Ông Giàng Vàng Thanh ở thôn Ngã Hai, xã Sùng Đô chia sẻ: "Phấn khởi lắm! Mong đợi lâu lắm rồi, dân vất vả đi lại lâu rồi. Cảm ơn Đảng rất nhiều!”. Hình ảnh cơn lũ dữ tháng 7 năm 2018 vẫn còn in đậm trong ký ức của bao người dân vùng cao Sùng Đô - Nậm Mười. Mưa lớn đã làm hàng ngàn mét khối đất, đá sạt lở xuống bản làng và gây ách tắc cả tháng trời tuyến đường độc đạo lên bản.
Trong cơn hoạn nạn đó, đồng bào Dao - Mông nơi đây đã nhận được sự quan tâm, động viên của các đồng chí lãnh đạo, cấp ủy, chính quyền các cấp và nhân dân cả nước. Sự quan tâm đó đã làm vơi bớt nỗi đau mất mát và khó khăn trước mắt, nhưng những khó khăn về giao thông vùng cao càng thêm chồng chất khi bão lũ đi qua. Ước mơ có được con đường rộng mở, thuận lợi cho giao thương luôn hiện hữu trong lòng mỗi người dân nơi đây.
Ước nguyện bao đời của người dân nơi đây đã thành hiện thực khi năm 2020, tỉnh có chủ trương mở rộng toàn bộ tuyến đường từ quốc lộ 32 lên trung tâm các xã Sùng Đô và Nậm Mười. Tuyến đường được đầu tư xây dựng theo phương châm: Nhà nước đầu tư vốn, nhân dân hiến đất, cây cối, di dời nhà cửa, giải phóng mặt bằng để làm đường.
Với tổng chiều dài trên 20 km, bề mặt đường rộng 6,5 m trở lên, cùng hệ thống cống, rãnh thoát nước hoàn chỉnh, việc thi công tuyến đường đồng nghĩa với hàng trăm hộ dân của 3 xã Sơn Lương, Sùng Đô và Nậm Mười bị ảnh hưởng. Trong đó, nhiều hộ phải di dời nhà cửa, mất phần lớn ruộng nước và đất lâm nghiệp.
Ông Bàn Kim Thắng - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Nậm Mười cho biết: "Chủ trương của Nhà nước là làm đường không hỗ trợ đền bù, Đảng ủy đã thống nhất ra Nghị quyết giao UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã” và các đoàn thể thành lập các tổ tuyên truyền, vận động nhân dân hiến đất. Trên cơ sở đó năm bắt các hộ có hoàn cảnh khó khăn, hộ mất phần lớn đất sản xuất để có hướng hỗ trợ động viên.
Gia đình chị Bàn Thị Còi ở thôn La Háo Pành, xã Nậm Mười có trên 7.000 m2 quế. Khi nắn cua, mở đoạn đường mới, gia đình chị Còi đã hiến trên 1.500 m2 đất rừng quế với trên 3.500 cây quế 3 - 4 năm tuổi. Đợt mưa bão năm 2018 đã làm trên 3.000 m2 quế của gia đình chị bị sạt lở, vùi lấp. Khó khăn chưa qua nhưng với mong mỏi bấy lâu của bà con nhân dân có được con đường rộng mở, gia đình chị đã đồng thuận hiến đất để làm đường.
Chị Còi bày tỏ: "Bản thân gia đình cũng rất tiếc vì quế chưa đến tuổi thu, đất không còn nhiều, nhưng vì cộng đồng dân bản nên gia đình cũng sẵn sàng. Mong rằng, nhân dân sớm có đường đi lại để phát triển kinh tế!”. Còn anh Vàng A Cu, ở thôn Ngã Hai, xã Sùng Đô lại hy sinh cả mảnh đất và ngôi nhà mặt đường, di dời vào trong bản để hiến đất làm đường.
Mảnh đất rộng trên 200 m2 vốn là nơi gia đình anh dựng nhà sinh sống và là nơi buôn bán tạp hoá. Nay phải di dời sang nơi ở mới, lại mất chỗ kinh doanh, buôn bán gia đình anh sẽ gặp nhiều khó khăn. Song, được sự động viên, vận động của cấp ủy, chính quyền địa phương, gia đình anh Cu nhanh chóng sửa soạn, chuyển đến nơi ở mới tạo điều kiện cho đơn vị thi công mở đường.
