban cần thường xuyên nâng cao năng lực kiến thức, kỹ năng hoạt động, nêu cao tinh thần trách nhiệm, dành thời gian thỏa đáng cho việc nghiên cứu tài liệu, nghiên cứu thực tế để nắm bắt tình hình liên quan đến nội dung thẩm tra; tham gia đầy đủ, tích cực vào các cuộc thẩm tra.
Đức Toàn
