Trong vòng tháng 3 và 4 có khoảng 4ha rừng phòng hộ, rừng tự nhiên sản xuất bị biến thành đất sản xuất. Tuy nhiên, chính quyền địa phương và lực lượng chức năng vẫn chưa có liều thuốc  đặc trị nào.

Theo báo cáo của Hạt Kiểm lâm Trấn Yên, những năm gần đây tình trạng phá rừng làm nương rẫy trên địa bàn xã Kiên Thành đã giảm đi nhiều. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, tình trạng lấn chiếm đất rừng tự nhiên sản xuất, rừng phòng hộ lại tái diễn. Bước đầu kiểm tra thực tế, các lực lượng kiểm lâm và chính quyền địa phương đã phát hiện có trên 3ha rừng bị phát rừng làm nương rẫy tập trung ở các thôn Đá Khánh, Đồng An, Đồng Ruộng, Đồng Cơi...

Việc lấn chiếm này cũng phức tạp và tinh vi hơn do người dân khai phá rừng vào ban đêm. Mỗi ngày họ phát phá vài mét vuông nhưng chỉ cần một thời gian khai phá nếu không bị cơ quan chức năng phát hiện sẽ có một diện tích lớn đất rừng biến thành đất trống. Có những nơi lực lượng chức năng phát hiện ra thì cây trồng trên đất lấn chiếm đã lớn. Cứ thế vài năm sau họ tự biến đất lâm nghiệp thành đất nhà mình.

Tình trạng phát rừng làm nương rẫy ở Kiên Thành diễn ra nhiều nhất ở khu vực rừng Đá Nổ, Vàng Tiến. Mặc dù xã đã giao cho Ban công an xã quản lý với diện tích rừng trên 300ha nhưng đất rừng vẫn bị “xẻ thịt”.

Lý giải việc đất rừng bị lấn chiếm là do địa hình đồi núi hiểm trở, các đối tượng khai phá rừng ban đêm nên rất khó phát hiện. Nếu bị phát hiện, các đối tượng này sẽ dừng việc khai phá rừng nhưng khi lực lượng chức năng đi khỏi, họ lại tiếp tục khai phá. Để bắt được các đối tượng này rất khó khăn, nhiều lần các tổ quản lý bảo vệ rừng đi kiểm tra mai phục nhưng đều bị phát hiện. Điều đó cũng lý giải vì sao dù diện tích rừng bị phát và lấn chiếm từ đầu năm tới nay lên tới gần 3ha nhưng chưa bắt được đối tượng khai phá nào.

Anh Hoàng Văn Khiên - thành viên Đội Quản lý, bảo vệ rừng cho biết: “ Việc ngăn chặn tình trạng phá rừng làm nương rẫy gặp khó khăn do rừng rộng lớn đường đi lại khó khăn, dân hoạt động vào ban đêm nên không thể phát hiện được. Nhiều lúc ở bên này nhìn thấy họ phát nhưng khi lên đến nơi thì họ đã bỏ chạy hết”.

Tình trạng lấn chiếm đất rừng ở Kiên Thành đã diễn ra từ nhiều năm nay. Từ năm 2007-2010 diện tích rừng bị xâm chiếm lên đến vài chục ha. Nhiều nhất là năm 2008 với 78 đối tượng vi phạm bị xử lý hành chính trong đó có cả đảng viên. Tuy hồ sơ các vụ vi phạm phá rừng làm nương rẫy ngày một dày lên nhưng số vụ bị đưa ra xử phạt được cũng chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Ông Hoàng Minh Tú, Chủ tịch UBND xã cho biết: “Lập danh sách xử phạt hành chính nhưng việc nộp phạt gặp nhiều khó khăn. Đa số các hộ phát rừng đều không có tiền nộp phạt”. Có lẽ chính việc không xử lý dứt điểm được nên tình trạng phá rừng làm nương rẫy của xã vẫn diễn ra.

Ngoài ra việc quy hoạch 3 loại rừng ở đây chưa hợp lý, còn chồng chéo. Cụ thể, việc xác định ranh giới của từng khu vực chưa tách ra được các loại đất khác, còn khoanh bao cả đất ở, đất sản xuất vào khu quy hoạch rừng tự nhiên và rừng phòng hộ, có nơi bên trong rừng phòng hộ, ngoài là rừng sản xuất.

Ông Đào Xuân Quang, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Trấn Yên cho biết: “Từ đầu năm đến nay, chúng tôi đã tăng cường 4 cán bộ kiểm lâm tập trung vào “điểm nóng” Kiên Thành; thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương, tăng cường tuyên truyền giáo dục người dân công tác quản lý bảo vệ rừng, hàng tháng cán bộ kiểm lâm xuống địa bàn họp 2,3 thôn tuyên truyền công tác quản lý bảo vệ rừng; gắn  việc tuyên truyền với công tác  kiểm tra. Về lâu dài ổn định lại quy hoạch 3 loại rừng cho hợp lý để công tác quản lý bảo vệ rừng tốt hơn; giao rừng cho tổ chức, cá nhân quản lý”.

Để ngăn chặn tình trạng phát rừng làm nương rẫy ở Kiên Thành cần có sự vào cuộc quyết liệt hơn của chính quyền địa phương và lực lượng chức năng. Theo đó, các ngành chức năng cần rà soát lại diện tích đất rừng để quy hoạch thật cụ thể, đất rừng nghèo kiệt cần cải tạo... có bao nhiêu diện tích bị đốt làm rẫy để sớm chấn chỉnh lại. Cần tăng cường hơn nữa tuyên truyền, giáo dục người dân nâng cao ý thức quản lý, bảo vệ rừng, giúp cho họ nhận thức được tác hại của phát phá rừng.

Đồng thời, cần có biện pháp xử lý nghiêm những đối tượng phát rừng trái phép, đặc biệt là cán bộ, đảng viên vi phạm để làm gương cho người khác. Về lâu dài cần tạo công ăn việc làm cho người dân; đảm bảo lương thực cho người dân sống gần rừng.

Xem xét lại việc quy hoạch 3 loại rừng chuyển diện tích rừng tự nhiên nghèo kiệt kém hiệu quả lại nằm sát khu dân cư sinh sống, rừng phòng hộ ít xung yếu giao cho người dân để họ yên tâm sản xuất.

P.V