Mù Cang Chải có khí hậu nhiệt đới gió mùa, chia thành 2 mùa rõ rệt: mùa mưa và mùa khô. Nhiệt độ vào các tháng cao điểm trong mùa khô hanh từ 30^oC đến 33^oC, độ ẩm xuống từ 30% đến 35%. 90% diện tích địa bàn là đồi núi đất lâm nghiệp, chịu ảnh hưởng của nắng nóng kèm gió lào kéo dài từ tháng 10 năm trước đến tháng 4 năm sau, tạo sự khô hanh đối với các thảm thực vật trên toàn diện tích đất rừng thuộc các xã, thị trấn nên nguy cơ cháy rừng ở cấp độ cao.

Bên cạnh đó, việc giao đất, giao rừng chưa đồng bộ, chặt chẽ tới từng hộ dân; giao thông đi lại khó khăn; dân cư sống không tập trung đã gây khó khăn cho công tác quản lý, bảo vệ, phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR). Mặt khác, Mù Cang Chải có 91% dân số là đồng bào dân tộc Mông, nhận thức về pháp luật còn hạn chế, tập quán canh tác còn lạc hậu, tập tục phá rừng làm nương rẫy còn khá phổ biến. Vì vậy, công tác PCCCR luôn là một trong những vấn đề đặt ra đối với huyện, đòi hỏi phải chấp hành tốt các quy định của pháp luật về PCCC.

Thực hiện nghiêm túc nội dung này, những năm qua, cùng với ban hành các văn bản chỉ đạo, kiện toàn và ban hành quy chế hoạt động của Ban Chỉ huy PCCCR huyện, UBND huyện Mù Cang Chải đã tích cực chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn tuyên truyền giáo dục pháp luật và tổ chức thực hiện công tác PCCCR. UBND huyện đã tập trung chỉ đạo xây dựng phương án PCCCR tại 14 xã, thị trấn và Ban quản lý Rừng phòng hộ huyện.

Công tác tuyên truyền về bảo vệ rừng, PCCCR được tăng cường về số lượng, nâng cao chất lượng và đạt hiệu quả. Huyện chỉ đạo các xã tuyên truyền Luật Bảo vệ và Phát triển rừng, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của các cấp về công tác bảo vệ rừng, PCCCR với các hình thức như: thông qua các hội nghị của xã, họp chi bộ, thôn, bản, qua phương tiện thông tin đại chúng; tập trung vào tuyên truyền những việc người dân được làm và không được làm nhằm giúp người dân thay đổi nhận thức và hình thức sản xuất du canh, du cư xâm lấn rừng.

Dưới sự chỉ đạo của UBND huyện, lực lượng kiểm lâm Mù Cang Chải đã tham mưu, phối hợp với UBND các xã, thị trấn xây dựng bổ sung phương án, kế hoạch PCCCR; tổ chức tuyên truyền, học tập các quy định của Nhà nước trong lĩnh vực quản lý bảo vệ rừng, PCCCR; tổ chức cho nhân dân ký cam kết thực hiện, thường xuyên theo dõi và báo cáo kịp thời việc triển khai  công tác quản lý bảo vệ rừng và PCCCR tại cơ sở.

Đồng thời, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các chủ rừng, các tổ nhóm bảo vệ rừng thực hiện phương án, kế hoạch PCCCR đã xây dựng, bổ sung; nắm bắt các thông tin về diễn biến thời tiết và kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo, các bản tin thông báo về nguy cơ xảy ra cháy rừng. UBND huyện cũng chỉ đạo các UBND các xã, thị trấn và các chủ rừng trên địa bàn thực hiện tuần tra, kiểm tra 24/24 giờ tại các khu vực trọng điểm có nguy cơ xảy ra cháy rừng cao.

Bảng tin tuyên truyền về bảo vệ rừng ở Mù Cang Chải.

