Đối mặt với thách thức bằng quyết tâm cao, thành phố đã có những cách làm năng động, linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế nhằm khai thác hiệu quả các nguồn thu trên địa bàn.

Khó khăn, thách thức lớn

288,6 tỷ đồng theo kế hoạch tỉnh giao thu trong năm 2012 thực sự là một thách thức lớn đối với thành phố trong bối cảnh tình hình sản xuất, kinh doanh của phần lớn các doanh nghiệp trên địa bàn chưa mấy được cải thiện.

Ảnh hưởng của chính sách cắt giảm chi tiêu công, giảm các dự án đầu tư xây dựng mới, chậm thanh toán vốn các công trình xây dựng cơ bản đã hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng dẫn đến khó khăn chung cho nhiều doanh nghiệp. Với đặc thù các ngành nghề sản xuất, kinh doanh chủ yếu là hoạt động kinh doanh thương mại và xây dựng cơ bản, ngành nghề sản xuất hàng hóa chiếm tỷ trọng thấp nên khi Chính phủ áp dụng các chính sách vĩ mô từ Nghị quyết 11... thì công tác thu ngân sách của thành phố bị ảnh hưởng khá lớn. Với số thu đạt 93 tỷ đồng của 6 tháng đầu năm, thành phố mới thực hiện được 30% chỉ tiêu kế hoạch địa phương đặt ra và bằng 32% kế hoạch tỉnh giao.

Nếu nhìn vào con số 504 đơn vị doanh nghiệp ngoài quốc doanh và 42 đơn vị doanh nghiệp quốc doanh - đây là số doanh nghiệp của tỉnh chuyển về thì số lượng doanh nghiệp mà địa phương đang quản lý rất lớn song chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Đối với khối doanh nghiệp quốc doanh, trong khi chỉ có 28,6% tổng doanh nghiệp quốc doanh được giao quản lý trên địa bàn có số nộp thuế từ 2 tỷ đồng/năm thì số doanh nghiệp có số nộp ngân sách dưới 1 tỷ đồng và nợ xấu, có khả năng phải giải thể, phá sản lại chiếm tỷ lệ cao. Phân loại doanh nghiệp theo tiêu chí mức thuế nộp ngân sách Nhà nước và ý thức chấp hành Luật Thuế đối với khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh cho thấy, số doanh nghiệp xếp loại I, loại II chiếm tỷ lệ không cao, gần 16%.

Doanh thu 6 tháng đầu năm của các đơn vị quốc doanh vẫn tăng 4% so với cùng kỳ nhưng số doanh nghiệp hoạt động có phát sinh thuế phải nộp lại chỉ bằng 39% so với cùng kỳ. Do vậy, số thuế nộp ngân sách giảm hơn 37%; số doanh nghiệp còn duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh có phát sinh thuế giảm 61%.

Nguyên nhân là do các doanh nghiệp còn tồn kho nguyên liệu, vật liệu đầu vào nhiều, thuế đầu vào được khấu trừ tăng cao do giá cả nguyên vật liệu tăng, không tương ứng với doanh thu bán ra. Khối các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, doanh thu phát sinh tăng, số thuế phát sinh phải nộp tăng hơn so với cùng kỳ năm trước nhưng số thuế nợ đọng cũng lại tăng cao không kém.

Tính đến cuối tháng 6, số thuế nợ đọng từ các doanh nghiệp là 42 tỷ đồng, trong đó khối các doanh nghiệp quốc doanh 12 tỷ đồng, khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh nợ 29 tỷ đồng. Riêng khối các đơn vị xây dựng nợ đọng 29 tỷ đồng. Bên cạnh đó, nguồn thu từ tiền sử dụng đất là nguồn thu chiếm tỷ trọng lớn và có khả năng bù đắp thiếu hụt từ các nguồn thu khác nhưng 6 tháng đầu năm, tiến độ thu đấu giá đất, hợp thức hóa, chuyển mục đích đạt thấp, một phần do sức mua trong dân hạn chế. Đây không những chỉ là khó khăn khách quan mà thực sự là thách thức, đặt trọng trách nặng nề lên vai cấp ủy, chính quyền thành phố đối với việc hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách năm 2012.

Đồng thuận, quyết tâm cao

Thành phố xác định, công tác thu ngân sách Nhà nước từ khối các doanh nghiệp sẽ còn gặp nhiều khó khăn, trong đó có việc triển khai thực hiện Nghị quyết 13 của Chính phủ về gia hạn, hoãn giảm thuế và thêm nữa là nghị quyết của Quốc hội về miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân 6 tháng cuối năm thuộc đối tượng có mức thu nhập đến ngưỡng bậc 1. Như vậy, ước khả năng thực hiện nhiệm vụ thu cả năm trong khối các doanh nghiệp sẽ giảm 65 tỷ đồng.

