Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư, đến hết tháng 10/2023, giải ngân vốn đầu tư công ước đạt trên 3.242 tỷ đồng/kế hoạch vốn trên 6.284 tỷ đồng, bằng 51,6% kế hoạch. Con số này cao hơn cùng kỳ khi cùng thời điểm này năm 2022 tỷ lệ giải ngân đạt trên 2.424 tỷ đồng/kế hoạch 5.650 tỷ đồng, bằng 42,9%. Riêng đối với kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao giải ngân đạt trên 2.182 tỷ đồng/kế hoạch trên 3.790 tỷ đồng, bằng 57,6% kế hoạch.
Tuy nhiên, tỷ lệ giải ngân này còn chưa đạt kỳ vọng và thấp hơn so với kịch bản giải ngân (kịch bản giải ngân 83%). Theo đánh giá của Sở Kế hoạch và Đầu tư, việc giải ngân chậm chủ yếu tập trung tại các công trình trọng điểm (bằng 44%); Chương trình Phục hồi kinh tế - xã hội (42,2%); vốn nước ngoài (19,2%); vốn sự nghiệp y tế (18,8%).
Đặc biệt, tiến độ thực hiện các dự án lĩnh vực y tế thuộc Chương trình Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội rất chậm, phải điều chuyển vốn sang cho các dự án khác để bảo đảm giải ngân hết kế hoạch vốn của Chương trình trong năm 2023.
Nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ giải ngân chưa theo kỳ vọng là do các dự án vướng mắc khâu giải phóng mặt bằng; trong đó, phải kể đến nhiều dự án giao thông trọng điểm công tác giải phóng mặt bằng không đáp ứng được tiến độ theo chỉ đạo làm ảnh hưởng tiến độ thi công xây dựng.
Có thể kể đến các dự án đường nối quốc lộ 37, quốc lộ 32C với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai; dự án đường kết nối Mường La (Sơn La), Than Uyên, Tân Uyên (Lai Châu), Mù Cang Chải, Văn Chấn, Văn Yên (Yên Bái) với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai (IC15); dự án nút giao IC13 cao tốc Nội Bài - Lào Cai...
Bên cạnh đó, phải kể đến một số đơn vị chủ đầu tư chưa chủ động rà soát, kiến nghị điều chỉnh, bổ sung phù hợp với khả năng giải ngân kế hoạch vốn giao cho các dự án.
Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế, nhất là các lĩnh vực sản xuất và xuất khẩu còn gặp nhiều khó khăn thì việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công được xem là giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng chung của nền kinh tế.
Để đảm bảo mục tiêu giải ngân nguồn vốn, thời gian còn lại của năm, các sở, ngành, địa phương cần triển khai thực hiện đồng bộ, linh hoạt các nhóm giải pháp theo Chỉ thị số 08/CT-TTg ngày 23/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công; các chương trình, văn bản có liên quan tới thực hiện nhiệm vụ chính trị cũng như các dự án sử dụng vốn ngân sách Nhà nước năm 2023.
Trong đó, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong thực hiện và giải ngân vốn đầu tư; quyết liệt chỉ đạo, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án, đặc biệt đối với các dự án, công trình trọng điểm và các dự án có mức vốn giao kế hoạch lớn.
Thường xuyên tổ chức kiểm tra, chủ động tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện; kiên quyết xử lý nghiêm và kịp thời các nhà thầu vi phạm tiến độ, chất lượng công trình xây dựng, chậm giao nộp thủ tục thanh toán khối lượng hoàn thành, vi phạm các điều khoản hợp đồng đã ký kết.
Cùng đó, chính quyền tỉnh xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, tập trung ưu tiên trong chỉ đạo điều hành, gắn với trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan đơn vị địa phương.
Bên cạnh đó, đôn đốc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện thu ngân sách, đặc biệt là từ nguồn thu tiền sử dụng đất bảo đảm số vốn theo kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và năm 2023 được giao, đáp ứng nhu cầu giải ngân của các công trình, dự án. Các đơn vị chủ đầu tư tập trung đôn đốc các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án.
Chủ động, quyết liệt trong công tác giải ngân kế hoạch vốn, ưu tiên giải ngân cho các nhà thầu, các gói thầu có tiến độ thực hiện tốt và các dự án, công trình trọng điểm để bảo đảm tiến độ giải ngân chung theo kế hoạch của tỉnh. Tuyệt đối không gây khó khăn, chậm trễ cho các nhà thầu; trong đó, ưu tiên giải ngân vốn ngân sách trung ương, đặc biệt là vốn ngân sách trung ương từ Chương trình Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Đặc biệt, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh khẩn trương, nỗ lực hơn nữa để đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các dự án, đặc biệt đối với các dự án trọng điểm sử dụng vốn ngân sách trung ương.
Thực hiện nghiêm ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo UBND tỉnh tại buổi làm việc với Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông bảo đảm giải ngân hết kế hoạch vốn đã giao, đặc biệt đối với các dự án có thời gian thực hiện, bố trí vốn kết thúc năm 2023.
Văn Thông
