“Vàng xanh” của người Dao Viễn Sơn
- Cập nhật: Thứ sáu, 11/10/2019 | 11:09:59 AM
YênBái - Hiếm nơi nào người dân lại trồng nhiều quế như xã Viễn Sơn của huyện Văn Yên. Đi dưới những tán quế xanh ngút mắt, chiêm ngưỡng những ngôi nhà khang trang, đồ sộ mới hiểu vì sao người Dao Viễn Sơn ví quế như “kho vàng xanh” của mình.
|
|
Già làng Bàn Văn Lý nói về giá trị của cây quế với người dân.
|
Viễn Sơn được coi là nơi đầu tiên xuất phát nghề trồng quế, cũng là một trong những xã có diện tích quế lớn nhất ở Văn Yên hiện nay. Trải qua nhiều thế hệ, người Dao xã Viễn Sơn vẫn coi quế là cây trồng chủ lực và là một trong những nguồn thu nhập chính, quyết tâm bám trụ với cây quế và đầu tư mở rộng diện tích.
"Người là quế mà quế lại là người” là câu nói cửa miệng của người Dao Viễn Sơn khi nói về quế. Mỗi người con vùng quế Viễn Sơn khi được sinh ra đã được tắm và đắm mình trong hương quế để tránh gió, trừ tà, được ông bà, cha mẹ trồng cho một vườn quế và là của hồi môn của cha mẹ cho con làm vốn liếng. Bởi vậy, các giá trị của quế đã đi vào câu hát Páo dung, giao duyên, hát ru, lễ Cấp sắc, tết nhảy, tết trồng cây của người Dao mỗi độ xuân về.
Nằm trong vùng quy hoạch nguyên liệu quế của huyện Văn Yên, những năm qua, xã Viễn Sơn luôn chú trọng phát triển vùng nguyên liệu. Đặc biệt, xã khuyến khích bà con giữ vùng nguyên liệu để không ngừng nâng cao giá trị kinh tế từ cây quế. Cùng với 8 xã trong vùng quy hoạch nguyên liệu quế của huyện, cây quế ở Viễn Sơn đã khẳng định được vị thế, có chỉ dẫn địa lý rõ ràng.
Vào những năm 1960, ở Viễn Sơn đã có hai hợp tác xã nổi tiếng về sản xuất, chế biến quế là Hợp tác xã Công Tâm và Cộng Lực, trong đó 6 bản người Dao thuộc Hợp tác xã Cộng Lực được Nhà nước tặng danh hiệu Anh hùng Lao động về thành tích phát triển cây quế.
Đặc biệt, từ phong trào "Đồi quế nhớ ơn Bác Hồ", đến nay, xã Viễn Sơn đã phát triển diện tích quế lên 2.600 ha. Đời sống của đồng bào các dân tộc xã Viễn Sơn cũng vì thế bớt nghèo, bớt khổ, nhiều nhà có thu nhập hàng trăm triệu, hàng tỷ đồng từ quế.
Nhờ phát triển cây quế, tỷ lệ hộ nghèo trong xã Viễn Sơn đã giảm còn 30% theo tiêu chí cũ; tính theo các tiêu chí giảm nghèo đa chiều hiện nay, hơn 40% số hộ cũng đã vươn lên thoát nghèo; trên 60% số hộ trong xã có mức sống từ trung bình khá trở lên nhờ loại cây trồng này.
Năm 2018 vừa qua, đồng bào Dao xã Viễn Sơn bán ra thị trường trên 650 tấn quế vỏ, trên 4.500 m3 gỗ quế, 125 tấn tinh dầu quế, đem về thu nhập khoảng trên 54 tỷ đồng. Nhờ thu nhập từ cây quế, năm 2018, xã Viễn Sơn có 86 hộ thoát nghèo, 15 hộ xây được những ngôi nhà trị giá tiền tỷ. 9 tháng đầu năm 2019, thu nhập từ cây quế đem lại cho người dân xã Viễn Sơn trên 40 tỷ đồng, 156 hộ thoát nghèo nhờ cây quế.
Già làng Bàn Văn Lý năm nay trên 80 tuổi, là một trong những hộ tiên phong trong phong trào trồng quế ở Viễn Sơn cho biết: "Không ai biết rõ cây quế được trồng ở đất rừng Viễn Sơn từ khi nào, chỉ biết rằng cụ tổ của nghề trồng quế ở Viễn Sơn là ông Bàn Thừa Phú, còn gọi là ông Phú Sáu.
Ông Phú Sáu là người đầu tiên phát hiện ra cây quế, đưa về trồng, truyền dạy cho dân bản trong xã và trong vùng cách trồng cây quế nên đồng bào Dao ở xã Viễn Sơn và cộng đồng các dân tộc trong vùng gọi là ông là "Ông Tổ” cây quế, suy tôn ông là Thành Hoàng làng và được thờ trong đình Tháp Cái mà nay đã được UBND tỉnh Yên Bái công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh”.
Tiếng thơm của cây quế Viễn Sơn bay xa nên năm 2015, huyện Văn Yên đã chọn xã là địa điểm để tổ chức Lễ hội Quế lần đầu nhằm tôn vinh cây quế và vẻ đẹp của mảnh đất, con người đất quế. Lễ hội Quế năm nay sẽ thật sự là một bữa tiệc văn hóa nhiều màu sắc, tưng bừng trong sự háo hức đón chờ, thưởng thức của hàng nghìn người dân và du khách trong nước, quốc tế.
Hồng Vân (Trung tâm TT & VH Văn Yên)
Các tin khác
Đây là lần đầu cảnh sát bắt được kẻ điều hành cấp độ super master (tài khoản tổng) tại Việt Nam - cấp cao nhất, chỉ dưới admin. Ở những vụ đánh bạc trực tuyến nghìn tỷ đồng trước, cảnh sát chỉ bắt được người cầm tài khoản cấp độ đại lý để giao cho khách cá cược.
Với diện tích trên 40.000 ha, Văn Yên từ lâu đã trở thành vùng sản xuất chuyên canh quế lớn nhất toàn quốc. Cây quế đã hiện diện ở cả 27 xã, thị trấn trên địa bàn huyện.
Cấp ủy, chính quyền huyện Văn Yên mong muốn và kỳ vọng nâng Lễ hội Quế của huyện lần thứ III năm 2019 lên một tầm cao mới nhằm tạo nên một hoạt động văn hóa truyền thống, thường niên, mang sắc thái riêng của huyện.
Theo báo cáo của WB, tăng trưởng kinh tế của khu vực châu Á-Thái Bình Dương năm 2019 sẽ ở mức 5,8%, thấp hơn so với mức 6,3% của năm 2018.
TIN MEDIA
