Vào nhiệm kỳ IV (2005 - 2010), Hội Văn học Nghệ thuật (VHNT) tỉnh Yên Bái có 88 hội viên, duy nhất Chi hội Mỹ thuật tham gia là thành viên trong tổ chức Hội, còn các chi hội: Văn nghệ dân gian, Văn nghệ các dân tộc thiểu số sinh hoạt độc lập.

Qua 5 năm hoạt động, trong số 88 hội viên có 4 chuyển vùng, 6 không hoạt động đã xóa tên, 5 người mất do tuổi cao, bệnh nặng.

Bằng tăng cường hoạt động chuyên môn và nỗ lực cá nhân, 52 hội viên mới đã được xét kết nạp, đưa tổng số hội viên Hội VHNT tỉnh Yên Bái lên 125 người, tăng 37 hội viên so với nhiệm kỳ IV, gồm đủ 9 chuyên ngành: văn học, mỹ thuật, nhiếp ảnh, điện ảnh, sân khấu, âm nhạc, múa, văn nghệ dân gian, kiến trúc.

Các chi hội chuyên ngành xin gia nhập hội và tổ chức thành lập mới gồm: Chi hội Văn hóa dân gian, Chi hội Văn nghệ các dân tộc thiểu số, Hội Kiến trúc sư Việt Nam tỉnh Yên Bái, Chi hội  Nhạc sỹ Việt Nam, Chi hội Nghệ sỹ Múa, Chi hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh. Đến nay, tổ chức Hội có 7 hội, chi hội thành viên. Trong số hội viên và hội viên tập thể Hội VHNT Yên Bái có 91 hội viên các hội chuyên ngành Trung ương, 4 hội viên được phong danh hiệu “Nghệ sỹ ưu tú” là nghệ sỹ múa Hà Bích Thảo và các nghệ sỹ chèo Bích Được, Hoàng Thu Hương, Đoàn Liên.

Trong 5 năm qua, tranh thủ sự giúp đỡ của Trung tâm Hỗ trợ sáng tác, Bộ Văn hóa - Thể thao & Du lịch, Hội đã mở 5 trại sáng tác tại: Vũng Tàu 2 trại, Nha Trang 2 trại, Tam Đảo 1 trại và 1 trại tại Trung tâm Mỹ thuật đương đại, Hội Mỹ thuật Việt Nam cho 87 lượt hội viên tham gia, giúp các trại viên hoàn thành gần 100 tập bản thảo, bộ tranh, ảnh, ca khúc. Trại còn là nơi tổ chức cho hội viên đi thực tế, giao lưu công tác với các hội VHNT cả nước bằng kết hợp tuyến đi, thiết thực và hợp lý, không dễ tổ chức được bằng các chuyến đi đơn lẻ.

Đồng thời, trên địa bàn tỉnh, Hội đã tổ chức 4 trại sáng tác gồm: Trại Sáng tác âm nhạc cho 17 tác giả (phối hợp với Hội Nhạc sỹ Việt Nam), Trại Nhiếp ảnh cho 43 tác giả (phối hợp với Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam), Trại Sáng tác Văn học trẻ cho 37 tác giả (phối hợp với Tỉnh Đoàn Yên Bái) và Trại Sáng tác Văn học dành cho hơn 50 giáo viên (phối hợp với Sở Giáo dục & Đào tạo Yên Bái); tổ chức nhiều đoàn, nhiều đợt đi thực tế trong tỉnh và các tỉnh bạn cho trên 200 lượt hội viên, thành viên Ban chấp hành và cán bộ cơ quan thường trực để nghiên cứu, trao đổi công tác hội, tích lũy vốn sống, tạo cảm hứng sáng tác.

Hội cũng đã tham mưu cho tỉnh, các ngành tổ chức nhiều cuộc thi, cuộc vận động sáng tác VHNT gồm: sáng tác cho cuốn sổ tay du lịch Yên Bái (phối hợp với Sở Thương mại & Du lịch); viết về thương binh, liệt sỹ (phối hợp với Sở Lao động - Thương binh & Xã hội); về đề tài lực lượng vũ trang (phối hợp với Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh); về đề tài an toàn giao thông (3 cuộc thi ảnh, 1 cuộc thi sáng tác tranh cổ động, phối hợp với Ban An toàn giao thông tỉnh); về đề tài kinh tế hợp tác xã (phối hợp với Liên minh Hợp tác xã tỉnh); cuộc thi “Tự hào truyền thống quê hương Yên Bái“ (2007 - 2010); cuộc vận động sáng tác và quảng bá tác phẩm VHNT về học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh (phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy); viết về vùng đất, con người Văn Chấn, các cuộc thi ảnh nghệ thuật, thi ký, thi thơ trên “Tạp chí Văn nghệ Yên Bái”… thu hút vài trăm lượt tác giả tham gia, công bố hàng nghìn tác phẩm trên “Tạp chí Văn nghệ Yên Bái”, các cơ quan báo chí Trung ương và tỉnh.

