Trường học, trạm xá được xây dựng khang trang bề thế, đường điện lưới quốc gia chạy đến các thôn bản. Trung tâm xã nhộn nhịp người mua, người bán và đang hình hài của một thị tứ đầy tiềm nằng.      

Vâng! vào những ngày này, giờ này của những năm cách đây chưa xa cuộc sống người dân Tân Hương gặp nhiều khó khăn, cả xã có trên 1200 hộ dân thì có tới 50% số hộ đói nghèo. Những ngôi làng người Dao vắng lặng, người lớn còn mải mê đốt nương tra lúa của một ngọn núi cao nào đó. Chiều xuống những đứa trẻ đứng cửa ngơ ngác đợi mẹ về. Cuộc sống của người Dao " ngả cây ăn ngon". Có người dao nào không hiểu "nương đầy mắt không bằng ruộng sải tay", làm nương "năm được mùa mua trâu năm mất mùa bán con".

Nhưng khổ nỗi đất làm ruộng có ít mỗi nhân khẩu chỉ được vài chục m2, thế là họ lại dắt díu nhau đi trên những ngọn núi cao chặt phá rừng, không ngọn núi nào, cánh rừng nào họ không đặt chân tới. Cuộc sống đói khổ không thể tính bằng năm bằng tháng mà phải tính bằng những cuộc đời, những con suối, ngọn núi họ đã đi qua.

Trước những thực trạng đó, lãnh đạo huyện, xã trăn trở nghĩ suy làm gì để người dân Tân Hương, đặc biệt là hộ đồng bào dân tộc Dao từ con đường không định hướng nhưng rất quen thuộc, với con đường xoá đói nghèo và đi lên sản xuất lớn? Vẫn biết để thay đổi tư duy cũ, sản xuất manh mún, tư duy “kinh tế tự nhiên” chẳng phải một sớm một chiều. Nhưng không để cái đói, cái nghèo níu kéo mãi người dân, thế là xã cử cán bộ đảng viên xuống từng thôn bản, hộ dân vận động trồng rừng, đầu tư thâm canh diện tích lúa nước, trồng chè.

Xã xác định “rừng, chè, lúa” là ba cây chủ lực xoá đói, giảm nghèo và tiến tới làm giầu. Bên cạnh việc vận động nhân dân trồng rừng, chè và thâm canh diện tích lúa nước, xã đứng ra phối hợp với cán bộ kỹ thuật mở các lớp chuyển giao khoa học kỹ thuật, thâm canh tăng năng suất cây trồng vật nuôi. Thế rồi 85 ha lúa ruộng được gieo cấy hai vụ xanh tốt, cơ cấu giống chuyển dịch mạnh mẽ bằng lúa lai. Mức đầu tư phân bón, phòng trừ sâu bệnh được chú trọng nhờ vậy năng suất ngày một nâng lên.

Nếu như trước đây năng suất láu chỉ đạt 50 tạ/ha thì nay đã đạt 100 tạ/ha, an ninh lương thực được đảm bảo. Vừa trồng lúa nhân dân còn tích cực trồng chè, mỗi năm trồng từ 5-10 ha, cứ như vậy diện tích được nâng lên theo năm tháng và đến nay xã đã có 165 ha chè. Không chỉ có vậy mà chè ở đây năng suất đạt khá cao bình quân gần 70 tạ/ha, giá chè ổn định mỗi năm thu gần 3 tỷ đồng. Diện tích chè phát triển, vùng nguyên liệu ổn định thế là một nhà máy chế biến chè được xây dựng giữa vùng chè. Một điều thú vị là trước khi thực hiện chủ trương phủ xanh đất trống đồi núi trọc của Đảng đã có nhiều hộ dân nơi đây đã biết trồng rừng king tế. Và đến khi các xã, huyện khác đang vận lộn với cuộc vận động trồng rừng thì nhân dân ở đây đã nhận đăng ký trồng hết diện tích, nhiều hộ còn nhận trồng cho cả Lâm trường.

Dọc đường làng chúng tôi đi xuống thôn Khe May, Khe Mạ, Khe Gáo...đi đến đâu cũng thấy keo, bồ đề cây chen cây đua cao thẳng tắp.  Trên các khu rừng, nhiều hộ người Dao đang khai thác gỗ bán cho nhà máy, tư thương. Nhiều diện tích rừng đã khai thác chu kỳ hai, chu kỳ ba, bình quân mỗi năm toàn xã khai thác trên dưới 1 ngàn m³ gỗ rừng trồng.

 Rừng đã thực sự là nguồn thu chính của đồng bào người Dao, người Cao Lan. Thôn khe Mọc là thôn có 100% hộ đồng bào dân tộc Dao sinh sống  nhà nào cũng có nhà cửa khang trang, trong nhà có tủ tường, ti vi mầu, nhiều hộ còn có cả tủ lạnh, xe máy. Nhà anh Bàn Văn Biền có xe máy, tủ tường 3 buồng và bộ phô tơi da bóng lộn kê giữa gian phòng khách thật sang chả khác gì người thành phố. Thấy chúng tôi khen ngợi vì sự giầu có của gia đình, anh Bền cười hiền và nói ở Tân Hương giờ có trên 200 cái xe máy, còn ti vi hầu như nhà nào cũng có.

Trước đây sự học ở vùng người Dao là chuyện không tưởng trong ba trăm hộ dân nhưng đố tìm đâu ra lấy một người có trình độ văn hoá cấp II, nói gì đến cao đẳng, đại học, cả xã chỉ có một trường học bé cỏn con. Nhưng nay trường học được nhà nước đầu tư xây dựng khang trang, 100% trẻ em độ tuổi đi học được đến trường, đến lớp và đã có nhiều con em người Dao nơi đây đi học cao đẳng, đại học rồi. Còn học hết cấp III, cấp hai thì nhiều lắm-anh Bền kể trong niềm vui khôn tả.
    

Tân Hương hôm nay chưa phải là một xã giầu nhưng với những khó khăn về đất đai, trình độ dân trí như vậy mà Đảng bộ, nhân dân các dân tộc đã làm được quả đáng trân trọng.

Thanh Phúc