Không phải quê hương cây quế song đã được trồng trên địa bàn từ rất lâu nên đến nay, toàn huyện Trấn Yên có trên 20.000 ha quế, diện tích trồng quế được phát triển tại 21 xã, thị trấn. Trong đó, diện tích tập trung chuyên canh theo hướng hữu cơ là 10.000 ha, diện tích đạt tiêu chuẩn quốc tế và tiêu chuẩn trong nước trên 3.200 ha. Sản lượng vỏ quế khô hàng năm 5.000 tấn, mang lại thu nhập cho người dân trên 400 tỷ đồng/năm.

Những sản phẩm làm từ quế của huyện Trấn Yên chủ yếu phục vụ xuất khẩu, nhu cầu về các sản phẩm từ quế ngày càng tăng, giá trị sản phẩm khá cao và ổn định. Trấn Yên đã đẩy mạnh khâu chế biến sâu để nâng cao giá trị xuất khẩu. Nhiều sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 sao trở lên như: quế điếu thuốc Đào Thịnh, quế điếu thuốc và bột quế gia vị Hòa Cuông, tinh dầu quế Đào Thịnh và các sản phẩm khác... Trong đó, sản phẩm  quế điếu thuốc Hòa Cuông là 1 trong 3 sản phẩm OCOP của huyện và trong 10 sản phẩm của tỉnh đã đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng để xuất sang thị trường Anh quốc trong thời gian vừa qua.

>> Tre măng Bát độ được mùa, được giá, nông dân Trấn Yên phấn khởi

>> Trấn Yên vui vụ tằm xuân

Đồng chí Trần Đông - Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Trấn Yên cho biết: "Chương trình trồng quế trên địa bàn huyện Trấn Yên đã góp phần xóa đói, giảm nghèo và làm giàu cho nông dân, nhất là các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Việc hình thành được chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm, tạo lập phương thức sản xuất hàng hoá trong cơ chế thị trường đối với người nông dân, góp phần giải quyết việc làm cho người lao động, mở rộng giao lưu hàng hoá dịch vụ, thay đổi và nâng cao nhận thức về tư duy và trình độ canh tác cho người dân, cải thiện môi trường, giảm thiểu thiên tai trong vùng…”.

Thấy rõ vai trò của cây quế trong tập đoàn cây trồng chủ lực của địa phương, trong những năm qua, huyện Trấn Yên đã chú trọng quy hoạch vùng sản xuất quế tập trung, chuyên canh để phát triển thành vùng sản xuất đạt tiêu chuẩn chứng nhận vùng sản xuất quế hữu cơ trong nước và quốc tế. Tăng cường công tác kiểm tra các cơ sở sản xuất, sơ chế, chế biến các sản phẩm quế đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm theo quy định. Tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn các cơ sở sản xuất, kinh doanh cây quế giống đảm bảo các quy định trong sản xuất, kinh doanh giống. Đồng thời, thường xuyên kiểm tra, kiểm soát việc mua bán, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để tránh ảnh hưởng đến quá trình sản xuất quế hữu cơ.

Trấn Yên cũng là địa phương mạnh trong sản xuất quế giống với trên 500 cơ sở, vườn ươm sản xuất và kinh doanh, với số lượng trên 20 triệu cây giống/năm. Riêng xã Báo Đáp có trên 200 cơ sở sản xuất giống, giá cây giống bình quân từ 600-1.000 đồng/cây.

Hàng năm trên địa bàn huyện cho thu hoạch khoảng 5.000 tấn vỏ quế, trên 25 tấn tinh dầu quế và các sản phẩm từ cây quế như gỗ và tinh bột quế... Sản phẩm quế khai thác có sự liên kết giữa các doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) và cơ sở chế biến với người sản xuất từ khâu trồng đến khâu khai thác, sơ chế, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm. Giá thu mua dao động từ 30.000 - 45.000 đồng/kg quế vỏ tùy loại, giá tinh dầu quế bình quân 500.000 đồng/lít.

Sản phẩm quế tiêu thụ chủ yếu ở thị trường Trung Quốc, các nước EU, Nhật bản, Mỹ và Ấn Độ. Công ty cổ phần sản xuất và xuất khẩu Quế Hồi Việt Nam (VinaSamex) có cơ sở chế biến quế tại xã Đào Thịnh chủ yếu phục vụ xuất khẩu. Công ty Quế hồi cũng là doanh nghiệp duy nhất trên địa bàn huyện có vùng sản xuất quế trên 2.000 ha đạt chứng nhận tiêu chuẩn EU, Nhật Bản và Mỹ.

Để khuyến khích người trồng quế gắn bó lâu dài với quê hương, cơ sở sản xuất kinh doanh, xuất khẩu có đầu ra thị trường ổn định, Trấn Yên có nhiều cơ chế chính sách hỗ trợ chương trình. Trong đó, huyện đã tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, HTX đăng ký tham gia thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển quế hữu cơ liên kết theo chuỗi giá trị theo Nghị quyết số 69/2020/NQ-HĐND tỉnh ngày 16/12/2020 về việc ban hành Quy định một số chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tỉnh Yên Bái giai đoạn 2021-2025. 

Trong năm 2022, huyện đã xây dựng Dự án phát triển sản xuất quế hữu cơ liên kết theo chuỗi giá trị xã Kiên Thành trong hai năm 2022-2023 đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, HTX liên kết đầu tư vào sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm quế trên địa bàn theo hướng bền vững, đặc biệt là sản xuất, chế biến sản phẩm quế được chứng nhận hữu cơ để tiếp cận các thị trường cao cấp như Nhật, Mỹ, EU, Trung Quốc, Đài Loan... nhằm nâng cao vị thế và giá trị thu nhập cho người sản xuất.

Bên cạnh đó, huyện cũng khuyến khích doanh nghiệp, HTX đầu tư đổi mới công nghệ, đa dạng hóa sản phẩm như tinh dầu, hàng thủ công mỹ nghệ; đảm bảo kiểm soát được chất lượng, an toàn và truy xuất nguồn gốc sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu, tiến tới cấp mã số vùng trồng, quản lý và phát triển nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, xây dựng thương hiệu và hệ thống chứng nhận chất lượng sản phẩm cây quế theo vùng trồng đạt tiêu chuẩn trong nước và quốc tế.