Đồng chí Phạm Thị Thanh Trà - Bí thư Thành ủy khẳng định: Chưa khi nào cấp ủy, chính quyền thành phố, ngành thuế và chính quyền cơ sở xã, phường lại lăn xả vào công tác thu ngân sách như năm nay. Mục tiêu trọng tâm và hàng đầu của thành phố từ nay đến cuối năm là quyết tâm phấn đấu hoàn thành số thu cân đối 308 tỷ đồng đặt ra. Cũng bởi khó khăn nên càng cần sự đồng thuận, cộng đồng trách nhiệm và quyết tâm cao của từng cán bộ, đảng viên và mỗi người dân thành phố trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Cụ thể, thành phố đã thành lập các tổ công tác chỉ đạo quyết liệt phương án tăng thu ngân sách trong 6 tháng cuối năm. Trong đó chỉ đạo tập trung đẩy mạnh tuyên truyền chính sách thuế; xây dựng giá sàn hợp lý, sớm triển khai đấu giá đất để nhân dân lựa chọn và chuẩn bị nguồn tài chính để đẩy nhanh nguồn thu từ đấu giá đất.

Đối với nguồn thu từ thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, tập trung thu và xử lý tờ khai kịp thời để sớm triển khai tính và thu nộp thuế; thu nợ đọng các loại, đặc biệt là phối hợp với các ngành chức năng kiên quyết xử lý các trường hợp nợ đọng thuế đất; tăng cường chống thất thu, khai thác triệt để các nguồn thu vãng lai, bao thầu xây dựng; tăng cường kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm...

Ông Nguyễn Mạnh Khôi - Chi cục trưởng Chi cục Thuế thành phố cho biết, bên cạnh nhiều biện pháp tận thu cho ngân sách, 6 tháng đầu năm, Chi cục đã tiến hành điều chỉnh doanh thu thuế khoán đối với các hộ kinh doanh ăn uống, kinh doanh và chế biến lâm sản, thức ăn gia súc.

Hiện Chi cục tiến hành rà soát ngành kinh doanh giải khát, kinh doanh vận tải... và đưa các hộ kinh doanh mới ra kinh doanh nhưng chưa thực hiện đăng ký thuế vào quản lý hoặc rà soát lại các ngành nghề có doanh thu tính thuế chưa phù hợp để điều chỉnh. Đồng thời là đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo hướng nhanh, gọn, thuận tiện cho người dân, thu hút các đối tượng đăng ký nộp phí trước bạ, đăng ký phương tiện ô tô, xe máy tại thành phố để tạo nguồn thu.

Xác định các khoản thu từ đất là nguồn thu chính bù đắp cho các nguồn thu thiếu hụt khác, cấp ủy, chính quyền thành phố đã năng động, vận dụng linh hoạt những cách làm hay, xuất phát từ nguyện vọng chính đáng của người dân là tăng thu hợp pháp hóa và chuyển mục đích sử dụng đất cho các hộ dân có nhu cầu. Trong đó tập trung chỉ đạo giải quyết và xử lý nhanh các hồ sơ chuyển mục đích hợp thức hóa về quyền sử dụng đất, tạo điều kiện thuận lợi trong đo đạc, lập bản đồ địa chính để hợp thức hóa chuyển mục đích trong dân...

Quyết tâm hoàn thành kế hoạch thu ngân sách Nhà nước năm 2012 đang được cấp ủy, chính quyền từ thành phố đến các phường, xã đồng thuận thực hiện bằng tinh thần vượt khó cao. Tuy nhiên, từ thực tế tình hình khó khăn về công tác thu ngân sách, đặc biệt là số thu ngoài quốc doanh năm 2012 tỉnh giao 116 tỷ đồng khả năng sẽ rất khó thực hiện.

Nguyên nhân do số thu đối với các doanh nghiệp thực hiện Nghị quyết 13 của Chính phủ về hoãn, giãn thuế trong năm 2012 sẽ giảm khoảng 20 tỷ đồng đồng thời giảm số thu khoảng 10 tỷ đồng do số doanh nghiệp không có khả năng nộp ngân sách Nhà nước. Do đó, nguồn thu cân đối của thành phố cũng sẽ thiếu hụt tương đương, khó khăn trong chi thường xuyên.

Sự quan tâm, chung tay gỡ khó của tỉnh giúp đảm bảo cân đối chi cho địa phương trong giai đoạn khó khăn này sẽ là nguồn cổ vũ, động viên, khích lệ rất lớn để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố thực hiện thắng lợi nhiệm vụ được giao.

Ông Nguyễn Mạnh Khôi - Chi cục trưởng Chi cục Thuế thành phố Yên Bái  Hoàn thành các nguồn thu trong năm nay là rất khó khăn. Chi cục đã tham mưu cho thành phố rà soát các quỹ đất phù hợp với quy hoạch chuyển đổi thành quỹ đất dân cư; tập trung thu tiền giao đất tại các quỹ đất đã trúng đấu giá và hợp pháp hóa đất đai trong dân... để tăng nguồn bù đắp cho số thu thiếu hụt từ các nguồn khác. Thực hiện đồng bộ các giải pháp với cách làm linh hoạt, nhiều khả năng thành phố sẽ hoàn thành chỉ tiêu thu đã đề ra.

P.V