Tuy nhiên, hiện nay việc kinh doanh, xuất khẩu gạo của 2 đơn vị đang gặp khó khăn, như hệ thống kho chứa không đáp ứng được yêu cầu thu mua, dự trữ lương thực; chi phí vận chuyển, xuất hàng hóa qua cảng đội giá thành lên cao làm giảm sức cạnh tranh mặt hàng gạo xuất khẩu và thu nhập của người nông dân… Vì vậy, 2 đơn vị đã đề nghị Chính phủ cho vay khoảng 2.500 tỷ đồng để phát triển hệ thống kho chứa và cho phép chỉ định thầu để đẩy nhanh tiến độ thi công; xây dựng cụm cảng tại khu vực ĐBSCL, sàn giao dịch gạo tại Cần Thơ và kho ngoại quan 1,7 triệu tấn/năm tại Philippines; mở rộng thị trường xuất khẩu gạo tại Iraq…

Trong khi đó, theo báo cáo của Bộ Công thương, đến cuối tháng 2 các hợp đồng đăng ký xuất khẩu gạo đã lên tới 3,656 triệu tấn, tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Hệ thống ngân hàng cũng đã tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu gạo về tín dụng, lãi suất và vốn vay. Riêng Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam đã ký hợp đồng tín dụng khoảng 6.000 tỷ đồng với các công ty xuất khẩu gạo trong năm nay và dành nửa triệu USD hỗ trợ các hoạt động xúc tiến thương mại, cấp tín dụng trả chậm….

Phát biểu kết luận cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu, 2 tổng công ty cần nghiêm túc rút kinh nghiệm qua việc thu mua lúa gạo vụ hè thu vừa qua chưa đảm bảo cho người trồng lúa có lợi 30% - 40%; để xảy ra tình trạng sốt giá trong năm ngoái; chưa tạo được thương hiệu và thị trường xuất khẩu vững chắc; bị động trong thu mua và giá xuất khẩu gạo; chưa hình thành được chuỗi hệ thống liên kết giữa doanh nghiệp nhà nước với tư nhân và người nông dân…

“Trong bối cảnh lương thực đang là vấn đề toàn cầu thì chúng ta phải phát huy tối đa, hiệu quả sản xuất lúa gạo để đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, nâng cao thu nhập và đời sống của người nông dân” - Thủ tướng nhấn mạnh. Trên tinh thần này, Thủ tướng yêu cầu 2 đơn vị dứt khoát phải thu mua hết lúa hàng hóa cho người nông dân với giá hợp lý, đảm bảo ít nhất 30% lợi nhuận cho người trồng lúa.

Căn cứ vào giá xuất khẩu, giá trong nước và thế giới, giá thành sản phẩm chủ động xây dựng giá thành từng vụ lúa để đảm bảo thực hiện cho được mức lãi tối thiểu 30% cho người nông dân, không thể để người trồng lúa phải chịu thu nhập bấp bênh. Thủ tướng cũng thông báo, Chính phủ sẽ có cơ chế xử lý nếu doanh nghiệp bị lỗ. Thủ tướng đồng ý giao Ngân hàng Phát triển Việt Nam đảm bảo đủ 2.500 tỷ đồng cho 2 tổng công ty lương thực vay với lãi suất ưu đãi để xây dựng dứt điểm hệ thống kho chứa trong năm nay và năm 2010.

Hai tổng công ty cũng được giao nhiệm vụ chủ động tính toán thị trường xuất khẩu vững chắc gắn với xây dựng thương hiệu quốc gia đứng thứ 2 về xuất khẩu gạo trên thế giới. Năm 2009 phấn đấu xuất khẩu khoảng 5 triệu tấn gạo. Đồng thời, kiên quyết không để xảy ra tình trạng đầu cơ, tăng giá.

Thủ tướng cũng yêu cầu 2 đơn vị này trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng phải đảm bảo cung ứng đủ lương thực cho đất nước; từng bước phát triển hệ thống bán lẻ cả lương thực và thực phẩm phục vụ nhân dân, xây dựng tổng công ty thành tập đoàn kinh doanh lương thực, thực phẩm mạnh không chỉ trong nước mà còn vươn ra quốc tế. Bộ trưởng Bộ NN-PTNT sẽ sớm trình Thủ tướng đề án áp dụng công nghệ sau thu hoạch mới cho các sản phẩm lúa gạo để nâng cao chất lượng và giảm tiêu hao trong chế biến.

(Theo SGGP)