Với gần 3 mẫu ruộng bán ngập, những năm trước đây, ông chỉ trồng các loại cây truyền thống như: lạc, ngô, sắn. Năm 2013, mạnh dạn học hỏi một số hộ làm trước, ông dành toàn bộ diện tích trồng cây dưa hấu. Ông cho biết, cây dưa hấu dễ trồng, không phải chi phí nhiều, thời gian sinh trưởng chỉ có 2 tháng, chủ yếu là đầu tư công chăm sóc nhiều, do vậy, thời điểm trồng và thu hoạch, ông thuê thêm nhân công.

“Dự kiến, tôi sẽ thu ít nhất là 25 tấn, tính với giá trung bình 7.000 đồng/kg, sau khi trừ mọi chi phí, tôi cũng bỏ túi 100 triệu đồng, cao hơn gấp 3 - 4 lần so với những cây trồng trước đây” - ông Tồn phấn khởi cho biết.

Đối với gia đình bà Vi Thị Tinh ở thôn Tồng Táng, 2 năm trồng dưa hấu là 2 năm gia đình bà có thêm của ăn, của để. 9 sào ruộng của gia đình bà thuộc nhóm đất pha cát, những năm trước, khi trồng lúa, bà chỉ thu được 2 tấn thóc mỗi vụ nếu chăm sóc tốt nhưng hiện nay chỉ cần thu hoạch 1 sào dưa hấu bà Tinh đã mua được 1 tấn thóc. Thành quả này có được là nhờ bà đã nhanh chóng chuyển đổi cây trồng cho phù hợp với chất đất, thấy những gia đình làm trước có hiệu quả, bà cũng tìm mua giống, học hỏi cách trồng, chăm sóc, năm đầu tiên, quả nhỏ, năng suất thấp nhưng sang năm thứ 2, mỗi quả dưa hấu đã nặng trung bình 2,5 kg, có quả lên tới 3,5 - 4 kg, do đó, giá bán cũng cao hơn năm ngoái khoảng 2.000 đồng/kg.

Cây dưa hấu bắt đầu xuất hiện trên đồng đất Minh Tiến từ năm 2008 - 2009 bởi một số nông dân mạnh dạn. Trồng thử một vài vụ thấy có kết quả khá tốt: vỏ quả mỏng, lõi đỏ, ăn ngọt, vậy là, nhiều hộ bắt đầu trồng dưa hấu. Tuy nhiên, những năm đầu, quả nhỏ, chỉ trên dưới 2 kg, năng suất thấp. Qua nhiều năm canh tác, bà con đã đúc rút ra nhiều kinh nghiệm như: đến thời điểm thụ phấn phải bón thêm phân kali, tưới nước thường xuyên, lên luống trồng và có rãnh thoát nước…

Hiện nay, tổng diện tích trồng dưa hấu của bà con trong xã đạt trên 4 ha, hầu hết diện tích này đều là đất soi bãi, đất cát pha, vì vậy, không ảnh hưởng đến diện tích lúa ổn định của xã. Theo dự ước, năng suất dưa hấu năm nay đạt 1 tấn/sào, tổng sản lượng thu về của bà con đạt 140 tấn. Sản lượng này chưa đạt cao nhất vì thời điểm thụ phấn và khi chuẩn bị thu hoạch bị mưa kéo dài, gây thối quả nên làm giảm đáng kể năng suất.

Nhận thấy đây là cây trồng phù hợp với điều kiện đất đai, trình độ canh tác của bà con nông dân, đồng thời đem lại hiệu quả kinh tế cao, thời gian qua, xã đã phối hợp với Trạm Khuyến nông huyện đưa thêm giống mới vào trồng thử nghiệm, tổ chức lớp tập huấn kỹ thuật cho nông dân, khuyến khích bà con tận dụng triệt để đất bán ngập, đất soi bãi trước đây chỉ để cỏ dại mọc hoặc trồng cây kém hiệu quả.

Hiện nay, dưa hấu chủ yếu vẫn tiêu thụ tại là thị trường trong huyện. Để đáp ứng một cách đều đặn cho thị trường, tránh hiện tượng cung thừa cầu, bà con ở đây đã biết cách giãn thời gian trồng. Mỗi vụ họ chia ra trồng làm 3 - 4 đợt, mỗi lần trồng cách nhau khoảng 1 tuần hoặc 10 ngày, như vậy công việc cũng không bị dồn dập và quan trọng là sử dụng hết thời gian nước hồ rút.

Mai Huyên - Hoàng Hữu (Đài TT - TH huyện Lục Yên)