Các hoạt động làm mới, tu sửa đường băng cản lửa, các biển báo, chỉ dẫn, pa nô, áp phích, nội quy về bảo vệ, PCCCR thường xuyên được thực hiện. Năm 2016, làm mới 6,56 km đường ranh cản lửa tại các điểm trồng rừng năm 2015, tu sửa 44,9 km đường ranh cản lửa tại các điểm có nguy cơ  cao xảy ra cháy rừng tại các khu rừng tập trung; tu sửa hệ thống đường ranh cản lửa tại diện tích rừng chăm sóc 11,23 km.

Ngoài ra, còn tu sửa đường bao lô, bao khoảnh và các đường băng cản lửa phân chia ranh giới giữa các bản, giữa các loại rừng, tu sửa hệ thống đường ranh cản lửa trong rừng giao khoán bảo vệ; tu sửa, làm mới hệ thống, bảng biểu phục vụ công tác quản lý bảo vệ rừng. Các phương tiện, dụng cụ, tài liệu tuyên truyền về PCCCR được huyện tiếp nhận và cấp phát đầy đủ.

Trong xây dựng và thực tập phương án chữa cháy, UBND huyện thành lập ban chỉ đạo và ban hành kế hoạch, giao nhiệm vụ cho các cơ quan về tổ chức diễn tập PCCCR, đồng thời chỉ đạo Hạt Kiểm lâm huyện phối hợp cùng Ban Chỉ huy Quân sự huyện khảo sát thực địa, tiến hành xây dựng kế hoạch, bản đồ PCCCR.

Từ năm 2014 đến nay, huyện đã chỉ đạo triển khai thực hiện thành công 2 cuộc diễn tập PCCCR, gồm tổ chức diễn tập cấp xã tại xã Lao Chải và tổ chức diễn tập cấp huyện tại xã Kim Nọi. Cùng với chủ động phòng tránh cháy rừng, khi có các vụ cháy xảy ra, huyện đã tích cực chỉ đạo chữa cháy, điều tra nguyên nhân và khắc phục hậu quả các vụ cháy.

Năm 2014, trong thời gian cao điểm, thời tiết hanh khô kéo dài kèm theo sương muối và gió lào thổi mạnh đã làm thảm thực vật khô rụi nên đã xảy ra 4 vụ cháy làm thiệt hại 100,8 ha rừng trồng phòng hộ tại các xã Dế Xu Phình, Lao Chải, Kim Nọi.

Tại xã Kim Nọi, cơ quan điều tra đã điều tra ra đối tượng cố tình đốt rừng hủy hoại tài sản Nhà nước với diện tích 5,1 ha, đưa ra truy tố xử lý theo pháp luật. Huyện đã chỉ đạo chính quyền và nhân dân các xã thực hiện trồng khắc phục diện tích rừng bị cháy được 70,2 ha, còn lại 30,6 ha tại xã Lao Chải chưa thực hiện do thiếu cây giống đã được trồng khắc phục trong năm 2015.

Năm 2016, trên địa bàn huyện tiếp tục xảy ra 4 vụ cháy rừng, làm thiệt hại 112,4 ha rừng trồng phòng hộ, sản xuất và 13,3 ha rừng đặc dụng, tập trung chủ yếu tại các xã Nậm Có, Púng Luông, Chế Tạo, Lao Chải.

Ngay sau khi nhận được thông tin về các vụ cháy, các đồng chí lãnh đạo huyện đã kịp thời xuống hiện trường, chỉ đạo công tác chữa cháy theo phương châm “4 tại chỗ” nhằm hạn chế mức thấp nhất thiệt hại. Các cơ quan điều tra cũng đã điều tra ra đối tượng cố tình đốt rừng, hủy hoại tài sản Nhà nước với diện tích 58,9 ha tại bản Háng Cơ Bua xã Púng Luông để đưa ra truy tố, xử lý theo pháp luật. 

Nghiêm túc thực hiện các quy định của pháp luật về PCCC là một trong những yếu tố quan trọng góp phần trong hạn chế cháy rừng ở Mù Cang Chải thời gian qua.

Hạnh Quyên