Chuẩn bị chu đáo

Các tuần văn hóa - du lịch miền Tây năm 2016 đã khép lại với những thành công ngoài mong đợi. Đó là nhờ có sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của lãnh đạo tỉnh; sự phối hợp có hiệu quả của các cấp, các ngành; sự chuẩn bị chu đáo, công phu của thị xã Nghĩa Lộ và huyện Mù Cang Chải cho đêm khai mạc cùng các hoạt động độc đáo, mới lạ, giàu bản sắc văn hóa của từng vùng để tạo thành những điểm nhấn trong một chuỗi các hoạt động văn hóa, du lịch hấp dẫn, thu hút và đặc sắc nhất.

Từ chuẩn bị cho lễ khai mạc, các hoạt động của các tuần văn hóa – du lịch đến các cơ sở lưu trú, ăn nghỉ, đảm bảo an ninh trật tự, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm... được các ngành, các địa phương họp bàn, đưa ra các phương án, kế hoạch phù hợp. Rút kinh nghiệm từ những năm trước, trước khi các tuần văn hóa - du lịch diễn ra, lãnh đạo hai địa phương đã trực tiếp đôn đốc các ban, phòng chuyên môn kiểm tra các cơ sở lưu trú, chú trọng các cơ sở du lịch Home stay, tập huấn công tác đón tiếp khách cho các cơ sở, lập danh sách các hộ gia đình không đăng ký dịch vụ du lịch cộng đồng nhưng có đủ điều kiện cho khách lưu trú để đăng tải trên các phương tiện truyền thông, giúp du khách thuận tiện chọn lựa. Đặc biệt, các đồng chí lãnh đạo tỉnh thường xuyên kiểm tra, đôn đốc công tác chuẩn bị của các địa phương, ban hành các văn bản kịp thời, giúp hai địa phương có hướng giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình chuẩn bị.

Mới lạ - đậm đà bản sắc

Cái khó của các nhà tổ chức là làm sao để có thể mang tới những điều mới lạ không trùng lặp với những năm trước. Song, có lẽ kho tàng văn hóa của đồng bào dân tộc Mông ở Mù Cang Chải và đồng bào dân tộcThái ở Mường Lò - Nghĩa Lộ dường như vẫn còn nhiều điều cần được khám phá, đó là lợi thế cho những nhà tổ chức và cũng là điểm thu hút du khách. Bởi vậy, điểm nhấn và cũng là điểm đặc biệt của Tuần Văn hóa - Du lịch khám phá Danh thắng quốc gia Ruộng bậc thang Mù Cang Chải năm nay chính là Festival Dù lượn quốc tế với thi nhảy dù đúng đích.

Không phải năm đầu tổ chức dù lượn, song năm nay hoạt động có sự đổi mới bằng một cuộc thi, tạo sự sôi động và thích thú cho cả người nhảy lẫn du khách tham quan. Danh thắng quốc gia Ruộng bậc thang vốn là điểm rất thu hút du khách đến với Mù Cang Chải bởi vẻ đẹp và cả sự khâm phục đối với sự sáng tạo, sức lao động của người bản địa. Song, trên “tác phẩm nghệ thuật” ấy là những màn nhảy dù đặc biệt nhất vùng Tây Bắc Việt Nam, càng làm cho Mù Cang Chải thu hút khách hơn bao giờ.

Đặc biệt, trong đêm khai mạc, lần đầu tiên một màn múa khèn với trên 100 nghệ nhân, diễn viên biểu diễn, đông nhất từ trước tới nay - làm nổi bật văn hóa khèn Mông của Mù Cang Chải. Còn điểm nhấn của Tuần Văn hóa - Du lịch Mường Lò năm 2016, cả du khách và người dân đã thỏa mắt với màn diễu diễn đường phố lần đầu tiên được tổ chức. Dân ca, dân vũ của đồng bào dân tộc Thái được thể hiện ngay trên đường phố, cả du khách, người dân, nghệ nhân cùng hòa mình với những vòng xòe bất tận.

Sau lễ diễu diễn, dư âm còn mãi khi trên hai sân khấu đường phố, du khách cùng người bản địa đã nối vòng xòe nồng say. Cùng với diễu diễn, tại Tuần Văn hóa - Du lịch Mường Lò năm 2016, lần đầu tiên diễn ra Liên hoan diễn xướng dân gian dân tộc Thái khu vực Tây Bắc – một điểm nhấn đa sắc màu trong đêm khai mạc. Tại đây, ai cũng cảm nhận, cũng thấy được văn hóa của đồng bào dân tộc Thái ở mỗi vùng miền mang những nét đặc trưng riêng, song lại vẫn thấy những điểm chung gốc rễ, nguồn cội một cách rõ ràng nhất, như để minh chứng cho Mường Lò - nơi vốn được coi là đất tổ của dân tộc Thái.

Kinh tế du lịch và bản sắc văn hóa

Mục tiêu tổ chức các tuần văn hóa - du lịch miền Tây năm 2016 được lãnh đạo tỉnh Yên Bái đưa ra quyết liệt rằng, làm du lịch giờ không còn là trưng bày, là quảng bá mà phải bán được sản phẩm và thu về lợi nhuận, mà đối tượng hưởng lợi hướng tới chính là người dân địa phương. Để làm được điều ấy, chính quyền các địa phương đã có những kế hoạch và hướng dẫn người dân trong việc làm du lịch từ bản sắc văn hóa của dân tộc mình, nhất là trong phát triển du lịch cộng đồng. Xác định thu hút khách từ bản sắc văn hóa, hai địa phương đã tổ chức các tuần văn hóa – du lịch với hàng loạt các hoạt động nhằm khai thác tối đa bản sắc văn hóa của người bản địa.

