Đại biểu Phùng Quốc Hiển cho rằng việc xây dựng dự Luật Khiếu nại là hết sức cần thiết, dự luật đã nêu được đầy đủ trình tự và thủ tục khiếu nại... Trên thực tế, tình hình khiếu nại tố cáo (KNTC)  tăng, số vụ KNTC của công dân tăng 29% so với cùng kỳ năm trước.

Để xây dựng dự luật cần làm rõ nguyên nhân khiến phát sinh KNTC. Đại biểu nêu vấn đề do luật KNTC chưa phù hợp, nhưng nguyên nhân chủ yếu do cơ chế chính sách chưa thực sự phù hợp.

Một số vụ dân khiếu kiện liên quan chế độ chính sách, một số luật, trong khi đó nhiều luật ban hành còn bất cập chẳng hạn như luật đất đai. Nếu không sửa các luật liên quan như: luật đầu tư, khoáng sản, đất đai (chiếm 70- 80% số vụ khiếu kiện)... thì không giảm được khiếu kiện.

Dự luật cũng nên xem xét qui trách nhiệm đối với người đi khiếu nại, nhất là đối với đơn thư khiếu nại vượt cấp, đông người, nặc danh, sai sự thật. Đồng thời, trách nhiệm của người giải quyết khiếu nại, đối tượng bị khiếu nại cần được làm rõ, chặt chẽ  hơn.

Đại biểu Hoàng thương Lượng băn khoăn một số vấn đề cần bổ sung vào dự thảo, trong đó nên có qui định thêm vấn đề hiện nay một số công dân coi văn bản chuyển đơn của các cấp cho đó là khiếu lại đúng nên tiếp tục khiếu nại. Nên có qui định không coi văn bản chuyển đơn khiếu nại là đúng.

Về thụ lý khiếu nại, có qui định thời gian  giải quyết 10-15 ngày là chưa phù hợp, có thể qui định không quá 30 ngày mới bảo đảm thụ lý, thẩm tra. Nên chăng có thêm qui định tiếp công dân đưa đơn đến khiếu nại tại trụ sở tiếp dân, không đưa đơn đến nhà riêng của lãnh đạo Đảng, nhà nước, chính quyền gây phiền hà.

Một số ý kiến nêu dự án Luật Khiếu nại không nên quy định vấn đề khiếu nại và giải quyết khiếu nại đông người, bởi lẽ quy định vấn đề này trong Luật sẽ mặc nhiên thừa nhận việc khiếu nại đông người, tạo điều kiện cho các phần tử xấu lôi keo, xúi giục, kích động khiếu kiện đông người thành những cuộc biểu tình hợp pháp, ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Hơn nữa, đối với các khiếu nại đông người hiện nay, thậm chí cả khiếu nại đông người có cùng một nội dung khiếu nại thì quyền và lợi ích hợp pháp của từng người khiếu nại cũng không thể đồng nhất. Người có thẩm quyền giải quyết vẫn phải có những văn bản hành chính cá biệt để giải quyết đối với từng trường hợp cụ thể. Vì vậy, khiếu nại đông người nên quy định như pháp luật hiện hành, nếu có khiếu nại đông người thì đề nghị cử đại diện đến gặp.

Có ý kiến nêu  Dự luật có nên qui định người dân được khiếu nại pháp luật, chính sách khi không phù hợp?; cơ quan soạn thảo dự án Luật cần làm rõ cơ chế xử lý đối với những trường hợp khiếu nại, trong đó có nội dung tố cáo hoặc trong khiếu nại vừa có nội dung tố cáo, vừa có nội dung kiến nghị hoặc phản ánh.

Một số ý kiến cho rằng, trên thực tế thì Thủ tướng Chính phủ cũng có những quyết định hành chính, hành vi hành chính có thể bị khiếu nại. Tuy nhiên, pháp luật về khiếu nại hiện hành cũng như dự thảo Luật chưa có quy định về cơ chế giải quyết khiếu nại đối với trường hợp này. Vì vậy, đề nghị Cơ quan soạn thảo Luật cần nghiên cứu giải trình, làm rõ. 

Một số ý kiến cho rằng, thời gian qua, do nhiều nguyên nhân khác nhau nên đã có một lượng lớn đơn thư khiếu nại của người dân được gửi đến các cơ quan nhà nước không có thẩm quyền giải quyết, dẫn đến việc chuyển đơn thư lòng vòng, vừa không có hiệu quả, vừa tốn công sức, thời gian của các cơ quan nhà nước cũng như của người dân.

Trong một số trường hợp, việc chuyển đơn của người dân còn làm cho giải quyết khiếu nại thêm phức tạp. Vì vậy, ý kiến này đề nghị Luật khiếu nại cần phải có các quy định để tạo cơ sở pháp lý cho các cơ quan nhà nước có biện pháp xử lý thống nhất và khắc phục tình trạng này.

Huy Văn