Theo chân thầy giáo Phùng Trung Kiên - Hiệu trưởng Trường THCS Động Quan và cô Lương Thị Ái, giáo viên chủ nhiệm lớp 8C, một trong những lớp có số học sinh bỏ học nhiều nhất, đến thôn 5 vận động học sinh ra lớp. Chờ nắng lên đỉnh đầu chúng tôi mới bắt đầu hành trình, bởi theo các thầy cô, chỉ đi vào giữa trưa mới có thể gặp được phụ huynh và các em vì họ phải lên nương, lên rẫy. Thôn 5 chỉ cách trường chừng 7 km nhưng không có đường.

Con đường “độc đạo” để ra vào thôn là đi ngược theo lòng suối. Được biết, thôn 5 có 27 học sinh thì gia đình các em đều là hộ nghèo. Đến nhà em Triệu Văn Phối, một học sinh lớp 8 đang nghỉ, ngôi nhà sàn xiêu vẹo, mở cửa toang hoang.

Như lẽ thường, các thầy cô đã dẫn chúng tôi lên nhà ngồi chờ Phối và bố mẹ đi làm nương. Lên nhà, cảm nhận đầu tiên của chúng tôi là sự nghèo đói, ngôi nhà trống huơ, nhìn khắp căn nhà không một vật dụng đáng giá.

Kiên trì chờ đến 12 giờ thì chị Triệu Thị Đánh - mẹ Phối cũng về. Về nguyên nhân Phối nghỉ học, chị Đánh cho biết: “Gia đình có 4 đứa con, kinh tế khó khăn không có tiền cho con học. Hiện nay, bố cháu đã lên Lào Cai làm thuê. Còn Phối đã lớn nên nó không muốn đi học nữa, nó xuống Yên Bái làm thuê, cuối năm mới về thăm nhà. Các thầy cô đã nhiều lần động viên nó đi học nhưng nó bảo không đi học nữa đâu!”. Rời nhà  Phối chúng tôi đến nhà em Triệu Thị Lo. Thật may mắn mẹ em đang ở nhà, còn Lo đã lên rẫy từ sáng sớm, đến tối mới về.

Chị Triệu Thị Định - mẹ Lo cho biết: “Nó bảo không đi học nữa đâu, học tiếng Anh khó lắm, với lại, nó ăn hỏi rồi…”. Thầy thì cứ vận động, cứ thuyết phục còn bố mẹ các em cứ đinh ninh một từ “không”.

Theo thầy giáo Phùng Trung Kiên, hiện nay nhà trường còn 9 học sinh chưa ra lớp. Năm nào cũng vậy, nhà trường đã phân công giáo viên thường xuyên xuống thôn vận động nhưng vẫn còn một số em không đến lớp. Một phần do nghèo đói, do nhà xa trường đi lại khó khăn, một phần là do tuổi các em đã lớn nên không muốn học nữa. Nhà trường cũng có khu bán trú nhưng khi nói đến chuyện phải đóng góp gạo và tiền mua thức ăn thì hầu hết các phụ huynh đều lắc đầu.

Thầy Kiên cho biết thêm: “ Năm 2012, theo Nghị định 49/CP trường có trên 300/396 học sinh thuộc hộ nghèo được hỗ trợ 70 nghìn đồng/tháng. Sang năm 2013, theo Nghị định 74/CP (sửa đổi) trong trường chỉ còn 200/404 học sinh thuộc hộ nghèo ở vùng đặc biệt khó khăn được hưởng chế độ hỗ trợ, trong khi đời sống của nhân dân, đặc biệt là đồng bào Dao trắng rất khó khăn nên rất khó vận động các em đến lớp”. 

Bên cạnh nhiệm vụ chuyên môn thì nhiệm vụ quan trọng nhất của các thầy cô Trường THCS xã Động Quan hiện nay là vận động học sinh đến lớp. Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân mà kết quả chưa được như mong muốn; rất cần sự vào cuộc của chính quyền, đoàn thể xã Động Quan.

Anh Dũng