Ông Đỗ Quang Minh - Chủ tịch UBND thị xã Nghĩa Lộ cho biết: “Mỗi người dân thị xã Nghĩa Lộ đều có ý thức cao và tự giác trong việc bảo tồn giữ gìn bản sắc văn hóa từ kiến trúc đến nếp sinh hoạt hàng ngày, thông qua kiến trúc nhà sàn, trang phục, món ăn, nghệ thuật xòe, Hạn khuống… Qua đó, các nét đẹp văn hóa được trân trọng, tôn vinh và quảng bá trong nước và quốc tế. Người dân đã biết khai thác các giá trị, bản sắc văn hóa để làm du lịch, riêng trong tháng 9 ước tính có trên 20.000 lượt khách đến với Nghĩa Lộ”.

Còn với huyện Mù Cang Chải, trong tháng 9 đã thu hút trên 20.000 lượt khách trong đó trên 10.000 lượt du khách đến trong tuần văn hóa - du lịch. Sự phát triển của du lịch đồng hành với việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc đã trở thành nền tảng và động lực để hai địa phương này thúc đẩy kinh tế phát triển, góp phần chuyển dịch nhanh cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng thương mại dịch vụ - du lịch, đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Đặc biệt, là tạo việc làm, tăng thu nhập nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân. Vài năm trở lại đây, các dịch vụ lưu trú ở Mường Lò - Nghĩa Lộ và Mù Cang Chải đã phát triển nhanh, song với sự kiện các tuần văn hóa - du lịch, các khách sạn, nhà nghỉ vẫn trong tình trạng quá tải từ nhiều tuần trước khi diễn ra, trong khi các cơ sở du lịch Home stay ngày càng thu hút du khách.

Có thể thấy, chưa bao giờ người dân tham gia tích cực làm du lịch như thời gian này, những hộ gia đình đăng ký làm du lịch Home stay tăng lên. Đặc biệt, ở Mù Cang Chải, lâu nay tư duy làm du lịch của đồng bào dường như còn chậm, song năm nay đã có sự đột phá khi những đặc sản của địa phương được bày bán chứ không còn trưng bày. Cùng với đó, các hộ gia đình làm du lịch cộng đồng ngày một nhiều lên, chất lượng dịch vụ được nâng tầm. Ngoài khai thác bản sắc văn hóa, để tạo được thương hiệu điểm đến an toàn, hấp dẫn, tỉnh Yên Bái đã chỉ đạo các địa phương có biện pháp đảm bảo không tăng giá, tránh kiểu làm du lịch thời vụ, “chộp giật”.

Xác định để làm được, phải từ chính người dân nên các địa phương đã tiến hành tuyên truyền, song song với đó đưa ra các biện pháp xử lý nghiêm những cơ sở, hộ kinh doanh không niêm yết hoặc tăng giá đột biến. Vì vậy, du khách được đảm bảo về giá các dịch vụ.

Tập trung hoàn thành nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2016

Các tuần văn hóa - du lịch năm 2016 đã khép lại, để lại nhiều ấn tượng khó phai trong lòng du khách. Trong niềm vui tươi phấn khởi đó, đồng bào Mông Mù Cang Chải, đồng bào Thái Mường Lò Nghĩa Lộ lại bắt tay vào thu mùa, làm vụ đông với niềm tin và động lực mới. Các địa phương tập trung chỉ đạo và thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, trong đó tập trung cao độ vào thực hiện các đề án phát triển kinh tế, tái cơ cấu sản xuất nông - lâm nghiệp; thực hiện Đề án sắp xếp quy mô, mạng lưới trường lớp học; tập trung hoàn thành kế hoạch thu ngân sách, đẩy nhanh tiến độ các dự án, công trình xây dựng cơ bản; tăng cường công tác đối ngoại, tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển; đẩy nhanh tiến độc thực hiện và hoàn thành Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới...

Cùng với thực hiện các nhiệm vụ chính trị, tập trung chỉ đạo sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội ở các địa phương, để thành công của các tuần văn hóa - du lịch lan tỏa, trở thành động lực mới đối với hoạt động du lịch cũng là việc làm cần thiết, hướng tới sự chuyên nghiệp hơn trong làm du lịch. Các địa phương cần tiếp tục tuyên truyền trong nhân dân gìn giữ bản sắc dân tộc và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc để tiếp tục thu hút du khách đến với địa phương sau tuần văn hóa - du lịch vừa qua.

Có thể nói, thế mạnh của Nghĩa Lộ là bản sắc văn hóa, thế mạnh của Mù Cang Chải bên cạnh văn hóa Mông thì “mùa nước đổ” trên những ruộng bậc thang cũng làm say lòng du khách. Cái được lớn nhất sau các tuần văn hóa - du lịch năm 2016 là tư duy làm du lịch của nhân dân đã thay đổi - điều này có ý nghĩa như một lời giải cho bài toán kinh tế du lịch từ việc giữ gìn bản sắc văn hóa.

Thanh Ba - Trần Minh