Để tăng giá trị thu nhập trên diện tích đất canh tác, những năm qua, tỉnh Yên Bái luôn chú trọng phát triển cây vụ đông trên đất hai vụ lúa. Đây được coi là vụ sản xuất chính thứ 3 trong năm của nhiều địa phương, tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho nông dân.

Vụ đông năm 2016, toàn tỉnh đặt mục tiêu sản xuất 10.000 ha cây trồng các loại, sản lượng đạt trên 58.000 tấn.

Tại nhiều địa phương, trong khi nông dân “ngại” sản xuất cây vụ đông do áp lực về thời vụ, chi phí sản xuất, giá giống, vật tư và ngày công lao động tăng thì nông dân các xã vùng cánh đồng Mường Lò, huyện Văn Chấn và thị xã Nghĩa Lộ lại rất hào hứng.

Gia đình bà Nguyễn Thị Thuý ở xã Phù Nham nhiều năm nay đều bám cây vụ đông. Bà Thuý cho biết: “Một sào ruộng cấy 2 vụ lúa cũng chỉ bảo đảm được lương thực cho gia đình nhưng 1 sào ruộng trồng cà chua, gia đình tôi thu hơn 10 triệu đồng. Sản xuất cây vụ đông đã giúp cho nhiều hộ dân trong xã có của ăn của để".

Từ nhiều năm nay, cùng với gieo cấy 2 vụ lúa, sản xuất cây vụ đông ở huyện Văn Chấn đã cuốn hút được nhiều nông dân tham gia. Nếu năm 2010, diện tích ngô đông của toàn huyện là 1.253 ha thì đến nay, toàn huyện trồng được 1.700ha.

Ngoài sản xuất ngô đông truyền thống, những năm qua huyện Văn Chấn luôn mở rộng diện tích các loại rau màu có giá trị kinh tế cao như cà chua, ngô tím. Hàng năm, diện tích trồng cà chua ở đây được duy trì với diện tích khoảng 40 - 50 ha, tập trung ở các xã Phù Nham, Sơn A, Sơn Thịnh. Theo tính toán của các hộ nông dân, mỗi héc-ta trồng cà chua thu được trên 45 tấn với giá thị trường từ 4.000 - 5.000 đồng/kg thì 1 ha trồng cà chua cũng mang về trên 160 triệu đồng. Sản xuất vụ đông luôn được coi là vụ sản xuất hàng hoá chính với sản phẩm đa dạng và mang lại thu nhập cao cho nông dân.

Theo ước tính, trung bình mỗi năm từ sản xuất cây vụ đông đã mang về cho nhà nông Yên Bái trên 200 - 300 tỷ đồng. Điển hình như vụ đông năm 2015, toàn tỉnh đưa vào gieo cấy được trên 10.100 ha cây vụ đông, trong đó, trồng được 6.122 ha cây ngô đông, 1.226 ha cây khoai lang, 2.752 ha rau màu, giá trị thu nhập bình quân đạt 35 - 40 triệu đồng/ha. Hiệu quả sản xuất cây vụ đông đã thấy rõ, tuy nhiên những năm gần đây, do điều kiện thời tiết, khí hậu diễn biến phức tạp, giá cả vật tư tăng mạnh đã làm ảnh hưởng đến sản xuất ngô vụ đông, đặc biệt là cây ngô đông trồng trên đất hai vụ lúa có nguy cơ giảm về diện tích và năng suất.

Vụ đông năm 2016, toàn tỉnh phấn đấu đưa vào sản xuất 10.000 ha cây trồng các loại, sản lượng đạt trên 58.000 tấn. Trong cơ cấu cây trồng thì cây ngô đông vẫn giữ vai trò chủ đạo với diện tích 6.000 ha, còn lại là hơn 1.180 ha cây khoai lang và trên 2.280 ha cây rau màu.

Để sản xuất cây vụ đông đạt kết quả cao, các địa phương đều đã chủ động xây dựng và triển khai phương án sản xuất vụ đông từ rất sớm, trong đó đã bố trí hơn 7.000 ha lúa hè thu sớm để trồng vụ đông. Ngành nông nghiệp cũng đề ra những giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả sản xuất, trong đó chú trọng vào cơ cấu giống và lịch thời vụ, đầu tư phân bón cân đối, hợp lý; thường xuyên kiểm tra các loại sâu bệnh hại để có biện pháp phòng trừ kịp thời. Ngoài ra, để nông dân bám cây vụ đông, tỉnh tiếp tục hỗ trợ 20% giá giống ngô lai cho hộ tham gia sản xuất ngô đông trên đất hai vụ lúa.

Thời điểm này, một số nơi, bà con bắt đầu thu hoạch vụ hè thu, khẩn trương làm đất sản xuất vụ đông. Huyện Lục Yên dự kiến vụ đông này đưa vào gieo cấy 1.680 ha, trong đó ngô đông 770 ha, 350 ha khoai lang và trên 560 ha rau, đậu các loại.

Ông Hoàng Văn Số - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cho biết: “Trong sản xuất vụ đông, yếu tố thời tiết và khung lịch thời vụ đóng vai trò quan trọng. Do đó, để sản xuất vụ đông hoàn thành mục tiêu đề ra, huyện huy động tối đa phương tiện, nhân lực để thu hoạch nhanh gọn lúa đã chín, đặc biệt là lúa mùa sớm, thu hoạch đến đâu làm đất ngay đến đó để triển khai gieo trồng cây vụ đông. Dự kiến thời vụ trồng ngô nếp chậm nhất ngày 15/10”.

Các phương án sản xuất cây vụ đông được ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh, các địa phương chủ động triển khai rất sớm cùng với chính sách hỗ trợ từ tỉnh tiếp tục là động lực để nông dân sản xuất. Tuy nhiên, để cây vụ đông đạt được mục tiêu cả diện tích và sản lượng thì các địa phương cần hướng dẫn, chỉ đạo bà con thực hiện đúng lịch thời vụ, cơ cấu giống hợp lý và đầu tư chăm sóc đúng quy trình. Đồng thời, khuyến khích thu hút doanh nghiệp đầu tư sản xuất, tìm kiếm thị trường, bao tiêu sản phẩm cây vụ đông cho nông dân.

 Văn Thông