Các cuộc thi có phát động, có đánh giá, tổng kết và trao thưởng đã tạo được lòng tin của hội viên, cộng tác viên,  làm nên thắng lợi các cuộc thi, vận động viết. Hội đã tổ chức thành công Liên hoan ảnh nghệ thuật 15 tỉnh khu vực lần thứ VII (năm 2007) do tỉnh Yên Bái đăng cai; tham gia 10 cuộc liên hoan ảnh nghệ thuật, triển lãm mỹ thuật khu vực tại các tỉnh; tổ chức trưng bày ảnh nghệ thuật, tranh, tượng ảnh tại trụ sở Hội liên tục nhiều năm.

Xuất phát từ thực tế sáng tác của hội viên, cộng tác viên, đặc biệt từ các vấn đề thời sự cuộc sống, từ năm 2006, “Tạp chí Văn nghệ Yên Bái” đã được phép nâng từ 2 tháng 1 kỳ lên 1 tháng 1 kỳ xuất bản, giữ nguyên số trang in. Trong 5 năm (6/2005 – 6/2010), Tạp chí đã xuất bản 57 số, tăng 1,9 lần so với nhiệm kỳ 2000 – 2005; công bố hơn 4.000 tác phẩm gồm: truyện, trích tiểu thuyết truyện dài, ký văn học, thơ, nghiên cứu phê bình, văn nghệ dân gian, tranh ảnh nghệ thuật, ca khúc, tiểu phẩm…, tăng 1,9 lần so với khóa trước. Hoạt động xuất bản, công bố tác phẩm có một bước phát triển vượt bậc. Số đầu sách của hội viên tự công bố 105 đầu sách.

Nhiều người hoàn thành xuất bản các bộ tuyển tập như: Hoàng Thế Sinh, Ngọc Bái, Bùi Huy Mai, Hoàng Việt Quân. Ngoài sách do các tác giả tự xuất bản, Thường trực Hội đã đứng tên xuất bản 12 đầu sách gồm: “Tuyển truyện ký - thơ 2000 - 2006”, “Tuyển mỹ thuật - nhiếp ảnh” và 8 tập sách tuyển cho các tác giả: Xuân Nguyên, Huyền Sâm, Lê Vân, Ngọc Bái, Quách Hùng, Hoàng Việt Quân, Vũ Quý, Hoàng Bảo.

Hoạt động của các tác giả mỹ thuật có những bước khởi sắc trong sử dụng chất liệu và phong cách trình bày tác phẩm của mình. Họa sỹ Quách Hùng đa dạng hóa chất liệu làm tượng từ gỗ mít tới đá, xi măng. Họa sỹ Trần Quang Minh bên cạnh tranh in kẽm đã có những nét mới trong sơn dầu. Nguyễn Đình Thi bứt phá với tranh cổ động và đồ họa bìa sách. Đào Thị Sinh đầy nữ tính với lụa nhưng lại có những bức tranh sơn mài gây ấn tượng với người xem.

Bên cạnh Đặng Quyết Thắng vững vàng với những bức sơn dầu khổ lớn đã xuất hiện thêm các tác giả trẻ đầy triển vọng: Vương Toàn Anh, Trần Phong Vân… 5 cuộc triển lãm mỹ thuật khu vực, cuộc trưng bày mỹ thuật tại trụ sở Hội nhân dịp 30 năm thành lập và một loạt tác giả đoạt giải trong các cuộc thi, triển lãm chuyên ngành đã nói lên thành tựu của tác giả mỹ thuật tỉnh Yên Bái trong 5 năm vừa qua.

Trong các năm từ 2005 - 2010, hoạt động âm nhạc, múa và biểu diễn gắn liền với thành công của các hội viên trong các chương trình biểu diễn. Các hợp xướng về Nguyễn Thái Học, về Thăng Long - Hà Nội của nhạc sỹ Ngọc Bái đã được phát sóng trên Đài Tiếng nói Việt Nam. Ca khúc của Dương Nhâm, Hoàng Công Dung, Âu Hợp, Đoàn Ngọc Bình, Quách Hùng, Hoàng Xô, Xuân Vệ… đã thường xuyên đến với khán giả phát thanh - truyền hình địa phương. Những màn múa của các nghệ sỹ Bùi Xuân Bình, Hoàng Anh Đậu, Kim Oanh cùng các chương trình lễ hội dân gian do Hà Bích Thảo dàn dựng đã làm nên thành công của các đoàn nghệ thuật.