Anh Vàng A Cu tâm sự: "Vợ chồng mới ra ở riêng, dựng được ngôi nhà nhỏ, nay chuyển đi cũng rất khó khăn. Nhưng để có được con đường thuận lợi, vợ chồng cũng bàn bạc, thống nhất chuyển nhà, hiến đất để làm đường”.
Với điều kiện địa hình vùng cao, đồng bào các dân tộc ở Sùng Đô, Nậm Mười có diện tích đất nông - lâm nghiệp hạn chế lại thường bị ảnh hưởng sau bão lũ. Đó cũng là nguồn sống, gắn liền với đời sống thường ngày của người dân. Mất đất là lấy đi nguồn sống của nhiều hộ gia đình. Đó chính là trăn trở của chính quyền huyện Văn Chấn và các xã có tuyến đường đi qua.
Để tháo gỡ khó khăn cho các hộ gia đình, Huyện ủy Văn Chấn đã chỉ đạo các xã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc tuyên truyền, vận động nhân dân, huy động cán bộ, đảng viên, hội viên các tổ chức đoàn thể giúp đỡ các gia đình thu hoạch quế, san gạt nền nhà, di dời, dựng lại nhà nơi ở mới. Bên cạnh đó, các xã cũng vận động nhân dân đóng góp tiền của, sang nhượng đất đai để hỗ trợ những gia đình hiến nhiều đất, không có đất sản xuất.
Ông Bàn Thừa Sương - Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã Nậm Mười cho biết: "Chúng tôi đã rà soát, tính toán một số hộ mất đất, mất ruộng nước, rừng quế nhiều giá trị khoảng trên 1 tỷ đồng. Ngoài việc vận động cán bộ, đảng viên và nhân dân giúp đỡ thu hoạch quế, di dời nhà cửa, chúng tôi sẽ vận động nhân dân đóng góp trong 3 năm để lấy tiền hỗ trợ cho những hộ bị mất nhiều đất và bị ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống do làm đường”.
Sự động viên, vận động của cấp ủy, chính quyền địa phương, cùng nhận thức về những thuận lợi khi tuyến đường được mở rộng và cứng hóa, nên khi được vận động hiến đất hầu hết người dân đều đồng tình ủng hộ, có trên 379 hộ hiến trên 20 ha đất; trong đó, người dân xã Sùng Đô hiến 10 ha, Nậm Mười hiến 8 ha, Sơn Lương hiến 2 ha.
Ngoài ra, có 15 hộ phải di dời nhà cửa, mồ mả, chuồng trại gia súc và các công trình sinh hoạt khác. Đặc biệt, có 3 hộ hiến phần lớn diện tích ruộng nước, rừng quế để các đơn vị thi công nhanh chóng.
Ông Cứ A Sùng - Bí thư Đảng ủy xã Sùng Đô cho biết: "Thực hiện chủ trương chung của Đảng, Nhà nước về làm tuyến đường Sùng Đô - Nậm Mười, nhân dân rất phấn khởi. Việc làm đường đối với xã Sùng Đô có 88 hộ bị ảnh hưởng diện tích đất phải hiến trên 10 ha và có 3 hộ phải di dời nhà cửa. Qua tuyên truyền, vận động, hầu hết các hộ đều tự nguyện hiến đất, di dời nhà cửa”.
Với sự đồng thuận của nhân dân, đến nay, tuyến đường lên Sùng Đô - Nậm Mười đã cơ bản hoàn thành phần nền đường, đơn vị thi công đã tiến hành đổ bê tông trên 30% khối lượng. Tuyến đường được đầu tư xây dựng thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước với đồng bào các dân tộc vùng cao. Với khối lượng thi công đào đắp lớn, ảnh hưởng đến nhiều hộ dân, nhưng ý Đảng đã hợp với lòng dân nên việc giải phóng mặt bằng rất thuận lợi, tạo điều kiện cho việc thi công tuyến đường. Tuyến đường Sùng Đô - Nậm Mười thực sự đã ghi dấu ấn về ý Đảng - lòng dân, mở ra cơ hội phát triển kinh tế cho đồng bào các dân tộc nơi rẻo cao Văn Chấn vốn còn nhiều gian khó.
Trần Van - Phan Tuấn (Trung tâm TT&VH huyện Văn Chấn)
