Không có nhiều đất đai, nhưng thành phố Yên Bái lại có nhiều lợi thế phát triển sản xuất rau xanh, rau an toàn. Từ vài chục năm nay, người dân các xã vùng ven như: Tuy Lộc, Văn Phú, Âu Lâu, Hợp Minh, Tân Thịnh... có kinh nghiệm trồng rau và có thị trường tiêu thụ rau rất thuận lợi. Bình quân mỗi ngày trên địa bàn thành phố tiêu thụ trên 40 tấn rau các loại, nhưng thành phố mới chỉ cung ứng chưa đầy một nửa, số còn lại là rau từ các địa phương khác đưa đến tiêu thụ.
Việc trồng và sản xuất rau không quá xa lạ với người dân các xã vùng ven thành phố, nhưng trồng rau sạch, rau an toàn thì không phải địa phương nào cũng làm được.
Nhằm tạo ra sản phẩm an toàn, đảm bảo sức khỏe, cải thiện môi trường sinh thái, giúp nông dân nâng cao thu nhập từ trồng rau, tạo đòn bẩy để thành phố hướng đến một nền nông nghiệp sạch, bền vững, thành phố đã có đề án sản xuất rau an toàn, quy hoạch vùng trồng rau rộng trên 70,4 ha tại các xã vùng ven có tiềm năng sản xuất là: Âu Lâu, Tuy Lộc và Văn Phú.
Sau hai năm triển khai và được sự hỗ trợ của các cấp, các ngành đã thành lập được 2 tổ hợp tác và một HTX sản xuất rau an toàn với 109 thành viên tham gia. Diện tích được chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm gần 11 ha. Trong hai năm, các tổ hợp tác, HTX đã sản xuất và cung ứng ra thị trường được 360 tấn rau, thu nhập bình quân đạt 280 triệu đồng/ha đất canh tác. Các sản phẩm rau do các tổ hợp tác sản xuất đều được chứng nhận đủ điều kiện, được bao gói, có tem nhãn rõ ràng và được người tiêu dùng tin tưởng.
Việc sản xuất rau an toàn đã góp phần thay đổi nhận thức của nông dân từ phương thức quảng canh sang thâm canh, từ thiếu an toàn sang an toàn, từ đơn lẻ sang liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Bên cạnh đó, trên địa bàn thành phố đã xuất hiện các doanh nghiệp sản xuất rau an toàn theo phương pháp thủy canh như Công ty cổ phần Doanh nhân trẻ Yên Bái tại xã Minh Bảo với diện tích 2 ngàn m2...
Văn Phú là xã vùng ven của thành phố Yên Bái được biết đến là nơi cung cấp một lượng lớn các mặt hàng nông sản cho người dân thành phố từ nhiều năm nay, trong đó, thôn 1 là vùng rau tập trung nhất của xã. Bà con ở đây sản xuất chuyên canh nhất, ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật hiệu quả nhất và 29 hộ dân đã liên kết thành tổ hợp tác sản xuất rau an toàn thôn 1 với diện tích 2,3 ha.
Bình quân mỗi sào rau sau khi trừ chi phí bà con bán thu lãi 6 triệu đồng. Chị Nguyễn Thị Thành là một trong những thành viên thuộc tổ sản xuất rau an toàn cho biết: "Gia đình đã sản xuất rau cả chục năm nay, trước đây cứ tưởng sản xuất rau an toàn khó lắm, nhưng từ khi vào tổ sản xuất rau thấy mọi việc cũng bình thường.
Với 4 sào rau, trước đây bình quân mỗi năm gia đình bán và sau trừ chi phí chỉ còn chưa đầy 15 triệu đồng. Từ khi vào tổ sản xuất rau an toàn chỉ một lứa gia đình đã thu được chục triệu đồng. Cái chính là không phải lo đầu ra cho sản phẩm, gia đình thu hái đến đâu, người của tổ hợp tác đến thu mua và thanh toán ngay đến đó”.
Với 2,3 ha rau an toàn chỉ tính riêng trong vụ đông 2017 - 2018, các hộ bán rau thu trên 200 triệu sau trừ chi phí còn lãi hơn 100 triệu đồng. Sản xuất rau an toàn, rau sạch đã mang lại nguồn thu không hề nhỏ, nếu làm tốt còn có cơ hội làm giàu. Giá một ki-lô-gam rau trồng theo phương pháp thủy canh được bán tới 40 ngàn đồng/kg, các loại rau an toàn giá thường cao hơn rau thông thường từ 30-40%.
Phát huy kết quả đã đạt được, năm 2018 thành phố sẽ tiếp tục mở rộng diện tích trồng rau an toàn tại các xã: Tuy Lộc, Âu Lâu, Văn Phú và vận động nhân dân cùng với những cơ chế khuyến khích nhân dân trong thành phố mở rộng diện tích.
Ông Hoàng Quốc Cường - Phó Chủ tịch UBND thành phố Yên Bái cho biết: "Ngoài việc mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng sản phẩm, đặc biệt có tem nhãn để truy xuất nguồn gốc sản phẩm, thành phố sẽ tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát, hướng dẫn các tổ hợp tác, HTX thực hiện theo đúng quy trình. Thành phố tiếp tục đầu tư kinh phí, hỗ trợ xây dựng nhà màng, nhà lưới, hỗ trợ chứng nhận cơ sở sản xuất đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Mời gọi đầu tư sản xuất rau an toàn công nghệ cao, liên kết tiêu thụ sản phẩm...”.
Một vấn đề mấu chốt hiện nay là việc sản xuất phần lớn bà con nông dân vẫn chưa bố trí tốt cơ cấu loài rau, cơ cấu mùa vụ hợp lý đáp ứng với nhu cầu thị trường. Từ đó, dẫn tới cung vượt cầu, khi cầu vượt cung vừa mất giá lại khó khăn trong tiêu thụ. Với những giải pháp và hướng đi phù hợp, khắc phục những hạn chế sản xuất nông nghiệp nói chung và sản xuất rau an toàn nói riêng trên địa bàn thành phố là một hướng đi phù hợp với xu thế phát triển hiện nay.
Thanh Phúc