Hoạt động sưu tầm, nghiên cứu văn hóa dân gian đã được các tác giả đi sâu  xây dựng thành những công trình tác phẩm lớn như 4 tập “Bản sắc văn hóa Mường Lò” của Bùi Huy Mai, “Minh Khương và những tác phẩm nghiên cứu dân ca Mông” của Hà Lâm Kỳ, “Then Tày đăm” của Phạm Tuất, “Đại thư” của Hoàng Thu Hường, “Khảm hải và dân ca Tày vùng sông Chảy” của cha con nhà văn Hoàng Hạc – Hoàng Tương Lai …

Nhiếp ảnh được coi là bước đột phá về phát triển lực lượng. Từ chỗ hội viên giảm, không có tác phẩm in đăng, đến nay đã thành lập được Chi hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam tại tỉnh và 7 hội viên mới được kết nạp vào Hội VHNT tỉnh. Nhiều tác giả đã giành được giải thưởng lớn về nhiếp ảnh như Thanh Miền giải B toàn quốc, huy chương vàng, huy chương bạc khu vực; Vũ Chiến, Lê Đạt, Tuấn Nghĩa, Hoàng Đô đã có thêm nhiều giải khu vực, toàn quốc cũng như của tỉnh  cùng với Quách Hùng - một tay máy lâu năm có ảnh được giải đã tạo nên một đội ngũ tay máy vững vàng hoạt động nhiếp ảnh tại địa phương.

Hoạt động công bố, quảng bá tác phẩm được các tác giả quan tâm. Những sáng tác mới luôn được gửi in đăng tại các cơ quan báo chí, trưng bày tại tỉnh. Trong 5 năm qua, Thường trực Hội đã có chương trình phối hợp với Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh duy trì, giới thiệu “Tạp chí Văn nghệ Yên Bái”, các chương trình văn học nghệ thuật, tác giả - tác phẩm trên sóng phát thanh - truyền hình địa phương; duy trì việc gửi giới thiệu Tạp chí trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam; cộng tác in bài trên Báo Yên Bái, Báo Văn nghệ - Hội Nhà văn, Tạp chí Diễn đàn Văn học Nghệ thuật của Liên hiệp; phối hợp với Đoàn Nghệ thuật tỉnh trình bày các tiết mục mới, chương trình trong các dịp lễ hội của tỉnh.

 Tập thể Hội được Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba, được nhận cờ thi đua và nhiều bằng khen của UBND tỉnh, của Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam. Nhiều cá nhân được nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, của UBND tỉnh, của các hội chuyên ngành Trung ương.

- Hội Văn học Nghệ thuật Yên Bái tăng cường củng cố, xây dựng Hội vững mạnh về tổ chức, nâng cao năng lực sáng tạo, chất lượng tác phẩm VHNT, phục vụ tốt các nhiệm vụ chính trị của tỉnh, của đất nước. - Phấn đấu hàng năm xuất bản từ 15 đến 20 đầu sách của hội viên. - “Tạp chí Văn nghệ Yên Bái” tăng lượng phát hành, xuất bản phụ san văn nghệ Yên Bái vùng cao song ngữ, bước đầu 1 quý 1 kỳ, tiến tới 2 tháng 1 kỳ theo tinh thần quy hoạch phát triển báo chí UBND tỉnh đã phê duyệt. - Tổ chức nâng cấp bloc văn nghệ Yên Bái thành website văn nghệ Yên Bái để quảng bá văn học - nghệ thuật theo quy hoạch báo chí đã nêu. - Phối hợp với các sở, ban, ngành, các địa phương tổ chức các cuộc thi, cuộc vận động sáng tác VHNT theo chủ đề trên “Tạp chí Văn nghệ Yên Bái”, ra các số tạp chí chuyên đề, xuất bản sách phục vụ nhiệm vụ chính trị địa phương. - Mỗi năm mở một trại sáng tác tổng hợp ngoài tỉnh và một số trại theo yêu cầu thực tế của các ngành tại địa phương. - Mỗi năm tổ chức từ 2 đến 3 cuộc hội thảo chuyên đề, giải quyết những vấn đề VHNT cụ thể đặt ra. - Tham gia đầy đủ các cuộc triển lãm, liên hoan nghệ thuật khu vực; tham gia có chọn lọc các cuộc triển lãm nghệ thuật toàn quốc, phù hợp điều kiện, năng lực của hội viên Yên Bái. - Tổ chức từ 1 đến 2 đoàn đi thực tế sáng tác, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm về hoạt động hội với các tỉnh bạn. - Tổ chức tốt các ngày kỷ niệm, ngày truyền thống các chuyên ngành VHNT, Ngày Thơ Việt Nam… - Trong nhiệm kỳ, đăng cai 1 liên hoan ảnh nghệ thuật, 1 triển lãm mỹ thuật khu vực tại địa phương.

Dương Soái - Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Yên Bái